Το "ποδοσφαιρικό ματς" του Ασημάκη Πανσέληνου

του Ασημάκη Πανσέληνου

ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΟ ΜΑΤΣ

Εικοσιδυό λεβέντες και μια μπάλα

τις ώρες της δουλειάς και της σχολής μας
με ιδανικά τις γέμισαν μεγάλα,
να φτιάξουν, λέει, το μέλλον της φυλής μας.

Πόδια στραβά, στραβά μυαλά και χέρια,
κωλοπηδούν να πιάσουνε τ’ αστέρια!

Ορμούν, χτυπούν και κουτουλούν σα βόδια,

να βρουν το νόημα της ζωής στην πάλη,
όλο τους το μυαλό πήγε στα πόδια
και λες κλοτσούν πια τ’ άδειο τους κεφάλι

και ζουν κι αυτοί κι ο λαός μια καταδίκη

ανάμεσο στην ήττα και στη νίκη.

Νοικοκυραίοι φτωχοί μαγαζατόροι

κινούν νωρίς τ’ απόγεμα σα λύκοι,
της ζωής οι νικημένοι με το ζόρι
της νίκης ν’ απολάψουν τ’ αλκολίκι

και κλειουν σ’ ενός μαντράχαλου τα σκέλια

του κόσμου την αρχή και τη συντέλεια.

Κι ύστερα χουγιαχτό, βουή και χτύπος

και δεν έχει προβλήματα η ζωή,
καλά που ’ναι κι ελεύτερος ο τύπος,
για να μαθαίνει ο κόσμος το πρωί

πόσο κλοτσάει με νόηση ένα χαϊβάνι

κι η Λίζα η Τέιλορ έρωτα πώς κάνει.

Στείρα καρδιά και δύναμη τυφλή,

παράγουν ήρωες μαζικά στους τόπους,
ω κι αν βρισκόταν δυο άνθρωποι δειλοί,
να σώσουν απ’ τους ήρωες τους ανθρώπους

που ζουν σ’ ενός πολέμου μες στη δίνη,

για να ξεσυνηθίζουν την Ειρήνη.

Κι ω να βρισκόταν και στον κόσμο μια άκρη

που η χλαλοή του ματς να μην τη σκιάζει
να υπάρχει μια χαρά και μες στο δάκρυ
κι ένας καημός στων κοριτσιών το νάζι,

της Κυριακής χρυσή να πέφτει η εσπέρα

χωρίς κραυγή πολέμου και φοβέρα.

“Ταξίδια με πολλούς ανέμους”, Κέδρος 1964

Ασημάκης Πανσέληνος (1903-1984). 

Ο Ασημάκης Πανσέληνος, γιος του εμπόρου υφασμάτων Ιωακείμ και της Μυρτώς το γένος Βελισσαρίου, γεννήθηκε στη Μυτιλήνη, όπου πέρασε τα παιδικά και γυμνασιακά του χρόνια. Σπούδασε στη νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου αποφοίτησε το 1929 και εργάστηκε ως δικηγόρος. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του προσκάλεσε στη Μυτιλήνη, από κοινού με το Βασίλη Αρχοντίδη, τον Γιάννη Ψυχάρη, γεγονός που χαιρετήθηκε από τους κατοίκους του νησιού ως πρωτοποριακή πνευματική κίνηση. Στη δικτατορία του Μεταξά συνελήφθη για αντικαθεστωτική δράση (από κοινού με τους Ν.Καρβούνη, Κ.Βάρναλη και Γ.Κορδάτο) και κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου εντάχτηκε στην Αντίσταση και κλείστηκε από τους ιταλούς και τους άγγλους στις φυλακές Αβέρωφ και το Χασάνι αντίστοιχα. Μετά το τέλος του Εμφυλίου διετέλεσε βουλευτής Λέσβου (1950-1951) με το κόμμα της ΕΛΔ. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1921 με τη βράβευση ενός πεζογραφήματός του σε διαγωνισμό του περιοδικού του Θεόδωρου Θεοδωρίδη (Ντορή Ντόρου) Μυτιληνιός, στο οποίο δημοσίευσε στη συνέχεια στίχους και πεζά, ενώ ακολούθησαν δημοσιεύσεις του, με διάφορα ψευδώνυμα, σε έντυπα όπως ο Ελεύθερος Λόγος (1921), η Καμπάνα (1923-1924), ο Ταχυδρόμος (1925), η Λεσβιακή Μούσα (1925-1927) και οι Λεσβιακές Σελίδες (1925). Συνεργάστηκε επίσης με τους Νέους Πρωτοπόρους (από το 1931), τα Νεοελληνικά Γράμματα (μετά το 1936), τη Μάχη (από το 1945) την Πολιτική, τα Ελεύθερα Γράμματα (1945-1947) κ.α., όπου δημοσίευε λογοτεχνικά κείμενα, άρθρα και κριτικά δοκίμια, ενώ το 1946 εξέδωσε την ποιητική συλλογή "Μέρες οργής". Γνωστός ωστόσο έγινε κυρίως μέσα από το αυτοβιογραφικό πεζογράφημα "Τότε που ζούσαμε" (1974), στο οποίο παρουσιάζεται η κοινωνική και πολιτική κατάσταση της Ελλάδας από την προπολεμική περίοδο ως την εποχή του εμφυλίου. Στα ίδια πλαίσια κινήθηκε και πεζογράφημά του με τίτλο "Νερά και χώματα" και άλλα πολλά. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ασημάκη Πανσέληνου βλ. Αργυρίου Αλεξ., "Πανσέληνος Ασημάκης", Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 8. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988 και Καραγιάννης Βαγγέλης, Σύντομα γενεαλογικά, βιογραφικά, βιβλιογραφικά του Ασημάκη Πανσέληνου. Αθήνα, ανάτυπο από το Δελτίο της Λεσβιακής Παρουσίας 86, 1984.
(Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).

Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ
(2014)	Τότε που ζούσαμε, Μεταίχμιο
(1997)	Τότε που ζούσαμε, Κέδρος
(1993)	Φύλλα ημερολογίου, Κέδρος
(1991)	Μέρες απο τη ζωή μας, Κέδρος
(1987)	Νερά και χώματα και άλλα πολλά, Κέδρος
(1987)	Σημειωματάριο, Κέδρος
(1984)	Η Κίνα η δική μου, Κέδρος
(1981)	Άγγελος Σικελιανός ή τα Πολιτικά πρόσωπα των θεών, Κέδρος

Ευκαιρίας δοθείσης από τα τραγελαφικά γεγονότα ενός ντέρμπι Παναθηναϊκού - Ολυμπιακού που δεν έγινε ποτέ λόγω επεισοδίων το Νοέμβρη του 2015 αναρτούμε ένα ποίημα του Ασημάκη Πανσέληνου που γράφτηκε μισό αιώνα πριν, για τα ποδοσφαιρικά ματς που κάποιοι θέλουν να θυμίζουν πολεμικές συρράξεις και όχι αθλητικά γεγονότα. Είναι η πρώτη μας ανάρτηση για το σπουδαίο λογοτέχνη και σίγουρα θα επανέλθουμε.