"Η ιστορία της Βέλβετ Παλμ" με θέμα το εμπόριο ανθρώπων το νεό βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου

Η ιστορία της Βέλβετ Παλμ τιτλοφορείται η νουβέλα του συγγραφέα Θανάση Σκρουμπέλου  που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΤΟΠΟΣ. Πρόκειται για την ιστορία της μαύρης γυναίκας που δεχόμαστε αδιαμαρτύρητα να πουλάει το κορμί της στην οδό Αθηνάς, της μετανάστριας που επιτρέπουμε στους σαθρούς θεσμούς μας να τη χρησιμοποιούν ως άχρηστο εμπόρευμα, της εγκαταλειμμένης γυναίκας που τα βήματά μας διασταυρώνονται κάποτε απρόοπτα με τα δικά της στα στενά πίσω από την πλατεία Βάθης, στα θλιβερά ξενοδοχεία και μπαρ που γεμίζουν κάθε συνοικία αυτής της εκπορνευμένης πόλης. Η ιστορία της Βέλβετ Παλμ είναι η ιστορία της μετανάστριας που δεν ορίζει τίποτε έξω από την ψυχή της και που, ωστόσο, δεν θέλουμε να ξέρουμε τίποτε γι’ αυτήν. Γραμμένη με τον χυμώδη τρόπο του Θανάση Σκρουμπέλου, είναι μια νουβέλα που ταράζει τον αναγνώστη με τον σκληρό ρεαλισμό της. Είτε σας συγκινεί είτε όχι η ιστορία των μεταναστών, Η ιστορία της Βέλβετ Παλμ είναι βέβαιο ότι θα σας συγκινήσει. Επειδή μπορεί να συμβεί στην οποιαδήποτε γυναίκα, σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου οι θεσμοί είναι ανίκανοι να προστατεύσουν στοιχειώδη ατομικά δικαιώματα. 

Την έκδοση της νουβέλας του Θανάση Σκρουμπέλου συνοδεύει επίμετρο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, το οποίο ξεκινά ως εξής:

«Η διακίνηση και εμπορία ανθρώπων αποτελεί σύγχρονη μορφή δουλείας και είναι ένα από τα μεγαλύτερα και πιο προσοδοφόρα οργανωμένα εγκλήματα σήμερα. Είναι ένα περίπλοκο φαινόμενο, που συνδέεται με πολλούς παράγοντες, όπως η παγκόσμια φτώχεια, οι πόλεμοι και οι συρράξεις, η μεταναστευτική πολιτική, η βία κατά των γυναικών, η πορνεία, η καταναγκαστική εργασία, το εμπόριο οργάνων, το οργανωμένο έγκλημα και η διαφθορά. Πάνω από όλα το trafficking, όπως έχει επικρατήσει διεθνώς ο όρος, αποτελεί κατάφωρη παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων των θυμάτων. Τα θύματα είναι άντρες, γυναίκες, παιδιά, αλλά η πλειονότητα των θυμάτων είναι γυναίκες που καταλήγουν στη βιομηχανία του σεξ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις και στοιχεία διεθνών οργανισμών, υπάρχουν πάνω από 2 εκατομμύρια θύματα παγκοσμίως. Κι ενώ οι στατιστικές μπορεί να φαίνονται συντριπτικές, κάθε αριθμός αντιπροσωπεύει τη ζωή ενός θύματος».

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στη συγκινητική ευχαριστήρια επιστολή του προς τον συγγραφέα ο επικεφαλής γραφείου Ελλάδας της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες: «Με τη δύναμη και τον ρεαλισμό της γραφής σας, καταφέρατε να αναδείξετε τις πιο κρυφές και σκληρές πτυχές ενός φαινομένου που ενώ αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα και πιο προσοδοφόρα οργανωμένα εγκλήματα σήμερα, εντούτοις παραμένει “αόρατο”. Πιστεύουμε ότι η νουβέλα σας θα συμβάλλει σημαντικά στην ευαισθητοποίηση και πληροφόρηση για αυτή τη σύγχρονη μορφή δουλείας, πρώτα και κύρια αναφορικά με τον ρατσισμό και την προκατάληψη που κυριαρχούν στην ελληνική κοινωνία και καθιστούν τα θύματα συχνά συνυπεύθυνα στην αντίληψη των πολιτών».

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

[…] Η δουλειά γίνεται έτσι. Η πόρτα είναι ενισχυμένη με τσίγκο. Χτυπάει το κουδούνι, ανοίγω, μπαίνει ο πελάτης. Μιλάμε για λίγο. Τα μάτια του καίνε. Δεν ξέρει πού να βάλει τα χέρια του. Αν θέλει ποτό παίρνω το μηδέν στο τηλέφωνο και του φέρνει σε δίσκο σφηνάκι η γριά από κάτω. Ο πελάτης πληρώνει έξτρα το ποτό. Εμένα δεν με εμπιστεύονται να ’χω το μπουκάλι στο δωμάτιο. Ούτε να εισπράττω τα χρήματα. Είμαι των εκατό ημερών εγώ. Όχι μόνιμη. Εκατό ημέρες σε αυτό το κωλοδωμάτιο, δέκα με είκοσι πελάτες την ημέρα. Το δωμάτιο είναι ένα σιδερένιο ρούχο που με σφίγγει. Στις εκατό μέρες ξεχρεώνω και μου δίνουν καινούργια χαρτιά με σφραγίδα Σένγκεν. Το μυαλό μου τις προσπερνάει γρήγορα αυτές τις σιδερένιες ημέρες και φτάνει στο τέρμα τους. Πετάω, χάνομαι από δω.

Τώρα ούτε σε ποια πόλη βρίσκομαι δεν ξέρω. Μόνο την οδό βλέπω. Τη δίγλωσση ταμπέλα απ’ το παράθυρό μου «οδός Αισχύλου» στα αγγλικά και στα ελληνικά. Αισχύλο μετέφραζε η μάνα μου. Τραγωδία σε τρεις πράξεις. Στη Σοφάιαταουν, τη δική μου Σοφάιαταουν, ο πατέρας μου ήταν ιδιοκτήτης θεάτρου. Έφερνε Μπρεχτ. Ο πρώτος μαύρος που έφερε Μπρεχτ και ελληνικές τραγωδίες. Η μάνα μου, μαύρη, ντελικάτη γυναίκα, τη θυμάμαι Άννα Πίλινγκ στο Μάνα Κουράγιο, κουράγιο εγώ τώρα. Εξήντα μέρες μένουν ακόμη. Κάθε μέρα ποτίζω το κουκί στη γλάστρα. Το μόνο πράγμα που κατάφερα να κρατήσω από όσα κουβαλούσα επάνω μου, ένα κουκί. Περιμένω να φυτρώσει, δεν το βλέπει ο ήλιος. Η γλάστρα ήταν εκεί, έζεχνε κάτουρα γάτων. Μαλάκωσα το χώμα με το νερό από τη βρύση. Το σκάλισα με τα χέρια να αεριστεί, φύτεψα το κουκί. Περιμένω. […] (σελ 9-10)

Περιοδικό Hot Doc, 5o τεύχος, Ιούνιος 2012

Συνέντευξη του Θ. Σκρουμπέλου στον Παναγιώτη Πασπαλιάρη

 Και τι σας νοιάζει εσάς; Μήπως ένα επάγγελμα δεν είναι κι αυτό; Κοινωφελές; Λειτούργημα υπέρ της συνοχής της κοινωνίας. Τι πρέπει δηλαδή να κάνει ο χήρος, ο ζωντοχήρος, ο έχων πολλές ορμές, ο έφηβος που ντρέπεται ή που δε βλέπεται από τα σπυριά στη μούρη, το μεχμέτι, που αν δεν παντρευτεί δεν μπορεί να πάει με γυναίκα; Βιαστής να γίνει; Να μην μπορεί να κυκλοφορήσει στο δρόμο η μάνα σας, η αδερφή σας και η γυναίκα σας; Τι κι αν μπήκαν παράνομα σαν σκλάβες στη χώρα ή αν μπήκαν στην πορνεία ανήλικες και με ξύλο από τους νταβατζήδες τους; Είπαμε, κάθε πουτάνα έχει την ιστορία της. Και οι νταβατζήδες καλοί είναι, ευυπόληπτοι, με σχέσεις με την αστυνομία, όταν δεν είναι αστυνομικοί. Μέσα από τα μπουρδέλα πόσες και πόσες υποθέσεις δεν εξιχνιάστηκαν;

Λοιπόν τι σας νοιάζει εσάς η ιστορία τους; Εσάς σας νοιάζει το ότι ενίοτε παρανομούν και βλάπτουν αντί να ανακουφίζουν εσάς και τους φίλους σας και τους ψηφοφόρους σας. Σπέρνουν τον τρόμο στα ψηφαλάκια αντί για την ηδονή κι εσείς αμέσως να τις βγάλετε φωτογραφία. Έτσι δεν είναι κύριοι υπουργοί; Κανονικά θα σας πρότεινα να διαβάσετε το βιβλίο του Σκρουμπέλου για την Βελβετ Παλμ, αλλά θαρρώ πως έτσι όπως ξεφτιλίστηκε το δικό της κορμί για χάρη του κέρδους, έτσι ξεφτιλισμένο είναι και το δικό σας μυαλό για τον ίδιο λόγο. Και να διαβάζατε, που πολύ το αμφιβάλλω, δε θα καταλαβαίνατε γρι! 

Π.Π.: Ποια είναι η Βέλβετ Παλμ; 

Θ.Σ.: Η Βέλβετ Παλμ είναι το σύμβολο, ο σύγχρονος σταυρός, όπου ο πόλεμος, τα όπλα, η απληστία, η αλαζονεία, η μισαλλοδοξία, η αλλοτρίωση, υπερτερούν της αλληλεγγύης, της λογικής, της κοινότητας, της αγάπης. Είναι μια ξεριζωμένη ψυχή, ένα κορίτσι διωγμένο από τη γη της που οι έμποροι σωμάτων και ψυχών τη σπρώχνουν να γίνει εμπόρευμα, σάρκα, τρύπα για εκσπερμάτωση, αυτή όμως βρίσκει τη δύναμη να τους νικήσει όλους αυτούς. 

Π.Π.: Περιγράφετε μια κατάσταση όπου η Βέλβετ αν και "δε θέλει που είναι εκεί" εκπαιδεύεται για να "θέλει". Η πορνεία πιστεύετε ότι μπορεί να είναι οικειοθελές επάγγελμα;

Θ.Σ.: Όχι, ακόμη και οι γκέισες και οι ιερές πόρνες στην αρχαία Ελλάδα, οι ιέρειες της Αφροδίτης, ακόμη και οι εταίρες, «εκπαιδευόντουσαν»-με τεχνικές στρέβλωσης και υποδούλωσης των θέλω τους- από μικρές για το «επάγγελμα». Με συνθήκες που τις έκαναν να νιώθουν τον καταναγκασμό ως μοναδική επιλογή τους και «δική τους βούληση»,  θέλημα της μοίρας ή του Θεού. Έχει πολλά τέτοια τρικ η εξουσία της κάθε εποχής. Πώς μπορεί να είναι ο έρωτας, ο ευλογημένος μόνο μια εκσπερμάτωση σε πληρωμένο κρεβάτι; Και για αυτόν που πληρώνει και για αυτόν ή αυτή που πληρώνεται. Δηλαδή το μούσμουλο, ο μπερντές [το χρήμα] τα εξισώνει όλα;  

Π.Π.: Στο βιβλίο σας οι νταβατζήδες είναι καθίκια. Για μεγάλο μέρος της κοινωνίας, απλώς κάνουν ένα επάγγελμα. Ποια είναι για εσάς η αλήθεια;

Θ.Σ.: Οι πορνοβοσκοί ή νταβατζήδες ή σωματέμποροι ή πιμπς ή πεζεβένγκι είναι η πιο ακραία μορφή του αλλοτριωμένου ανθρώπου. Βλέπει τον άλλον ως εμπόρευμα, ως εργαλείο που θα του βγάζει μεροκάματο. Δεν είναι θέμα καθικιών ή καθαρμάτων, έξω μπορεί και να είναι κυριλέ και αγαπησιάρηδες και μαγκαφάδες, κι ό,τι θέλεις, είναι όμως η προσωποποίηση της αλλοτρίωσης, όπως οι βασανιστές των δικτατοριών που αυτόν που βασανίζουν δεν τον βλέπουν ως άνθρωπο αλλά ως αρρώστια ή πράγμα,  και στα σπίτια τους όταν πάνε κάνουν τον σταυρό τους ή τη γονυκλισία τους στον Θεό και είναι τρυφεροί και ευχάριστοι στα παιδιά τους. Στρεβλωμένες και άθλιες ψυχές είναι και οι δυο τους χωρίς ελαφρυντικά. Η υποκρισία είναι το δέρμα τους. Σε δίκη των βασανιστών η κόρη ενός έλεγε «όχι, ο πατέρας μου ούτε μύγα δεν πειράζει». Κι η γυναίκα ενός νταβατζή που ήξερα έλεγε «ο Γιώργης, όλα για το παιδί μας τα κάνει, να ’ναι καλά» Στα τελευταία του το ‘ριξε στο θεοτικό κι ένα βράδυ αυτοκτόνησε. 

Π.Π.: Μια κοινωνία χωρίς πορνεία θα ήταν μια κοινωνία που για πολλούς, και μάλιστα προοδευτικούς ανθρώπους, θα είχε σαν συνηθέστερο έγκλημα τους βιασμούς. Συμφωνείτε με αυτή την άποψη;

Θ.Σ.: Μια κοινωνία χωρίς καταναγκασμούς και εκμετάλλευση και αλλοτριωμένες ψυχές είναι το ζητούμενο. Ο βιαστής είναι μια άρρωστη ψυχή, είναι πολλές οι ψυχικές συνιστώσες που οδηγούν στον βιασμό. Τον βιαστή δεν τον ηρεμεί η μαλακία ή η εκσπερμάτωση. Και με πόρνες και χωρίς πόρνες τη ζημιά θα την κάνει. Επομένως, ας αφήσουμε τα σάπια ότι η πορνεία και η σωματεμπορία δήθεν είναι κοινωνική ανάγκη. Υπάρχει ναι, όπως υπάρχει και το έγκλημα και η εκμετάλλευση και η σκλαβιά, αυτό δεν σημαίνει ότι επειδή υπάρχουν τα απενοχοποιούμε.

Π.Π.: Για την κατάφωρη παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων των κοριτσιών ή των αγοριών που εκδίδονται ποιοι είναι για εσάς οι πιο μεγάλοι υπεύθυνοι; Οι νταβατζήδες, οι αρχές, οι πελάτες, η κοινωνία που ανέχεται ή αδιαφορεί, ο καπιταλισμός που δίνει κίνητρα στην εκμετάλλευση;

Θ.Σ.: Όχι μόνο κατάφωρη παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων, ο όρος ακούγεται ελαφρύς. Είναι εγκληματική πράξη η εκμετάλλευση ανθρώπου και μετατροπή του σε εμπόρευμα, είναι απεχθές και απαράδεκτο γεγονός. Σε τέτοιες λοιπόν άθλιες πρακτικές πρώτα απ’ όλα είναι η προσωπική ευθύνη του εμπόρου, γιατί όσο και τρέλα να φορτώνει ο πόλεμος ή η καταπίεση ή ο καπιταλισμός και όποιος «ισμός» δεν στρέφονται όλοι στο εμπόριο ανθρώπων ή στην απανθρωπιά.

Ο Θανάσης Σκρουμπέλος, εκτός από συγγραφέας, είναι γνωστός σκηνοθέτης και σεναριογράφος. Σπούδασε Καλές Τέχνες (χαρακτική και αγιογραφία) στην Αθήνα και κινηματογράφο στο Λονδίνο (στο London Film School), με υποτροφία της Διεθνούς Αμνηστίας, ως διωκόμενος από τη δικτατορία. Έχει εργαστεί ως δημοσιογράφος σε αθηναϊκές εφημερίδες και περιοδικά, ενώ έχει γράψει σενάρια για την τηλεόραση (Τα παιδιά της Νιόβης του Κώστα Κουτσομύτη) και τον κινηματογράφο (Το πέρασμα, Η Αριάδνη μένει στη Λέρο, Καλή πατρίδα σύντροφε κ.ά). Έχει σκηνοθετήσει ταινίες μεγάλου μήκους (Αλιόσσα, Χαβάη, Ο Τζώνης Κελν, κυρία μου, την ομαδική Νέος Παρθενώνας, και τη σπονδυλωτή Η αυλή με τα σκουπίδια κ.ά.). Ασχολείται επίσης με τη συγγραφή και τη μετάφραση θεατρικών έργων (Χαβάη, Μυστικές φωνές, Γέρμα, Γέλιο στο σκοτάδι κ.ά.). Έχει εκλεγεί αρκετές φορές μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών και είναι από τα ιδρυτικά μέλη της Ένωσης Σεναριογράφων Ελλάδος. Πιο γνωστά βιβλία του: Ο Αϊ-Γιώργηςτων Γραικών, Οι κόκκινοι φίλοι μου, Τα φίδια στον Κολωνό, Bella Ciao, Μπλε καστόρινα παπούτσια (Τόπος 2007), Ο μπαλτάς και άλλες ιστορίες (Τόπος 2009). Tελευταία του βιβλία: Mαύρος Μακεδών (Τόπος 2010) και Οι κόκκινοι βαρκάρηδες (Τόπος 2011).

Θυμίζουμε ότι με τον Θανάση Σκρουμπέλο το blog αυτό έχει ασχοληθεί και παλιότερα για το εξαιρετικό βιβλίο του "Μπλε καστόρινα παπούτσια". Θυμηθείτε την ανάρτηση με κλικ ΕΔΩ