Τέχνη και παρηγορία. Με αφορμή κάποιες περίεργες τάσεις στη σύγχρονη νεανική λογοτεχνία.

Eκφράζω συχνά την ανησυχία μου για κάποιες περίεργες, αν όχι ύποπτες, πρόσφατες τάσεις και προσπάθειες, σποραδικές ευτυχώς, κυρίως στην ξένη παιδική/νεανική λογοτεχνία, να υπάρξουν βιβλία με κακό τέλος, βιβλία που εκπέμπουν απύθμενη απαισιοδοξία, που αποθαρρύνουν, απελπίζουν, ή ακόμη και τρομοκρατούν τους νεαρούς αναγνώστες. Οι υποστηρικτές αυτών των τάσεων ισχυρίζονται ότι έτσι προετοιμάζουν τα παιδιά για τη σκληρότητα της ζωής. Τέτοια στάση όμως είναι «άνανδρη» από ενήλικο προς ανήλικο, αφού τα παιδιά δεν έχουν προλάβει ν’ αναπτύξουν επαρκώς την ικανότητα να τα βγάζουν πέρα με τις αντιξοότητες και τις υπέρμετρες δυσκολίες. 'Ετσι, αυτού του είδους τα βιβλία ωθούν τους νεαρούς αναγνώστες στο συμπέρασμα ότι είναι μάταιο να προσπαθήσουν για οτιδήποτε, άσκοπο να περιμένουν κάτι αξιόλογο από τη ζωή. Βέβαια η επαφή των παιδιών με τη σκληρή πραγματικότητα μέσω της λογοτεχνίας (όπως και κάθε άλλης τέχνης) είναι απολύτως απαραίτητη, όμως παράλληλα χρειάζονται θάρρος κι ελπίδα για το μακρύ ταξίδι της ζωής που ξανοίγεται μπροστά τους. Και σ’ αυτό συμβάλλει όχι βέβαια ένα γλυκερό «happy end» αλλά ένα βαθιά ελπιδοφόρο τέλος των ιστοριών που διαβάζουν, όσες δυσάρεστες πλευρές της ζωής κι αν έχουν γνωρίσει μέσα από τις σελίδες τους. 

Μα μήπως και οι ενήλικοι - ιδίως οι σημερινοί - δεν έχουν ανάγκη από ενθάρρυνση κι ελπίδα; Και είναι άραγε λάθος να τους προσφέρει αυτά τα στοιχεία η Τέχνη γενικά; Μια σπουδαία φωνή από άλλο χώρο, από τη ζωγραφική, έρχεται να συνηγορήσει. Είναι η φωνή του Γιάννη Τσαρούχη, που έλεγε σε μια συνέντευξή του ότι «η Τέχνη είναι επιδίωξη γαλήνης και ισορροπίας, παρηγορία και παυσίπονο για τον δυστυχισμένο σημερινό άνθρωπο, θύμα μιας παρεξηγημένης ελευθερίας». Ίσως αυτή τη γαλήνη και την ισορροπία λαχταρούν και οι ενήλικοι αναγνώστες, γι’ αυτό και ο αριθμός των μεγάλων που διαβάζουν παιδικά/νεανικά βιβλία αυξάνεται διαρκώς!

Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου



Το παραπάνω κείμενο πρωτοδημοσιεύθηκε πριν λίγες μέρες σε ιστοσελίδα της κ. Πέτροβιτς το βρήκαμε εξαιρετικά ενδιαφέρον και με την άδειά της το αναδημοσιεύουμε. 

• Η Λότη Πέτροβιτς - Ανδρουτσουπούλου γεννήθηκε (1937) και σπούδασε στην Aθήνα. Έχει τιμηθεί με το βραβείο Oυράνη για την παιδική λογοτεχνία από την Aκαδημία Aθηνών, με δύο κρατικά βραβεία για το παιδικό βιβλίο, με τον έπαινο Pier Paolo Vergerio του Πανεπιστημίου της Padova, καθώς και με 10 ακόμη πανελλήνια βραβεία παιδικής λογοτεχνίας. Έργα της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά και στα ιαπωνικά, στ’ αλβανικά και στα κορεατικά, έχουν μεταδοθεί από τα ΜΜΕ κι έχουν περιληφθεί σε ανθολογίες και αναγνωστικά ελληνικά και ξένα. Έχει αντιπροσωπεύσει την Eλλάδα σε δέκα διεθνή συνέδρια παιδικής λογοτεχνίας και έχει δώσει πλήθος διαλέξεις και ομιλίες για την παιδική λογοτεχνία σε όλη την Eλλάδα. Διετέλεσε μέλος του ΔΣ και Πρόεδρος του Κύκλoυ τoυ Ελληνικού Παιδικoύ Βιβλίoυ/Ελλ.Τμήμα της ΙΒΒΥ, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΙΒΒΥ και πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του Διεθνούς Βραβείου Φιλαναγνωσίας ΙΒΒΥ-Asahi. Eίναι ιδρυτικό μέλος της Λέσχης Mελέτης και Έρευνας της Παιδικής Λογοτεχνίας "Διαδρομές" και μέλος της Eθνικής Eταιρίας Eλλήνων Λογοτεχνών. Περισσότερες πληροφορίες για τη ζωή κα το έργο της υπάρχουν στην ιστοσελίδα http://www.loty.gr/ 

Από το 1977 μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί αν μετρήσαμε σωστά πάνω από 80 βιβλία της.

