Στις 16 Απριλίου 2004 σ’ ένα κελί στο Άγιον Όρος οι μοναχοί ανακαλύπτουν έντρομοι ένα πτώμα. Αν σκεφτεί κανείς πως το μέρος αυτό για πάνω από χίλια χρόνια δεν το έχει πατήσει όχι πόδι γυναίκας αλλά ούτε ζώο γένους θηλυκού, τότε γίνεται φανερό τι σάλο προκαλεί η είδηση ότι το πτώμα ανήκει σε μια κοπέλα.
Η σύγκρουση της θρησκευτικής πίστης με την ανθρώπινη ηθική μέσα από ένα μυθιστόρημα με αστυνομική πλοκή και ερωτικό πάθος.
ΚΩΣΤΑΣ ΑΚΡΙΒΟΣ, ΠανΔαιμόνιο, μυθιστόρημα, εκδόσεις Μεταίχμιο, σελίδες 393
…Από μια άποψη, το πανδαιμόνιο συνιστά την εμφάνιση ενός και μόνου δαίμονα, της γυναίκας, η οποία γίνεται δαιμονικό στοιχείο, επειδή εμφανίζεται εκεί που δεν πρέπει, εκεί που απαγορεύεται από καταβολής καθαγιάσεως του συγκεκριμένου γεωγραφικού χώρου. Μιλάμε φυσικά για το Άγιον Όρος και το άβατό του. Μιλάμε για τη συλλήβδην απαγόρευση εισελεύσεως σ' αυτό κάθε όντος θηλυκού γένους, εφόσον αυτό είναι δυνατόν να είναι εφικτό. Βέβαια το μυθιστόρημα δεν δαιμονοποιεί τη φύση της γυναίκας, τουναντίον, δαιμονοποιεί όμως τις πολλαπλές συμπτώσεις με τις οποίες εγκλωβίζεται μια γυναίκα, και εν προκειμένω η ηρωίδα του βιβλίου, μέσα στο Όρος, εξωθώντας την κακοτυχία της μέχρι το εξωφρενικό σημείο της γεννήσεως τέκνου μέσα στη Ι. Μ. Σταυρονικήτα. Ο Κώστας Ακρίβος με αναμφισβήτητη αφηγηματική εμπειρία μας χαρίζει ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα, όπου συμπλέκεται η αστυνομική πλοκή με την ανθρώπινη υπαρξιακή αγωνία, η οποία, εν τέλει, υποτάσσεται στην αγωνία του έρωτα και στην αγωνία της αμαρτίας. Η ιστορία του κλείνει μέσα της όχι μόνο την εγκόσμια κόπωση, αλλά και την προέκτασή της μέσα στην οντολογική και ιδεαλιστική συνθήκη, με μοναδικό σκοπό την ένδον αναπτέρωση… …Τελικά τι είναι ο άνθρωπος, από τι κινδυνεύει, πού βρίσκεται η σωτηρία του, ποιος ορίζει τις αμαρτίες του, ποιος τον δεσμεύει και πώς και από πού αντλείται το δικαίωμα αυτό της δέσμευσης και της καταρράκωσής του; Το βιβλίο προσπαθεί να απαντήσει σε απειράριθμα τέτοια ερωτήματα, που εγείρονται απροσδόκητα κατά την εξέλιξη της πλοκής. Και όλα αυτά, τα μεταφυσικής ή θρησκευτικής δεοντολογίας ή, ακόμα πιο απλά, και της κοινωνικής υπευθυνότητας ερωτήματα, πηγάζουν από μια αφάνταστα απλή ιστορία, με περιστατικά που μπορούν ανά πάσα στιγμή να συμβούν στον άμεσα φιλικό περίγυρό μας. Με ντοστογιεβσκική διεισδυτικότητα ο Κώστας Ακρίβος περιγράφει το πάλεμα της ψυχής του Νήφωνα, κεντρικού ήρωα του Πανδαιμόνιου, τις πυρετικές διεργασίες του εσωτερικού του κόσμου, όπου ανά πάσα στιγμή ζυγιάζονται οι αμαρτίες του και οι πιθανότητες να σωθεί η προοπτική του παραδείσου. Ο εκπεσών μοναχός, που υπέπεσε, κατ' αρχάς, στο αμάρτημα της θέασης μιας γυναίκας μέσα στο Όρος, κι ύστερα στο ερωτικό του παρανάλωμα γι' αυτήν, μέχρι και της γεννήσεως διδύμων τέκνων, παλεύει απελπισμένα και προσπαθεί με υπεκφυγές να διηγηθεί το αμάρτημά του σε άλλους έμπιστους μοναχούς και να πάρει, έτσι, κουράγιο, αλλά καμιά προσπάθειά του δεν τελεσφορεί. Ο σταυρός του μαρτυρίου σηκώνεται μονάχα από έναν… ..Στο τέλος της ιστορίας φτάνει και το αποκορύφωμα του αστυνομικού ενδιαφέροντος της μυθοπλασίας. Η Δόμνα ανακαλύπτεται νεκρή μέσα στο κελί του Νήφωνα. Το μοναστήρι αναστατώνεται. Δεν είναι μόνο η ανατριχιαστική αμαρτία. Είναι και ο ανατριχιαστικός θάνατος. Τη σκότωσαν; Τότε ποιος είναι ο φονιάς; Δεν είναι πρέπον ν' αποκαλυφθεί ο τρόπος με τον οποίο τελειώνει η ιστορία. Θα πω όμως, και μ' αυτό θα κλείσω, ότι το Πανδαιμόνιο είναι ένα χορταστικό μυθιστόρημα που ικανοποιεί και τα πιο δύσκολα γούστα. Περιέχει μύθο, εξελικτική πλοκή και υψηλή αφηγηματική σαφήνεια. Το γεγονός αυτό φανερώνει την εμπειρία του συγγραφέα και την άμεση ικανότητά του στην απόδοση ενός υψηλού ποιοτικά, πυκνού εκφραστικά και με ευκρινή αρτιότητα δομημένου λόγου. Οι διάλογοί του είναι μελετημένοι στο έπακρο, καθώς ανταποκρίνονται στο βαθμό πνευματικότητας και γλωσσικής ευστροφίας των ομιλούντων ηρώων, οι δε περιγραφικές αναπτύξεις του και οι νύξεις επί των ψυχολογικών και συναισθηματικών καταστάσεων αποκαλύπτουν χωνεμένες γνώσεις για ανθρώπινη προβολή σε κλειστό ή ανοιχτό ορίζοντα.
Αποσπάσματα από κριτική του Ηλία ΚΕΦΑΛΑ ποιητή, κριτικού λογοτεχνίας
στην εφημ. ΑΥΓΗ 29/11/2007
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου