Τετάρτη 27 Φεβρουαρίου 2008

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΑΚΡΗ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ : Σελίν

Επιλέγουμε ως βιβλίο του μήνα για το Φεβρουάριο το "Ταξίδι στην άκρη της νύχτας" του Σελίν με αφορμή την έκδοση του μυθιστορήματος από την Εστία και νέα μετάφραση από τη Σεσίλ Ιγγλέση - Μαργέλλου παραθέτοντας εν συντομία κάποιες σκέψεις που μπορεί να προκαλέσουν και διάλογο.
  • Ποιος αναγνώστης αντιστέκεται στον πειρασμό και αδιαφορεί για τα βιογραφικά στοιχεία των συγγραφέων, όταν μάλιστα αυτά συνοδεύονται από γαργαλιστικές ή εν γένει ασυνήθιστες ή «κατακριτέες» δραστηριότητες;
  • Και τι γίνεται όταν οι δραστηριότητες κάποιων συγγραφέων τυχαίνει να βρίσκονται στην πλευρά των ηττημένων στον πολιτικο – ιδεολογικό ή ακόμα χειρότερα και στον πολεμικό στίβο;
  • Μπορεί αυτή η δραστηριότητα να αποτελεί άλλοθι ώστε ο αναγνώστης να μην έρχεται σε γνωριμία με τα έργα τους μέσα από ένα σύστημα φανερού ή σιωπηρού αποκλεισμού ή ακόμα και αυτολογοκρισίας;
  • Μπορεί σήμερα ένας αντιφασίστας να αγνοεί τα έργα του Σελίν ή του Πάουντ και ένας κομμουνιστής τη (δικιά τους) Μέλπω Αξιώτη ή την Αχμάτοβα και τον Σολτζενίτσιν;

«Αριστούργημα!»... «Ανοσιούργημα!»... «Μνημειώδες!»...
«Ελεεινό!»... «Υψηλό!»... «Χυδαίο!»...
«Κωμικό!»... «Τραγικό!»... «Κωμικοτραγικό!»...
«Φιλάνθρωπο!»... «Απάνθρωπο!»… «Υπεράνθρωπο!»…
«Επικό!»… «Λυρικό!»… «Ρεαλιστικό!»…
«Υπερρεαλιστικό!»… «Αλληγορικό!»… «Ηθικό!»…
«Ανήθικο!»… «Εγκληματικό!»… «Φιλολαϊκό!»…
«Αντιλαϊκό!»… «Μικροαστικό!»… «Προλεταριακό!»…
«Μυστικιστικό!»… «Βέβηλο!»… «Ακροδεξιό!»...
«Μαρξιστικό!»…» «Αναρχικό!»... [...] «Έκφυλο!»...
«Χειμαρρώδες!»... «Ονειρικό!»… «Ηρωικό!»...
Μυριάδες λέξεις γράφτηκαν ήδη το 1932, όταν οι εμβρόντητοι αναγνώστες σαλπάρισαν γι' αυτό το αναπάντεχο Ταξίδι, που άλλαξε τα τοπία της γλώσσας, της τέχνης, της ζωής! Μυριάδες γράφονται ακόμη, γιατί το ασύγκριτο μυθιστόρημα του Σελίν εξακολουθεί να μας συγκλονίζει, να μας μεταμορφώνει, να μας μετουσιώνει. Κανείς δεν επέστρεψε, κανείς δεν θα επιστρέψει αλώβητος από την "άκρη της νύχτας".Το Ταξίδι στην άκρη της νύχτας, πρωτόλειο μυθιστόρημα και αριστούργημα του Λουί-Φερντινάν Σελίν –ψευδώνυμο του γιατρού Λουί Ντετούς (1894-1961)– δημοσιεύτηκε στο Παρίσι τον Οκτώβριο του 1932 από τον εκδοτικό οίκο Denoël & Steele, προκαλώντας το λογοτεχνικό σκάνδαλο της χρονιάς, της δεκαετίας, ίσως και ολόκληρου του εικοστού αιώνα. Η ρεαλιστική, φανταστική, αλληγορική πορεία του αφηγητή Φερδινάνδου Μπαρνταμού –πρώτου πραγματικού αντιηρωικού «εγώ» της λογοτεχνίας– από το μακελειό του Μεγάλου Πολέμου στην ανάλγητη υποκρισία των μετόπισθεν, από την πύρινη θηριωδία των αποικιοκρατούμενων Τροπικών στην ψυχρή μηχανοποίηση της Αμερικής και πάλι πίσω στη μιζέρια των εξαθλιωμένων παρισινών προαστίων, διαγράφει έναν κύκλο, ασφυκτικά κλειστό. Από τον επερχόμενο ως τον συντελεσμένο θάνατο –του πατριωτισμού, της πίστης, του έρωτα, του θάρρους, της αλήθειας, των άλλων, του εαυτού– ο Μπαρνταμού οδηγεί τους αναγνώστες-συνομιλητές του ως την «άκρη της νύχτας».Η καταγγελτική και αυτοκαταγγελτική δριμύτητα του Ταξιδιού, η ζοφερή του λάμψη, ο αμείλικτος σαρκασμός του αποτυπώνονται σε μια ωμή, αλλά χυμώδη γλώσσα, όπου κυριαρχεί μια σπαρακτική, αλλά και σπαρακτικά κωμική αργκό, πρωτόφαντη στα γαλλικά λογοτεχνικά χρονικά. Το κορυφαίο βιβλίο του Σελίν στέφτηκε με το βραβείο Renaudot, γνώρισε απαραμείωτη εκδοτική επιτυχία και πυροδότησε αμέσως αναρίθμητες αντιδράσεις, έντονες συζητήσεις, βιαιότατες συγκρούσεις. Δεκάδες διάσημες πένες (του Αντρέ Μωρουά, του Ζωρζ Μπερνανός, του Λεόν Ντωντέ, του Ζωρζ Μπατάιγ, του Κλωντ Λεβί-Στρως, του Μαξίμ Γκόρκι, του Λεόν Τρότσκι, μεταξύ πολλών άλλων) έσπευσαν να εκθειάσουν ή να στηλιτεύσουν, να υμνήσουν ή να καταδικάσουν αυτό το απίστευτο Ταξίδι, που άλλαξε άρδην τα τοπία της γλώσσας, της τέχνης και της ζωής. (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Ο Αναστάσης Βιστωνίτης σημείωνε στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ στις 23/02/2003 (εδώ για όλο το άρθρο)
… Αν εξαιρέσει ωστόσο κανείς τις άθλιες αντισημιτικές του μπροσούρες, το υπόλοιπο πεζογραφικό έργο του Σελίν δεν έχει τυπικά και ουσιαστικά σχέση με τον πολιτικό φασισμό. Επιπλέον, ο ίδιος ποτέ δεν προσπάθησε μεταπολεμικά να παραστήσει το μαύρο πρόβατο και δεν είχε πίσω του τη στρατιά των υπερασπιστών ή των φίλων, σαν κι αυτή που διέθετε λ.χ. ο Πάουντ. Μετά τον πόλεμο ως συγγραφέας είχε «τελειώσει» και η όποια του προσπάθεια να επανακάμψει έπεσε στο κενό.
Το Ταξίδι στην άκρη της νύχτας βεβαίως είναι ένα επίτευγμα τόσο επιβλητικό, που όταν το διαβάζει κανείς με τη δέουσα υπομονή και προσοχή όλα τα παραπάνω τα ξεχνά. Αποτελεί το πρώτο μεγάλο πεζογραφικό έργο που επιβάλλει τον αρνητικό ήρωα μέσω της ρεαλιστικής αφήγησης. Είναι το κατ' εξοχήν αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του 20ού αιώνα και το μόνο στο οποίο προστίθενται στη δύναμη της πρωτοπρόσωπης και οι αρετές της τριτοπρόσωπης αφήγησης. Ο Σελίν είναι ένας προδρομικός Γουίλιαμ Μπάροους. Η αποσπασματικότητα, η φρίκη και η σχιζοφρένεια της σύγχρονης ζωής, όπως εκφράζονται πολύ αργότερα, τη δεκαετία του '50, από τους μπιτ - και ιδιαιτέρως στο μυθιστόρημα του Κέρουακ Στο δρόμο- προϋπάρχουν στο Ταξίδι στην άκρη της νύχτας. Οι παρανοϊκοί γιατροί του Μπάροους είναι «πρώτα εξαδέλφια» του γιατρού-πρωταγωνιστή στο μυθιστόρημα του Σελίν, όπου τα όνειρα και οι εφιάλτες εμφανίζονται όχι μόνο τη νύχτα αλλά και μέσα στο φως της μέρας προκαλώντας σοκ στον αναγνώστη και για έναν πρόσθετο λόγο: ο ήρωας τα βλέπει με το ψυχρό μάτι του γιατρού - αλλά τι σημαίνει αυτό για μια κοινωνία καθολικά άρρωστη; …
… Η γλώσσα του Σελίν είναι κοφτή, με εκρήξεις και σταματήματα, ακριβής όσο και ακραία, νοσηρή κι εξωφρενική. Οι συνεχείς εγκιβωτισμοί, οι διακοπές, τα χάσματα και οι απανωτές καταστροφές μέσω μιας υπερβολικής - κι εντούτοις αλάνθαστης - τεχνικής καταργούν τη σχέση αιτίας και αποτελέσματος. Αλλά, βέβαια, το Ταξίδι στην άκρη της νύχτας είναι έργο που γράφτηκε με πρόθεση: ως διαμαρτυρία για τον τρόμο της σύγχρονης ζωής ή, όπως λέει ο Οργουελ, «ως διαμαρτυρία εναντίον της ίδιας της ζωής».
Κι ο Δημοσθένης Κούρτοβικ σημειώνει μεταξύ άλλων στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ στις 29/12/2007 (εδώ για όλο το κείμενο)
…Εκείνο που κάνει περιπτώσεις όπως του Σελίν και του Πάουντ ιδιαίτερα σοκαριστικές είναι ότι δεν έχουμε να κάνουμε με αληθινά καθάρματα. Ο Πάουντ ήταν ένας γενναιόδωρος άνθρωπος, που βοήθησε ανυστερόβουλα πολλούς άλλους ποιητές να διακριθούν. Ο Σελίν, ο οποίος ήταν γιατρός, δεν δεχόταν χρήματα από τους φτωχούς ασθενείς του. Πώς μπόρεσαν τέτοιοι άνθρωποι να συμπορευθούν με τόσο θηριώδη, απάνθρωπα καθεστώτα; Ειδικά ο Σελίν δεν αφήνει καν υποψίες για ρατσιστικές ή ολοκληρωτικές πεποιθήσεις στο κορυφαίο έργο του, το «Ταξίδι στην άκρη της νύχτας». Εντελώς το αντίθετο: το μυθιστόρημα αυτό είναι μια σπαρακτική καταγγελία του μιλιταρισμού, της αποικιοκρατίας και της ωμότητας του εικοστού αιώνα. Οπότε, τουλάχιστον στη συγκεκριμένη περίπτωση του Σελίν, η αντίθεση ανάμεσα στον καλλιτέχνη και τον άνθρωπο παρουσιάζεται ακόμη πιο αινιγματική και προκλητική, γιατί παράγεται μόνο από μία «λεπτομέρεια»: μια αποκρουστική ιδεοληπτική εμμονή.
…Ο Σελίν συγκλονίστηκε από την πλήρη απογύμνωση του δυτικού πολιτισμού στο ξεκίνημα του «σύντομου εικοστού αιώνα», από την εκβαρβάρωση του ανθρώπου, την αναγωγή του σε μια μάζα σάρκας χωρίς αξία, με τυφλά ένστικτα και μηχανική συμπεριφορά. Το αποτέλεσμα ήταν πρώτα να μισήσει αυτό το πλάσμα και κατόπιν, επειδή κανένας δεν μπορεί να ζήσει μόνον από το μίσος του (όσο και αν ο παραλογισμένος, τελικά, Σελίν ισχυριζόταν το αντίθετο για τον εαυτό του), να ψάξει για μια δραστική απάντηση στο ερώτημα τι έφταιγε γι αυτό το αβάσταχτο κατάντημα. Και τη βρήκε: οι Εβραίοι. Ήταν πράγματι η ανακουφιστικότερη απάντηση. Εκτός από αυτό, ήταν και έτοιμη- ακόμη και σήμερα είναι έτοιμη, όπως ξέρουμε...
Σελίν : Ταξίδι στην άκρη της νύχτας
Εκδόσεις : Βιβλιοπωλείον της Εστίας
τιμή : 25,00

Τετάρτη 20 Φεβρουαρίου 2008

ΠΑΝΔΑΙΜΟΝΙΟ : Τη Δευτέρα 25 Φεβρουρίου

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ:
ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝ – ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
(Σύγχρονοι δημιουργοί συζητούν και καταθέτουν το στίγμα τους για τη νεοελληνική λογοτεχνία)
Το βιβλιοπωλείο ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗκαι οι εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ σας προσκαλούν στην παρουσίαση του νέου μυθιστορήματος του
Κώστα Ακρίβου
ΠΑΝΔΑΙΜΟΝΙΟ
τη Δευτέρα, 25 Φεβρουαρίου 2008, ώρα 8:15 μμ.
στο βιβλιοπωλείο ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ
(Δημάρχου Ι. Ανδρεαδάκη 49, πρώην Πεσ. Μαχητών, Λιβαδειά).
Για το βιβλίο θα μιλήσουν
η Τασούλα Τσιλιμένη και η Μαρίτα Παπαρούση,
επίκουρες Καθηγήτριες του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Ο Κώστας Ακρίβος θα διαβάσει αποσπάσματα από το βιβλίο και θα συζητήσει με το κοινό.

ΠΑΝΔΑΙΜΟΝΙΟ
Η σύγκρουση της θρησκευτικής πίστης με την ανθρώπινη ηθική μέσα από ένα μυθιστόρημα με αστυνομική πλοκή και ερωτικό πάθος.


Ο Κώστας Ακρίβος έχει γεννηθεί το 1958 στις Γλαφυρές Βόλου και
υπηρετεί ως φιλόλογος στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Άλλα βιβλία του:

*Η Δοτική του Χάους (Νέα Σύνορα-Λιβάνης),
*Αλλοδαπή (Νέα Σύνορα-Λιβάνης),
*Στο κάτω κάτω της γραφής είναι ένα ψέμα (Κέδρος),
*Το γέλιο της έκτης μέρας (Κέδρος),
*Κίτρινο ρώσικο κερί (Κέδρος),
*Σφαίρα στο βυζί (Κέδρος),
*Καιρός για θαύματα (Κέδρος).

Τιμητικές (και άλλες) διακρίσεις: 1ο Βραβείο για Νέους Λογοτέχνες (Εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ», Νοέμβριος 1985).

Παράλληλες Δραστηριότητες: ο Κώστας Ακρίβος είναι ο υπεύθυνος της σειράς ΜΙΑ ΠΟΛΗ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ.

Η Τασούλα Τσιλιμένη, είναι επίκουρος καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης, του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο οποίο διδάσκει θέματα Παιδικής Λογοτεχνίας( Αφήγηση και Μυθοπλασία). Τα ενδιαφέροντά της εστιάζονται στη θεωρία και τη διδακτική μεθοδολογία της παιδικής λογοτεχνίας , με έμφαση στην Προσχολική Εκπαίδευση. Απόψεις, προβληματισμοί και μελέτες της έχουν ανακοινωθεί σε σχετικά συνέδρια. Έχει δημοσιευμένο έργο σε περιοδικά, σε συλλογικά αλλά και προσωπικά της βιβλία. Ασχολείται με τη συγγραφή παιδικών λογοτεχνικών βιβλίων και θεωρητικών για ενήλικες.. Έχει την Δ/νση του παιδικού περιοδικού Δελφίνι, το οποίο εκδίδεται από το 2002 από το «Εργαστήριο Λόγου και Πολιτισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Είναι μέλος του Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου και της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς. Από το 2004 είναι επίσης μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Διαδρομές.
Κάποια από τα πρόσφατα έργα της:
Για ενήλικες
*Οι Μικρές ιστορίες κατά την εικοσαετία 1970-1990. Γραμματολογική, Παιδαγωγική,
Γλωσσική εξέταση, Καστανιώτης
*Το σύγχρονο ελληνικό/εφηβικό παιδικό μυθιστόρημα(επιμ.), Σύγχρονοι Ορίζοντες
*Διαθεματική Προσέγγιση της γνώσης σε προγράμματα απασχόλησης στο νηπιαγωγείο

*Τη νύχτα που ζήλεψε το φεγγάρι, (μυθιστόρημα για ενήλικες), Σύγχρονοι Ορίζοντες

Για παιδιά
*Δεν είμαι μικρός, Ελληνικά Γράμματα,(ιστορία για την καλλιέργεια της αναγνωστικής δεξιότητας των μικρών παιδιών)
*Λεξικό Συγγραφέων για παιδιά – Δραστηριότητες και Παιχνίδια, Ελληνικά Γράμματα

*Τζίλντα και Ιβάν, Πατάκης

Η Μαρίτα Παπαρούση σπούδασε Φιλολογία στην Αθήνα και Νεοελληνική Λογοτεχνία στο Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών της Σορβόννης, όπου έκανε μεταπτυχιακές σπουδές και εκπόνησε διδακτορική διατριβή. Είναι επίκουρος καθηγήτρια και διδάσκει Νεοελληνική Λογοτεχνία στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε ελληνικά και γαλλικά επιστημονικά περιοδικά και έχει συμμετάσχει σε πανελλήνια και διεθνή επιστημονικά συνέδρια.
Βιβλία της:
·
Θέματα ταυτότητας στην ελληνική διασπορά Γλώσσα και Λογοτεχνία
·
Σε αναζήτηση της σημασίας Αφηγηματολογικές προσεγγίσεις σε πεζογραφικά κείμενα του 19ου και 20ού αιώνα

Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου 2008

ΠΑΝΔΑΙΜΟΝΙΟ : Ακρίβος Κώστας




Στις 16 Απριλίου 2004 σ’ ένα κελί στο Άγιον Όρος οι μοναχοί ανακαλύπτουν έντρομοι ένα πτώμα. Αν σκεφτεί κανείς πως το μέρος αυτό για πάνω από χίλια χρόνια δεν το έχει πατήσει όχι πόδι γυναίκας αλλά ούτε ζώο γένους θηλυκού, τότε γίνεται φανερό τι σάλο προκαλεί η είδηση ότι το πτώμα ανήκει σε μια κοπέλα.


Η σύγκρουση της θρησκευτικής πίστης με την ανθρώπινη ηθική μέσα από ένα μυθιστόρημα με αστυνομική πλοκή και ερωτικό πάθος.

ΚΩΣΤΑΣ ΑΚΡΙΒΟΣ, ΠανΔαιμόνιο, μυθιστόρημα, εκδόσεις Μεταίχμιο, σελίδες 393

…Από μια άποψη, το πανδαιμόνιο συνιστά την εμφάνιση ενός και μόνου δαίμονα, της γυναίκας, η οποία γίνεται δαιμονικό στοιχείο, επειδή εμφανίζεται εκεί που δεν πρέπει, εκεί που απαγορεύεται από καταβολής καθαγιάσεως του συγκεκριμένου γεωγραφικού χώρου. Μιλάμε φυσικά για το Άγιον Όρος και το άβατό του. Μιλάμε για τη συλλήβδην απαγόρευση εισελεύσεως σ' αυτό κάθε όντος θηλυκού γένους, εφόσον αυτό είναι δυνατόν να είναι εφικτό. Βέβαια το μυθιστόρημα δεν δαιμονοποιεί τη φύση της γυναίκας, τουναντίον, δαιμονοποιεί όμως τις πολλαπλές συμπτώσεις με τις οποίες εγκλωβίζεται μια γυναίκα, και εν προκειμένω η ηρωίδα του βιβλίου, μέσα στο Όρος, εξωθώντας την κακοτυχία της μέχρι το εξωφρενικό σημείο της γεννήσεως τέκνου μέσα στη Ι. Μ. Σταυρονικήτα. Ο Κώστας Ακρίβος με αναμφισβήτητη αφηγηματική εμπειρία μας χαρίζει ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα, όπου συμπλέκεται η αστυνομική πλοκή με την ανθρώπινη υπαρξιακή αγωνία, η οποία, εν τέλει, υποτάσσεται στην αγωνία του έρωτα και στην αγωνία της αμαρτίας. Η ιστορία του κλείνει μέσα της όχι μόνο την εγκόσμια κόπωση, αλλά και την προέκτασή της μέσα στην οντολογική και ιδεαλιστική συνθήκη, με μοναδικό σκοπό την ένδον αναπτέρωση… …Τελικά τι είναι ο άνθρωπος, από τι κινδυνεύει, πού βρίσκεται η σωτηρία του, ποιος ορίζει τις αμαρτίες του, ποιος τον δεσμεύει και πώς και από πού αντλείται το δικαίωμα αυτό της δέσμευσης και της καταρράκωσής του; Το βιβλίο προσπαθεί να απαντήσει σε απειράριθμα τέτοια ερωτήματα, που εγείρονται απροσδόκητα κατά την εξέλιξη της πλοκής. Και όλα αυτά, τα μεταφυσικής ή θρησκευτικής δεοντολογίας ή, ακόμα πιο απλά, και της κοινωνικής υπευθυνότητας ερωτήματα, πηγάζουν από μια αφάνταστα απλή ιστορία, με περιστατικά που μπορούν ανά πάσα στιγμή να συμβούν στον άμεσα φιλικό περίγυρό μας. Με ντοστογιεβσκική διεισδυτικότητα ο Κώστας Ακρίβος περιγράφει το πάλεμα της ψυχής του Νήφωνα, κεντρικού ήρωα του Πανδαιμόνιου, τις πυρετικές διεργασίες του εσωτερικού του κόσμου, όπου ανά πάσα στιγμή ζυγιάζονται οι αμαρτίες του και οι πιθανότητες να σωθεί η προοπτική του παραδείσου. Ο εκπεσών μοναχός, που υπέπεσε, κατ' αρχάς, στο αμάρτημα της θέασης μιας γυναίκας μέσα στο Όρος, κι ύστερα στο ερωτικό του παρανάλωμα γι' αυτήν, μέχρι και της γεννήσεως διδύμων τέκνων, παλεύει απελπισμένα και προσπαθεί με υπεκφυγές να διηγηθεί το αμάρτημά του σε άλλους έμπιστους μοναχούς και να πάρει, έτσι, κουράγιο, αλλά καμιά προσπάθειά του δεν τελεσφορεί. Ο σταυρός του μαρτυρίου σηκώνεται μονάχα από έναν… ..Στο τέλος της ιστορίας φτάνει και το αποκορύφωμα του αστυνομικού ενδιαφέροντος της μυθοπλασίας. Η Δόμνα ανακαλύπτεται νεκρή μέσα στο κελί του Νήφωνα. Το μοναστήρι αναστατώνεται. Δεν είναι μόνο η ανατριχιαστική αμαρτία. Είναι και ο ανατριχιαστικός θάνατος. Τη σκότωσαν; Τότε ποιος είναι ο φονιάς; Δεν είναι πρέπον ν' αποκαλυφθεί ο τρόπος με τον οποίο τελειώνει η ιστορία. Θα πω όμως, και μ' αυτό θα κλείσω, ότι το Πανδαιμόνιο είναι ένα χορταστικό μυθιστόρημα που ικανοποιεί και τα πιο δύσκολα γούστα. Περιέχει μύθο, εξελικτική πλοκή και υψηλή αφηγηματική σαφήνεια. Το γεγονός αυτό φανερώνει την εμπειρία του συγγραφέα και την άμεση ικανότητά του στην απόδοση ενός υψηλού ποιοτικά, πυκνού εκφραστικά και με ευκρινή αρτιότητα δομημένου λόγου. Οι διάλογοί του είναι μελετημένοι στο έπακρο, καθώς ανταποκρίνονται στο βαθμό πνευματικότητας και γλωσσικής ευστροφίας των ομιλούντων ηρώων, οι δε περιγραφικές αναπτύξεις του και οι νύξεις επί των ψυχολογικών και συναισθηματικών καταστάσεων αποκαλύπτουν χωνεμένες γνώσεις για ανθρώπινη προβολή σε κλειστό ή ανοιχτό ορίζοντα.

Αποσπάσματα από κριτική του Ηλία ΚΕΦΑΛΑ ποιητή, κριτικού λογοτεχνίας
στην εφημ. ΑΥΓΗ 29/11/2007

Παρασκευή 15 Φεβρουαρίου 2008

ΚΑΜΑ - ΣΟΥΤΡΑ : ΤΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ

Το Κάμα-σούτρα ή Το Εγχειρίδιο του Έρωτα είναι διάσημο σε όλο τον κόσμο, αλλά παραμένει ταυτόχρονα βαθιά παραγνωρισμένο· ελάχιστοι το έχουν διαβάσει ολόκληρο. Είναι ελάχιστες οι πλήρεις μεταφράσεις του κειμένου, και μάλιστα απευθείας από τα σανσκριτικά.
Πέρα από την ερωτική ανάπτυξη υποθετικών και μυστηριωδών απολαύσεων, το Κάμα-σούτρα αποτελεί, με εντυπωσιακό τρόπο, ένα ασύγκριτο κείμενο πολιτισμού.
Ο πουριτανισμός, η θρησκευτικότητα και ο λανθάνων μυστικισμός που επικρατούν στη σύγχρονη Ινδία δεν υπάρχουν στην κοινωνία που περιγράφει ο Βατσυαγιάνα (περ. 2ος – 5ος αι.) και οι πρόδρομοί του. Ο Βατσυαγιάνα ήταν ένας Βραχμάνος, σπουδαίος άνθρωπος των γραμμάτων σε μια εποχή πολιτιστικού αναβρασμού. Η ερωτική τέχνη, που την θεωρούσαν ως μία επιστήμη που συνδεόταν με τη θρησκευτική παράδοση, αποτελούσε μέρος της εκπαίδευσης των παιδιών και των εφήβων.
Πρώτης τάξεως ντοκουμέντο για τις βάσεις της θρησκείας, της ηθικής και της κοινωνίας της Ινδίας, το Κάμα-σούτρα προσφέρει ένα πανόραμα των ανδρών και των γυναικών στην αναζήτηση της ευτυχίας με όλους τους δυνατούς τρόπους.Η πλήρης εκδοχή του εγχειριδίου του Βατσυαγιάνα επιτρέπει, με τον σεβασμό του τόνου, του ρυθμού και της φρεσκάδας του πρωτοτύπου, να γευτεί ο δυτικός αναγνώστης όλη την ποίηση του κειμένου.
Η παρούσα έκδοση βασίζεται στο κείμενο του ανθρωπολόγου Jean Papin, που μετέφρασε από τα σανσκριτικά το έργο στα γαλλικά, συνοδεύοντάς το με μία πολύ κατατοπιστική εισαγωγή, σημειώσεις και σχόλια καθώς και ένα εξαιρετικά διαφωτιστικό λεξιλόγιο.
Η ελληνική έκδοση συνοδεύεται από μία εκτενή ανθολόγηση από την ιδιαίτερα πλούσια εικονογραφία του Κάμα-σούτρα και των ερωτικών αναπαραστάσεων στην ινδική τέχνη ανά τους αιώνες. Οι εικόνες συγκεντρώνονται σε ενότητες ανάμεσα στα επτά μέρη του βιβλίου, ώστε να μη διακόπτεται η συνοχή του κειμένου.
VÂTSYÂYANA - KAMA-ΣΟΥΤΡΑ ΤΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ
εκδόσεις ΑΓΡΑ, τιμή 35,00 €

Τρίτη 12 Φεβρουαρίου 2008

ΕΥΠΩΛΗΤΑ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008

Τα 10 πρώτα σε κυκλοφορία βιβλία κατά το μήνα Ιανουάριο στο βιβλιοπωλείο μας

  1. Το πηγάδι του κρίνου : Λουδοβίκος των Ανωγείων
  2. Ο έρωτας στην Κρήτη είναι μελαγχολικός : Λουδοβίκος των Ανωγείων
  3. Πανδαιμόνιο: Ακρίβος Κώστας
  4. Στη σκιά της πεταλούδας: Ζουργός Ισίδωρος
  5. Το νησί : Hislop Victoria
  6. Δακρυσμένη Μικρασία : Τζανακάρης Βασίλης
  7. Αρβανίτες : Μπίρης Κώστας
  8. Του φιδιού το γάλα : Ξανθούλης Γιάννης
  9. Το μυστικό - The secret : Βyrne Rhonda
  10. Το σπίτι δίπλα στο ποτάμι : Μαντά Λένα

Δευτέρα 11 Φεβρουαρίου 2008

Η ΜΑΓΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ συν - ομιλίες 4

Αγαπητοί φίλοι
Ένα πάγιο αίτημα των φίλων του βιβλιοπωλείου υλοποιείται.
Πολλές από τις 200 ως τώρα εκδηλώσεις της ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ μπορείτε να ξαναθυμηθείτε ή όσοι για διάφορους λόγους δεν παρακολουθήσατε να τις απολαύσετε σε έντυπα πρακτικά φυλλάδια στη συμβολική τιμή των 2,00 €.

