Με τους στίχους, τα μελοποιημένα ποιήματα και την παρουσία του ΜΙΧΑΛΗ ΓΚΑΝΑ υποδεχόμαστε φέτος την παγκόσμια ημέρα ποίησης τη Δευτέρα 21 Μαρτίου στις 8 το βράδυ

Στον σπουδαίο ποιητή μας Μιχάλη Γκανά είναι αφιερωμένη η καθιερωμένη κοινή εκδήλωση του βιβλιοπωλείου ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ και του ΤΡΟΦΩΝΙΟΥ ΩΔΕΙΟΥ στις 21 Μαρτίου 2011 με αφορμή τον γιορτασμό της παγκόσμιας ημέρας ποίησης. Με την παρουσία του Μιχάλη Γκανά και των φίλων μας φιλοδοξούμε και φέτος να σας προσφέρουμε μια βραδιά αντάξια της παράδοσης που έχουμε δημιουργήσει.

  

Λευκό μου γιασεμί

Είναι φορές που χωρίς αφορμή,


κάτι γιορτάζει βαθιά στο κορμί,


και ξαναβλέπεις το φως,


σαν να ’σουν χρόνια τυφλός.


Κι ένας αέρας ζεστός
γιασεμιά φορτωμένος,


φυσάει βουρκωμένος.

Είναι φορές που δεν ξέρω γιατί


κάτι νυχτώνει βαθιά και πενθεί


και δε σου κάνει κανείς


κι όπως γυρεύεις να βρεις


λίγο λευκό να πιαστείς


γιασεμί στο σκοτάδι
σαν άστρο ανάβει.


Λευκό μου γιασεμί
μη νυχτώσεις.

Είναι φορές που χωρίς αφορμή,


μέσα μου τρέμει μια ξένη φωνή,


που μου θυμίζει στιγμές


από παλιές μου ζωές


και ένας αέρας ζεστός


γιασεμιά φορτωμένος,


φυσάει βουρκωμένος.


Λευκό μου γιασεμί,


μη νυχτώσεις.

Ο Μιχάλης Γκανάς γεννήθηκε στον Τσαμαντά Θεσπρωτίας το 1944. Από το 1962 ζει και εργάζεται στην Αθήνα, όπου ήρθε για να σπουδάσει Νομικά.
 Βιβλιοπώλης για μια δεκαπενταετία, συνεργάστηκε αργότερα με την Κρατική τηλεόραση ως επιμελητής λογοτεχνικών εκπομπών και Σεναριογράφος. Από το 1989 είναι κειμενογράφος σε διαφημιστική Εταιρεία.
Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες, ενώ στίχοι του έχουν μελοποιηθεί από γνωστούς Έλληνες και ξένους συνθέτες:
Μ. Θεοδωράκης, Ν. Μαμαγκάκης, Ν. Ξυδάκης, Δ. Παπαδημητρίου, Ν. Κυπουργός, G. Bregovic, A. Dinkjian κ.α.
Μετέφρασε τις "Νεφέλες" του Αριστοφάνη για το Θέατρο Τέχνης - Κάρολος Κουν και τους "Επτά επί Θήβας" του Αισχύλου για το ΔΗΠΕΘΕ Πατρών.
Το 1994 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το βιβλίο του "Παραλογή".

Εργογραφία

• Ποίηση. Αθήνα, Καστανιώτης, 1975. 
• Ακάθιστος δείπνος. Αθήνα, Κείμενα, 1978. 
• Μαύρα λιθάρια. Αθήνα, Κείμενα, 1980. 
• Μητριά πατρίδα. Αθήνα, Κείμενα, 1981. Σελ.: 60.
• Ακάθιστος δείπνος. Αθήνα, Κείμενα, 1985. 
• Μητριά πατρίδα. Αθήνα, Καστανιώτη, 1989. 
• Γυάλινα Γιάννενα. Αθήνα, Καστανιώτη, 1989. 
• Παραλογή. Αθήνα, Καστανιώτη, 1993. 
• Μαύρα λιθάρια. Αθήνα, Καστανιώτη, 1993. 
• Ανθοδέσμη [συλλογικό]. Αθήνα, Άγρα, 1993. 
• Ακάθιστος δείπνος. Αθήνα, Καστανιώτη, 1994. 
• Μικρή ζωολογία [συλλογικό]. Αθήνα, Πατάκη, 1998. 
• Τα μικρά. Αθήνα, Καστανιώτη, 2000. 
• Στίχοι: Μιχάλης Γκανάς. Αθήνα, Μελάνι, 2002. 
• Ο ύπνος του καπνιστή. Αθήνα, Καστανιώτη, 2003. 
• Γυάλινα Γιάννενα. Αθήνα, Καστανιώτη, 2004. 
• Ο δρόμος για την Ομόνοια [συλλογικό]. Αθήνα, Καστανιώτη, 2005. 
• Άσμα ασμάτων [διασκευή]. Αθήνα, Μελάνι, 2005. 
• Σωτήρης Σόρογκας [συλλογικό]. Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 2007. 
• Μαύρα λιθάρια. Αθήνα, Καστανιώτη, 2007. 
• Γυναικών. Αθήνα, Μελάνι, 2010.

Ο Ποιητής 
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ

Τα βασικά εργογραφικά στοιχεία του Μιχάλη Γκανά επιτρέπουν να διακρίνουμε στο έργο του δύο μεγάλους δημιουργικούς κύκλους: (α) από τη δημοσίευση του πρώτου ποιήματός του το 1966, και έως το 1981, οπότε εκδόθηκε το αυτοβιογραφικό αφήγημα Μητριά Πατρίδα. (β) από το 1989, οπότε εξεδόθη η ποιητική συλλογή Γυάλινα Γιάννενα, και έως το 1993, οπότε εξεδόθη η ποιητική σύνθεση Παραλογή, η οποία βραβεύτηκε με το πρώτο Κρατικό Βραβείο Ποίησης. ενώ άλλης τάξεως ποιητική κατάθεση συνιστά η έκδοση το 2000 της συλλογής Τα μικρά (1969-1999), όπου έχουμε την αναδρομική αποθησαύριση γνωστών αλλά και άγνωστων "μικρών" ποιημάτων.
Ο πρώτος κύκλος αποτελεί την περίοδο της διαμόρφωσης (Ακάθιστος Δείπνος, 1978), αλλά και της κατάκτησης μιας προσωπικής ποιητικής γλώσσας και μιας ποιητικής ηθικής (Μαύρα Λιθάρια 1980). Αυτής που θεωρεί ως αντίτιμο της την προϋπόθεση ισχυρών συγκινήσεων και επώδυνων εμπειριών.
Ο δεύτερος κύκλος αποτελεί την περίοδο της αποκάλυψης μιας συγκεκριμένης ποιητικής περιοχής (Γυάλινα Γιάννενα), αλλά και της "κατακόρυφης ανύψωσης" (Παραλογή). Στην Παραλογή αναπτύσσονται σ' ένα πιο σύνθετο ποιητικό σύστημα επιτεύξεις των συλλογών Μαύρα Λιθάρια και Γυάλινα Γιάννενα, καθώς έχουμε τη δημιουργία ενός νέου ποιητικού κόσμου, όπου συνυπάρχουν νεκροί και ζωντανοί, διεκδικώντας ίσο μερίδιο μνήμης και ύπαρξης.

Ποιητής της αναμονής, ο Γκανάς γράφει πάντα μέσα σε κλίμα γνήσιας ποιητικής ευφορίας, αφού καραδοκεί την έλευση της ποιητικής στιγμής και δεν την εκβιάζει εργαστηριακά. Υπ' αυτή την έννοια, ο τόνος της φωνής του Γκανά, χαρακτηρίζεται από γνήσια συγκινησιακή φόρτιση.
Η ορμητικότητα των παλαιών βιωμάτων που διεκδικούν με δύναμη, θέση μέσα στο ποιητικό παρόν, συνιστά το βασικότερο μηχανισμό της τεχνικής της έμπνευσης του Μιχάλη Γκανά. Έμπνευση που ελέγχεται διαρκώς από μια μνήμη που διεκδικεί μερίδιο στο παρόν και κατορθώνει να εξισώνει παρόν παρελθόν και μέλλον, καταργώντας συμβατικές διακρίσεις όχι μόνο στο επίπεδο του χρόνου, αλλά και σε αυτό της διαλεκτικής σχέσης του πάνω με τον κάτω κόσμο, του έρωτα και του θανάτου.
Ποίηση με ευδιάκριτες ρίζες και δυνατά βιώματα, η ποίηση του Γκανά διαλέγεται μόνιμα και δραστικά κυρίως προς την κατεύθυνση του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού, αλλά και με τους βασικότερους νεοέλληνες ποιητές, με πιο ισχυρή τη δημιουργική κλίση προς την ποίηση του Διονυσίου Σολωμού και του Γιώργου Σεφέρη.

Ωστόσο, και μολονότι ο διάλογος με την ποιητική παράδοση είναι δεδομένος, η ποιητική του Γκανά διακρίνεται όχι μόνο από τη διαύγεια του ποιητικού της τοπίου, αλλά και από τη συνοχή του οράματος. Σε όλη την έκταση της ποιητικής του παραγωγής διακρίνει κανείς τη στερεότητα των επανερχόμενων θεμάτων και μοτίβων. Σε κάθε ποίημα, ακόμη και στη στιχουργική του παραγωγή, αναγνωρίζονται βασικές σταθερές που εξελίσσονται και μεταμορφώνονται, διατηρώντας ωστόσο τα βασικά χαρακτηριστικά και το ειδικό τους βάρος.
Όπως όλη η μεγάλη ποίηση, έτσι και η ποίηση του Γκανά είναι στην πραγματικότητα ένα ποίημα εν προόδω. Ένα ποίημα που κυκλώνει συνεχώς από διαφορετικές σκοπιές και με διαφορετικούς τρόπους το ίδιο θέμα: αυτό της οριστικά ματαιωμένης επιστροφής σε μιαν στείρα "μητριά πατρίδα", όπου το μόνιμο αίσθημα του ξένου γίνεται ολοένα και πιο οδυνηρό, καθώς συνδυάζεται με την ανελέητη μνήμη "των κεκοιμημένων" ή με τη στέρηση των ανεκπλήρωτων σκοτεινών ερώτων.
Στην ποίηση του Γκανά δεν υπάρχει κανένα ποίημα ή, καλύτερα, καμία ποιητική φράση, η οποία να ψευτίζει αισθήματα ή να θεατρίζει ιδέες. Γιατί η ποίηση του Γκανά στηρίζεται σε μιαν ατόφια ποιητική φλέβα και προϋποθέτει δυνατές συγκινήσεις. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρόκειται για ποίηση της άμεσης εξομολόγησης. Απεναντίας, τα αισθήματα και οι αισθήσεις συσσωρεύονται για μακρό διάστημα και, αφού πρώτα διυλιστούν μέσα από τους λεπτούς μηχανισμούς της επιλεκτικής μνήμης, αναδύονται αρτεσιανά στο ποίημα, ξαφνιάζοντας ακόμη και τον ίδιο τον ποιητή.

Μιχάλης Πιερής 
Ποιητής και νεοελληνιστής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου