Η ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑ İHSANOĞLU ΣΤΙΣ ΠΡΟΕΔΡΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ - ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ της Σοφίας Λαμπροπούλου

Η ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑ İHSANOĞLU ΣΤΙΣ ΠΡΟΕΔΡΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ: ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

της Σοφίας Λαμπροπούλου

(RIEAS Assistant Researcher)

Copyright: Research Institute for European and American Studies (www.rieas.gr)

Publication Date: 3 August 2014

Εν όψει των προεδρικών εκλογών της Τουρκίας, που θα διεξαχθούν στις 10 Αυγούστου 2014, αξίζει να σημειωθεί ότι στις 16 Ιουνίου τα δύο μεγάλα κόμματα της αντιπολίτευσης ανακοίνωσαν την υποψηφιότητα του Ekmeleddin İhsanoğlu ως κοινού υποψήφιου προέδρου. Πιο συγκεκριμένα, το κυβερνών τουρκικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) έχει ανακοινώσει την υποψηφίοτητα του Ισλαμιστή Πρωθυπουργού Recep Tayyip Erdoğan, και το κεντροαριστερό  Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) σε συνεργασία με το ακροδεξιό Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP) την υποψηφιότητα του διπλωμάτη και πρώην επικεφαλής του Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης, Ekmeleddin İhsanoğlu. Επιπλέον, ως υποψήφιος την κουρδικών κομμάτων εμφανίζεται ο πρώην δήμαρχος του Diyarbakır, Selahattin Demirtaş.

Η απόφαση των μεγάλων κομμάτων της αντιπολίτευσης να προτείνουν ως κοινό υποψήφιό τους τον Ισλαμιστή και προερχόμενο από το συντηρητικό χώρο Ekmeleddin İhsanoğlu αποτέλεσε μία ανατροπή στο πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας.

Ο υποψήφιος της κοσμικής αντιπολίτευσης γεννήθηκε στο Κάιρο της Αιγύπτου, γνωρίζει πολύ καλά τον ισλαμικό κόσμο καθώς και το χώρο της διπλωματίας. Αποφοίτησε από τη Σχολή Τεχνών και Επιστημών Ain Shams του Πανεπιστημίου της Αιγύπτου. Παρέμεινε στην Αίγυπτο και ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό του στη Σχολή Τεχνών και Επιστημών του Πανεπιστημίου Al-Azhar, και το 1974 έλαβε το διδακτορικό του από το Τμήμα Επιστημών του Πανεπιστημίου της Άγκυρας. Επίσης, είναι ιδρυτής του Τμήματος Ιστορίας της Επιστήμης στη σχολή Γραμμάτων του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης.  Για 10 συναπτά έτη, από το 2004 έως και το 2013, ήταν επικεφαλής του Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης ως Γενικός  Γραμματέας και κατά τη διάρκεια της θητείας του επιτεύχθηκαν μεγάλοι στόχοι στον τομέα της οικονομίας, του εμπορίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Επί της ουσίας, με την εκλογή του Τούρκου υποψηφίου İhsanoğlu στην γενική γραμματεία του Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης, η Τουρκία κατόρθωσε να αποκτήσει έναν ηγετικό ρόλο στον ισλαμικό κόσμο.

Σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο, η συνένωση της αντιπολίτευσης στο όνομά του αποτελεί μία έξυπνη κίνηση. Όσον αφορά στους Κούρδους, είναι προφανές ότι δεν στρέφονται εναντίον του, γεγονός που αποτυπώνεται σε πρόσφατη ανακοίνωσή του Κουρδικού Κόμματος Ειρήνης και Δημοκρατίας (BDP) το οποίο τάχθηκε υπέρ της υποψηφιότητας İhsanoğlu.

Ο İhsanoğlu στο πλαίσιο της προεκλογικής του εκστρατείας έχει ξεκινήσει περιοδεία σε μεγάλες αλλά και μικρότερες πόλεις της Τουρκίας. Στις ομιλίες του δίνει μεγάλη έμφαση στη σημαντικότητα των προεδρικών εκλογών και τονίζει ότι η χώρα πρέπει να μείνει ενωμένη, αλλά και ότι το αξίωμα του προέδρου είναι αυτό που εγγυάται την ασφάλεια του κράτους. Υπόσχεται γαλήνη, σταθερότητα και πολιτικές επιλογές υπέρ αδιακρίτως όλων των πολιτών με γνώμονα τα συμφέροντα του έθνους, προκειμένου να επιβιώσει το κράτος και να υπάρξει εθνική ενότητα. Έχοντας ως βασικό σύνθημα  της υποψηφιότητάς του τη φράση: “Ekmek için Ekmeleddin”, που σημαίνει «για ψωμί (ψηφίστε) Ekmeleddin», καθίσταται προφανές ότι η οικονομία της χώρας και η ανάπτυξή της αποτελεί βασικό πυλώνα της προεκλογικής του καμπάνιας.

Ως κοινός υποψήφιος των δύο κομμάτων της αντιπολίτευσης εκτιμάται ότι έχει στο πλευρό του ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Τουρκίας. Και τούτο διότι η συνεργασία της κεντροαριστεράς με την ακροδεξιά έχει προκαλέσει μεγάλη συσπείρωση γύρω από το όνομα του İhsanoğlu, ο οποίος πλέον έχει κερδίσει και την υποστήριξη επτά ακόμη κομμάτων. Χαρακτηριστικά, υπέρ της υποψηφιότητας του τάσσονται το Δημοκρατικό Αριστερό Κόμμα (DSP), το Δημοκρατικό Κόμμα (DP), το Ανεξάρτητο Κόμμα Τουρκίας (BTP), το φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (LDP), το κουρδικό Κόμμα Ειρήνης και Δημοκρατίας (BDP), το Κόμμα Μεγάλης Ένωσης (BBP) και το Επαναστατικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Κόμμα (DHP). Αξίζει ωστόσο να επισημανθεί ότι ένα τμήμα των ψηφοφόρων του CHP φαίνεται να τηρεί επιφυλακτική στάση έναντι του İhsanoğlu κυρίως λόγω του έντονου ισλαμικού του παρελθόντος.

Σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, οι πρώτες δημοσκοπήσεις που διεξήχθησαν αμέσως μετά την ανακοίνωση της υποψηφιότητας İhsanoğlu δείχνουν ένα μεγάλο προβάδισμα για τον Erdoğan της τάξης του 20%, με ποσοστό 55,2% έναντι του İhsanoğlu ο οποίος έπεται με ποσοστό 35,8%. Σε επόμενες δημοσκοπήσεις ωστόσο, οι οποίες τοποθετούνται στα τέλη Ιουνίου και εντεύθεν, τα ποσοστά σταδιακά μειώνονται με τον Erdoğan να προηγείται και πάλι, αλλά με μία διαφορά της τάξης του 15%. Υπάρχουν εκτιμήσεις σύμφωνα με τις οποίες δεν πρέπει να αποκλειστεί η πιθανότητα ανατροπής των αποτελεσμάτων των διεξαχθεισών δημοσκοπήσεων. Σε περίπτωση μάλιστα που διεξαχθεί δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών στις 24 Αυγούστου 2014, όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά συμπεριλαμβανόμενης και της νίκης İhsanoğlu, η οποία εκτιμάται ότι θα φέρει ανατροπή στις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ, την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και τον Αραβομουσουλμανικό Κόσμο.

 

Συγκεκριμένα, η πιθανή νίκη του İhsanoğlu στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές της Τουρκίας εκτιμάται ότι θα είναι μία συνέχεια του έργου, που ο ίδιος είχε επιτελέσει  στον Οργανισμό Ισλαμικής Διάσκεψης (ΟΙΔ). Ως Γενικός Γραμματέας του ΟΙΔ, αλλά και ακόμη νωρίτερα ως ιδρυτικός Γενικός Διευθυντής το 1980 του διακυβερνητικού Κέντρου Ερευνών Ισλαμικής Ιστορίας, Τέχνης και Πολιτισμού IRICA που ανήκει οργανωτικά στον ΟΙΔ, συνέβαλε σημαντικά στην προώθηση του διαπολιτισμικού και διαθρησκευτικού διαλόγου μεταξύ της ΕΕ και του μουσουλμανικού κόσμου, επισημαίνοντας την αναγκαιότητα κοινωνικό-οικονομικών μεταρρυθμίσεων προκειμένου να επιτευχθεί οικονομική ανάπτυξη. Είναι ένθερμος υποστηρικτής των δικαιωμάτων των μουσουλμανικών μειονοτήτων και απαιτεί τον «σεβασμό» των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο. Επιπρόσθετα, στη διάρκεια της θητείας του στον ΟΙΔ φάνηκε να υποστηρίζει επιθετικές ενέργειες και πολιτικές των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα  αποτελεί το γεγονός ότι προώθησε πολιτικές ενάντια στη διακυβέρνηση Άσαντ στη Συρία και, σύμφωνα με τα διεθνή έντυπα μέσα, έχοντας τη βοήθεια του κυβερνώντος κόμματος της Τουρκίας AKP, του Κατάρ και της Σαουδικής Αραβίας προσπάθησε να αναστείλει τη συμμετοχή της Συρίας στον ΟΙΔ.

Όπως καθίσταται προφανές, μεγάλο στοίχημα του İhsanoğlu αποτελεί η διεξαγωγή επαναληπτικών προεδρικών εκλογών με στόχο την επίτευξη έστω και οριακής νίκης, η οποία αναμφισβήτητα θα σηματοδοτήσει την έναρξη μίας νέας περιόδου για την Τουρκία. Ως εκ τούτου, η ουσία της εκλογικής πρόκλησης βρίσκεται προ των πυλών…