ΣΥΝ - ΟΜΙΛΙΕΣ τεύχος 4
Η μαγική υπόσταση της αμερικανικής ποίησης.
Μια ομιλία της καθηγήτριας Αγγλικής Φιλολογίας του Παν/μίου Αθηνών
ΛΙΑΝΑΣ ΣΑΚΕΛΛΙΟΥ
με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου της "Εισαγωγή στην τριλογία της HD" εκδ. GUTENBERG

Παραθέτουμε απόσπασμα:
…"Το 1904 η HD αρχίζει να παρακολουθεί μαθήματα φιλολογίας στο κολλέγιο Bryn Mawr, τα οποία εγκαταλείπει όμως το 1906 λόγω ευαίσθητης υγείας, και συνεχίζει να μελετά κατ’ οίκον και να γράφει. Η κατάσταση της Αμερικανικής ποίησης εκείνα τα χρόνια απασχολεί τις νέες ποιητικές παρέες, και το θέμα που συζητιέται στη φοιτητική συντροφιά των Ezra Pound, William Carlos Williams και Hilda Doolittle είναι η ανάγκη ανανέωσής της και η έλλειψη εθνικών ποιητικών παραδειγμάτων στα οποία θα μπορούσαν να στραφούν. Διαφέρουν όμως στις απόψεις τους για το τι χρειάζεται να γίνει: ο Williams πίστευε στη λύση της Αμερικανικής κληρονομιάς, της γηγενούς λαλιάς, ενώ ο Pound και η Doolittle είχαν τα μάτια στραμμένα σ’ έναν οικουμενικό πολιτισμό. Tελικά το 1911, η Doolittle θα ακολουθήσει τους Pound και Eliot στο δρόμο των Αμερικανών αυτοεξόριστων ποιητών στην Ευρώπη όπου, από το γαλλικό συμβολισμό και μετά, διαδραματιζόταν η υπόθεση του μοντέρνου στην τέχνη. Για το υπόλοιπο της ζωής της, θα παραμείνει κατά βάση αυτοεξόριστη, ένα άτομο σε διαρκή πνευματική αναζήτηση.
Τα πρώτα ποιητικά βήματα της Doolittle γίνονται μέσα από κύκλους των ανθρώπων που, στοχαζόμενοι την κρίση του πολιτισμού, χαράσσουν τις λογοτεχνικές πρωτοπορίες. Συμπορεύεται με το κίνημα των εικονιστών, το οποίο έκανε σημαία του την απαξίωση του συμβόλου και στέριωσε την αισθητική της εικόνας. Στις πρώτες της δημοσιεύσεις, μάλιστα, υπογράφει “HD, εικονίστρια”, κατόπιν προτροπής του Pound. Στην ανθολογία Des Imagists (1914) που επιμελήθηκε ο Pound, η ποίηση της HD εμφανίζεται δίπλα στους γνωστούς μείζονες δημιουργούς του μοντερνισμού: James Joyce, D. H. Lawrence, και William Carlos Williams, μεταξύ άλλων. Η HD ταξιδεύει και μελετά μαζί με τους Pound και Aldington, συνθέτοντας τα πρώτα της ποιήματα. Σε μια συζήτηση στην αίθουσα για τσάι του
Βρετανικού Μουσείου, ο Pound την αιφνιδιάζει:
Μα, Δρυάδα μου [το υποκοριστικό που χρησιμοποιούσε ο Pound αναφερόμενος σ’ εκείνην]… αυτό είναι ποίηση». Χτύπησε το μολύβι του. «Αφαίρεσέ το αυτό, μίκρυνε αυτόν το στίχο. «Ερμής Αγυϊάτης» [“Hermes of the Ways”] είναι καλός τίτλος. Θα το στείλω στη Harriet Monroe για την Ποίηση. Έχεις αντίγραφό του; Ναι; Άρα μπορούμε να το στείλουμε, ή το δακτυλογραφώ όταν επιστρέψω. Κάνει αυτό;» Και έγραψε βιαστικά “HD, Imagiste” στο κάτω μέρος της σελίδας.

Όχι μόνο μαθαίνει ότι είναι ποιήτρια, αλλά και ποιήτρια εξαιρετικού είδους. Στην υπόλοιπη ζωή της θα φέρει το επαγγελματικό όνομα και τίτλο «HD, Εικονίστρια». Ο Pound κάποτε εξομολογήθηκε ότι είχε εφεύρει τον όρο ώστε να προωθήσει το έργο της HD και του Aldington (καθώς και το δικό του), πριν ακόμα γράψουν ολοκληρωμένες συλλογές ή συγκεντρώσουν αρκετό υλικό για μία ανθολογία. Αργότερα, στον «Πρόλογο» του Μερικοί Εικονιστές Ποιητές 1915, ο Pound θα αναλύσει τον όρο αυτόν. Οι αρχές του περιέχουν έξι σημεία: χρήση κοινού λόγου× δημιουργία νέων ρυθμών× απόλυτη ελευθερία στην επιλογή του θέματος× παρουσίαση μιας εικόνας× δημιουργία ποίησης που να είναι δυνατή και καθαρή, ποτέ θολή και αόριστη× τέλος, ποίηση εστιασμένη, συμπυκνωμένη. Η HD μάλιστα χρησιμοποιείται ως έκθεμα του Pound: «Αντικειμενική—δίχως γλίστρημα, άμεση—δίχως υπερβολική χρήση επιθέτων, χωρίς μεταφορές οι οποίες δεν επιτρέπουν έλεγχο, καθαρή ομιλία, καθαρή όπως των Ελλήνων"…


ΦΕΔΕΡΙΚΟ ΓΚΑΡΘΙΑ ΛΟΡΚΑ συν - ομιλίες 3


Αγαπητοί φίλοι
Ένα πάγιο αίτημα των φίλων του βιβλιοπωλείου υλοποιείται.
Πολλές από τις 200 ως τώρα εκδηλώσεις της ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ μπορείτε να ξαναθυμηθείτε ή όσοι για διάφορους λόγους δεν παρακολουθήσατε να τις απολαύσετε σε έντυπα πρακτικά φυλλάδια στη συμβολική τιμή των 2,00 €.

ΣΥΝ - ΟΜΙΛΙΕΣ τεύχος 3
70 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ
ΤΟΥ ΦΕΔΕΡΙΚΟ ΓΚΑΡΘΙΑ ΛΟΡΚΑ

Μια εκδήλωση του βιβλιοπωλείου ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ σε συνεργασία με την Εταιρεία Ελλήνων Ισπανιστών και το Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας.

Ομιλητής ο διδάσκων Ισπανικό Πολιτισμό ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣ.
Παραθέτουμε απόσπασμα της ομιλίας του.

"… Αλλά, βεβαίως, σε αντίθεση με πολλούς Ισπανούς λογοτέχνες της γενιάς του, όπως, βεβαίως, και σε αντίθεση με τον Καβάφη και τη γενιά του ’30, ο Λ. είναι πιο πολιτικοποιημένος (ίσως από τους περισσότερο στρατευμένους, τους πιο πολιτικοποιημένους αλλά και μη κομματικά ενταγμένους καλλιτέχνες του μεσοπολέμου). Την ιστορία, τελικά, αλλά και την ιστορία της λογοτεχνίας, ο Λ. τη «σημάδεψε» με τη ζωή, το θάνατο και το έργο του. Βεβαίως, άλλο το ιστορικό πλαίσιο στην Αλεξάνδρεια του Καβάφη, άλλο στην Ισπανία του Λόρκα. Όμως, όπως πρόσφατα αποδείχτηκε, Ελλάδα και Ισπανία συναντώνται στο ευρύτερο ευρωπαϊκό ιστορικό πλαίσιο της δεκαετίας του’ 30. Ο Ελύτης ήταν ανθυπολοχαγός στην Αλβανία και ο Ρίτσος κομμουνιστής, για να μείνουμε σε αυτούς. Ο Λ. είναι ο ήρωας ενός κορυφαίου ιστορικού δράματος, το θύμα μιας παγκόσμιας, κι απολύτως αρνητικής, ιστορικής συγκυρίας, η οποία όμως διαμορφώθηκε πρώτα στην Ισπανία…

… Όπως οι μεγάλοι λογοτέχνες του ισπανικού μπαρόκ, έτσι και ο Λ. αξιοποίησε τις αρχαιότερες μορφές της ισπανικής ποιητικής και μουσικής παράδοσης, που συνθέτουν ένα μίγμα από σπανιόλικα, τσιγγάνικα κι αραβικά στοιχεία. Το «βαθιά» εσωτερικό λαϊκό ανδαλουσιανό-τσιγγάνικο τραγούδι (cante jondo), οι οκτασύλλαβες, ως επί το πλείστον, επικές δημώδεις μπαλάντες και ρομάντσες του ύστερου Μεσαίωνα (romancero), ακόμη και τα μοιρολόγια με τις συχνά επαναλαμβανόμενες επωδούς, όλες αυτές τις λαϊκές ποιητικές μορφές ο Λ. τις εναρμόνισε, με βάση την εκλεπτυσμένη ποιητική και μουσική του παιδεία, στην προσωπική θεματογραφία του «υπερρεαλιστικού λυρισμού του», όπου, βεβαίως, κυριαρχεί το δραματικό στοιχείο, το αίμα, ο θάνατος, ο θρήνος. Αυτό ακριβώς το (μεσογειακό, βεβαίως και εν γένει) στοιχείο είναι που ανέδειξαν και το προσάρμοσαν στην ελληνική θεματολογία, μετρική και μουσικότητα, οι έλληνες ποιητές και μουσικοσυνθέτες, από τον Γκάτσο, τον Ελύτη, το Μάνο Χατζιδάκι κ.ά…"

ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ συν - ομιλίες τεύχος 2

Αγαπητοί φίλοι
Ένα πάγιο αίτημα των φίλων του βιβλιοπωλείου υλοποιείται.
Πολλές από τις 200 ως τώρα εκδηλώσεις της ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ μπορείτε να ξαναθυμηθείτε ή όσοι για διάφορους λόγους δεν παρακολουθήσατε να τις απολαύσετε σε έντυπα πρακτικά φυλλάδια στη συμβολική τιμή των 2,00 €.

ΣΥΝ - ΟΜΙΛΙΕΣ τεύχος 2
Η ομιλία του συγγραφέα του βιβλίου
"ΣΤΑ ΠΡΟΘΥΡΑ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ"
ιστορικού Μιχάλη Λυμπεράτου με θέμα:

«Μύθοι και πραγματικότητες για τα αίτια του εμφύλιου πολέμου».

Παραθέτουμε απόσπασμα από την ομιλία του
"...Πέραν των βεβαιοτήτων της κοινής αντίληψης, η περίπτωση του ελληνικού εμφυλίου πολέμου και των αιτιών που τον γέννησαν ως αντικείμενο επιστημονικής μελέτης γεννά ορισμένες μεθοδολογικές προϋποθέσεις. Η κύρια: για να ανιχνευτεί ο πραγματικός ρόλος των πολιτικών αντιθέσεων στη σύγκρουση αυτή, πρέπει να εκφύγει κανείς από την αποκλειστική μελέτη του ρόλου της Αριστεράς στα τεκταινόμενα, των επιλογών, των λαθών της, της πραγματικής ή υποτιθέμενης αδυναμίας της να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της συγκυρίας, σαν να ήταν αντιμέτωπη με την «ιστορία», με τη «λογική», την «ειμαρμένη», τον «εθνικό προορισμό», τον εαυτό της, με έναν εν γένει αόρατο «μεταφυσικό» αντίπαλο. Γιατί στην πραγματικότητα η Αριστερά της περιόδου, όπως και κάθε άλλο πολιτικό κόμμα σε οποιαδήποτε συγκυρία ήταν αντιμέτωπη με έναν συγκεκριμένο αντίπαλο, με συγκεκριμένα κοινωνικά συμφέροντα, γεγονός που καθιστούσε της επιλογές της, όχι εν κενώ, αλλά απόρροια της στρατηγικής του αντιπάλου αυτού. Για αυτό ακριβώς αποτελεί ανυπέρβλητη αναγκαιότητα να μελετηθεί αυτός ο αντίπαλος, οι επιδιώξεις του, η πολιτική του στάση, έναντι ενός νέου κοινωνικού συσχετισμού δύναμης που προσδιόρισε και η Κατοχή και ο πόλεμος. Και πέραν αυτού, ο ρόλος των μηχανισμών του κράτους, (στρατός, αστυνομία, διοίκηση, δικαστικό σώμα), και ιδίως αυτός του άδηλου μηχανισμού, που προσδιόρισε πολλές από τις εξελίξεις του μεταπολεμικού ελληνικού κράτους, δηλαδή η παράλληλη άτυπη εξουσία της αμερικανικής πρεσβείας όσο και αυτό που ονομάστηκε παρακράτος.
Είναι εξίσου απαραίτητο, στο μέτρο που κανείς εξετάζει τα αίτια του εμφυλίου πολέμου, να καταπιαστεί και με πεδία του ιστορικού επιστητού που υπερβαίνουν το χώρο της πολιτικής, με τη στενή έννοια της κομματικής αντιπαράθεσης, και να αναζητήσει τις κοινωνικές καταβολές των αντικρουόμενων επιδιώξεων και των πολιτικών στρατηγικών που αναπτύχθηκαν στη μεταπολεμική Ελλάδα. Και αυτό πάντα υπό το πρίσμα των αλλαγών που επέφερε ο πόλεμος και κυρίως του καθοριστικού γεγονότος ότι για πρώτη φορά στη νεώτερη ελληνική ιστορία συγκροτήθηκε μια τόσο ευρεία κοινωνικο-πολιτική συμμαχία των κυριαρχούμενων τάξεων της ελληνικής κοινωνίας, αυτή του ΕΑΜ, που όχι μόνο απέκτησε πλειοψηφικό χαρακτήρα στο πολιτικό στερέωμα αλλά έθεσε εξ αντικειμένου και υπό απειλή όλες τις παγιωμένες σχέσεις πολιτικής εξουσίας..."




Κυριακή 10 Φεβρουαρίου 2008

ΥΠΑΤΙΑ συν - ομιλίες τεύχος 1

Ένα πάγιο αίτημα των φίλων του βιβλιοπωλείου υλοποιείται.
Πολλές από τις 200 ως τώρα εκδηλώσεις της ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ μπορείτε να ξαναθυμηθείτε ή όσοι για διάφορους λόγους δεν παρακολουθήσατε να τις απολαύσετε σε έντυπα πρακτικά φυλλάδια στη συμβολική τιμή των 2,00 €.

ΤΕΥΧΟΣ 1
Η εκδήλωση για τη θρυλική παγανίστρια φιλόσοφο – μαθηματικό ΥΠΑΤΙΑ θύμα της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας με ομιλητή τον Ιστορικό των Επιστημών Γιώργο Βλαχάκη.
Παραθέτουμε ένα μικρό απόσπασμα:
"...Ένα καλογραμμένο βιβλίο μοιάζει σε πολλά με ένα καλομαγειρεμένο φαγητό. Όταν σβήσει η έντονη, προσωρινή γεύση των μπαχαρικών αναδεικνύεται η αληθινή νοστιμιά που μας καλεί να το γευτούμε ξανά.
Έτσι διαπίστωσα ότι το βιβλίο του Γκάλβεθ δεν είναι καθόλου, μα καθόλου εύπεπτο όπως ίσως παρασυρόταν κάποιος να ισχυριστεί διαβάζοντάς το «υπό σκιάν» σε μια αυγουστιάτικη παραλία, ρίχνοντας λοξές, τάχα αδιάφορα, ματιές δεξιά και αριστερά, κρατώντας με το άλλο του χέρι ένα δροσερό φραπεδάκι.
Παρόλα αυτά, σε προ(σ)καλεί να το ξανά και ξαναδιαβάσεις.
Σε μεταφέρει με ένα νοητό χωροχρονικό όχημα στην Αλεξάνδρεια μιας άλλ
ης εποχής.

Μια Αλεξάνδρεια που μοιάζει να αιωρείται ανάμεσα στη Μεσόγειο και στη Σαχάρα, ανάμεσα στον Δία και στον Ιησού, ανάμεσα στο προχθές, στο χθες και το σήμερα. Μια Αλεξάνδρεια που δεν υπάρχει πια και ανιχνεύεται απλώς στις διαδρομές που η πένα του μεγάλου Αλεξανδρινού χάραξε σε σελίδες λευκές, σαν έφτιαχνε το μυστικό χάρτη για να ανακαλύψουμε τον χαμένο θησαυρό, θαμμένο εκεί αιώνες τώρα αναμένοντας εκείνον που το αίνιγμα θα λύσει…
Η Υπατία όπως και η Ιωάννα της Λωραίνης, παρθένες μέχρι τη στιγμή της ατίμωσης τιμωρήθηκαν όχι γιατί αναζήτησαν το ωραίο και το υψηλό. Αλλά γιατί εσείς, εγώ, ο κάθε καθημερινός άνθρωπος δεν αντέχει τη σύγκριση με το τέλειο. Κι όταν αυτό βρίσκεται πλάι μας, ανάμεσά μας, μας δείχνει σε ένα νοητό καθρέφτη την εσωτερική μας ανέχεια και ασχήμια. Μας κάνει να αισθανθούμε σαν άστεγοι ζητιάνοι μπροστά σε μια ολόφωτη βιτρίνα με κρύσταλλα. Δεν το ΄χουμε και πολύ να πάρουμε μια πέτρα από το δρόμο και να την τσακίσουμε. Στο σκοτάδι, θα είμαστε και πάλι αφέντες, όπως οι αρουραίοι στον υπόνομο.
Αλλά και πάλι, υπάρχει ελπίδα. Ένα αχνό φως, μπορεί να μας δώσει το έναυσμα για μια νέα αρχή. Στο φως του Φάρου, που φτάνει μακριά, διακτινίζοντας την έννοια πολιτισμός ως πανανθρώπινη κληρονομιά, διαβάζουμε την προτροπή του Αλεξανδρινού, για μια στάση αξιοπρέπειας, τουλάχιστον:

Σαν έτοιμος από καιρό,
σα θαρραλέος,
σαν που ταιριάζει σε που αξιώθηκες μιά τέτοια πόλι,
πλησίασε σταθερά προς το παράθυρο,
κι αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που χάνεις..."