Κυκλοφόρησαν οι "Μαρτυρίες μιας διαδρομής" της Έλλης Παππά. Ένα πολύτιμο εργαλείο για την ανασύνθεση μιας ταραγμένης εποχής.

Η Έλλη Παππά κατέθεσε το 1993 και το 1995 δύο κείμενά της στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη, θέτοντας ως προϋπόθεση να δημοσιευτούν μόνο μετά τον θάνατο της. Το πρώτο κείμενο ήταν ένα δακτυλόγραφο 52 σελίδων με τίτλο "Υπόθεση Πλουμπίδη" και το δεύτερο μία ομάδα κειμένων (συνολικά 108 σελίδες) απαρτιζόμενη από: προλογικό σημείωμα με τίτλο "Λίγα λόγια", αυτοβιογραφικό κείμενο, σώμα άρθρων της στις εφημερίδες "Αυγή" και "Νέα" με τίτλο "Παράρτημα", κείμενο με τίτλο "Γράμματα στον γιο μου" και ιδιόχειρο γράμμα του Νίκου Πλουμπίδη προς την ίδια με ημερομηνία 4. V. 52. 

Το Ίδρυμα, ανταποκρινόμενο στην επιθυμία της δωρήτριας, ξεκίνησε την προετοιμασία της έκδοσης μετά τον θάνατο της, τον Οκτώβριο του 2009 και σήμερα παραδίνει στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό αυτούσια και δίχως παρεμβάσεις το σύνολο αυτής της μαρτυρίας.

"Όποιος ενδιαφερθεί να διαβάσει αυτό το κείμενο δεν πρέπει να πιστεύει πως θα βρει μιαν αυτοβιογραφία. Αναμφισβήτητα, όσα γράφω με αφορούν, αφορούν τη ζωή μου και τις εμπειρίες μου, αλλά περιορίζομαι αυστηρά (όσο μπορούσα και όσο μπόρεσα) σε μια κατηγορία εμπειριών: σε όσες αφορούσαν τη θέση μου στο ΚΚΕ και τις περιπέτειες της αμοιβαίας σχέσης μας. 


[...] Σ' αυτές τις εμπειρίες μου στάθηκα, αυτές προσπάθησα να δώσω στο κείμενό μου, που καταθέτω στο Αρχείο του Μουσείου Μπενάκη με την ελπίδα πως σε κάτι μπορεί να χρησιμεύσει. Η αλλαγή μεθόδων λειτουργίας, λήψης και εφαρμογής των αποφάσεων, ο σεβασμός στους αγωνιστές είναι πλέον στοιχειώδεις ανάγκες για την Αριστερά του τόπου μας, ύστερα κι από τις σκληρές εμπειρίες της κατάρρευσης του "υπαρκτού σοσιαλισμού". Το ζήτημα είναι αν αυτές οι ανάγκες -ή οι ιστορικές αναγκαιότητες- έχουν γίνει κοινή συνείδηση σε όλα τα κόμματα της Αριστεράς, ιδιαίτερα που κομμουνιστικού κινήματος.

Αυτός είναι και ο λόγος που με παρακίνησε να καταθέσω τις δικές μου μαρτυρίες (για να μην πω και τα μαρτύρια) για όσα (πάντως, όχι όλα) είδα, γνώρισα, έπαθα μέσα στο κίνημα στο οποίο αφιερώσαμε τη ζωή μας -χωρίς ανταλλάγματα και "εξαργυρώσεις".



Έλλη Παπά, Αθήνα, 27.12.1995



H Πόλυ Κρημνιώτη σε ένα από τα πρώτα σχόλια που δημοσιεύτηκαν με την κυκλοφορία του βιβλίου γράφει:

"Όποιος ενδιαφερθεί να διαβάσει αυτό το κείμενο δεν πρέπει να πιστεύει πως θα βρει μιαν αυτοβιογραφία. Αναμφισβήτητα, όσα γράφω με αφορούν, αφορούν τη ζωή μου και τις εμπειρίες μου, αλλά περιορίζομαι αυστηρά (όσο μπορούσα και όσο μπόρεσα) σε μια κατηγορία εμπειριών: σε όσες αφορούσαν τη θέση μου στο ΚΚΕ και τις περιπέτειες της αμοιβαίας σχέσης μας". Μ' αυτά τα "λίγα λόγια" εισαγάγει η Έλλη Παππά στην αφήγηση που συνθέτει την πολιτική της διαθήκη, τα κείμενα με τις πολιτικές τοποθετήσεις της που κατέθεσε στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη προκειμένου να δημοσιευτούν μετά τον θάνατό της. Λίγο πριν συμπληρωθεί ένας χρόνος από την αποδημία της (27 Οκτωβρίου 2009) το Μουσείο Μπενάκη παραδίδει σήμερα τις "Μαρτυρίες μιας Διαδρομής", έκδοση που αναμένετο με ενδιαφέρον, τόσο για όσα μαρτυρεί η Παππά για τις εσωτερικές διαδικασίες στους κόλπους του Κομμουνιστικού Κόμματος από την προεμφυλιακή περίοδο ως και τις αρχές της δεκαετίας του '90 οπότε αποχωρεί από το ΚΚΕ, όσο και, κυρίως, για τον Νίκο Πλουμπίδη, ίσως την πιο συκοφαντημένη προσωπικότητα από τον Νίκο Ζαχαριάδη και την ηγεσία του κομμουνιστικό κόμματος στη μετεμφυλιακή περίοδο.

Η έκδοση περιλαμβάνει προλογικό σημείωμα με τίτλο "Λίγα λόγια", αυτοβιογραφικό κείμενο, άρθρα της στις εφημερίδες "Αυγή" και "Νέα" με τίτλο "Παράρτημα", κείμενο με τίτλο "Γράμματα στο γιο μου" και ιδιόχειρο γράμμα του Νίκου Πλουμπίδη με ημερομηνία 4.V.52, τα οποία συγκροτούσαν το σώμα του κειμένου που παρέδωσε στο Μουσείο το 1995. Προηγουμένως, το 1993, η Έλλη Παππά είχε δώσει στο Μουσείο Μπενάκη το 52σέλιδο κείμενο της με τίτλο "Υπόθεση Πλουμπίδη", το οποίο συγκροτεί το δεύτερο μέρος της έκδοσης και από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία της καθώς η Έλλη Παππά, όπως σε όλη της τη ζωή, υπερασπίζεται την αθωότητα του "Μπάρμπα", όπως ήταν το ψευδώνυμό του στα χρόνια της παρανομίας, απέναντι σε όλες τις συκοφαντίες της τότε ηγεσίας του ΚΚΕ.

Στα κείμενά της, βέβαια, κυριαρχεί η σχέση της με τον Νίκο Μπελογιάννη ωστόσο σκιαγραφεί τον Νίκο Πλουμπίδη μέσα από την παρουσίαση της δράσης του, του οράματός του, της κομματικής πειθαρχίας που τον χαρακτήριζε και των επαφών του με άλλα πολιτικά πρόσωπα εντός και εκτός αριστεράς. Παράλληλα σκιαγραφεί το εσωτερικό τοπίο, τις διαφορετικές προσεγγίσεις και τις αντιθέσεις για τις τύχες του ελληνικού αριστερού κινήματος. Πρόσωπα, συνέδρια, αποφάσεις, ολομέλειες, θέσεις και αντιπαραθέσεις δίνονται με τρόπο προσωπικό και συχνά δραματικό στα κείμενά της ανασυνθέτοντας ψηφίδες εκείνης της ταραγμένης εποχής.

Εξ' ίσου σημαίνουσα η επιστολή που ο Νίκος Πλουμπίδης της στέλνει το '52 στις φυλακές λίγο μετά την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη, αποτυπώνει με τη σειρά της το κλίμα και τις αντιδράσεις της περιόδου. "Αγαπητή μου", της γράφει "Σήμερα έβρισα δικούς μας που δεν βλέπουν ότι το κουτσομπολιό που γίνεται σε βάρος σου είναι έργο της Ασφάλειας. Δεν τολμούν να σε κατηγορήσουν για τη στάση σου, σε κατηγορούν σαν "γυναικούλα", "για τιμή", ότι έβαλες μαύρα, δεν τρως κ.λπ. κ.λπ. Όλα αυτά είναι έργο της ασφάλειας, όμως και συ τους έδωσες λαβή. ΕΣΥ, κορίτσι μου, δικαιολογημένα πόνεσες διπλά για την απώλεια αγαπημένου άντρα και ΔΙΑΛΕΧΤΟΥ συντρόφου, όμως συ δεν είσαι η γυναίκα οποιουδήποτε άντρα ούτε και απλή συντρόφισσα. Είσαι η γυναίκα του ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗ, που δεν ήταν μόνο άντρας σου, ήταν ηγέτης του ΚΚΕ, ήταν εξαίρετος ΤΑΓΟΣ των εργαζομένων της Ελλάδας, ήταν το καμάρι της προοδευτικής ανθρωπότητας". Το πιο σημαντικό όμως είναι πιο κάτω, όπου, ο Πλουμπίδης αναφέρεται στην προσωπική του περίπτωση, στα ερωτηματικά που του προκαλεί η στάση του κόμματος. "Πολλά, πάρα πολλά ερωτήματα μπίανουν από πολύ καιρό σχετικά με μένα" της γράφει. "Το Κόμμα να μην ενδιαφερθή για μένα επί τόσον καιρό σημαίνει ότι κάτι σοβαρό έχει εναντίον μου. Τι; .... Νομίζω ότι κάποιος εχθρός του Κόμματος βρίσκεται σε κάποιο κρίκο και χύνει το δηλητήριό του ανάμεσα στα στελέχη του Κόμματος. Εγώ ήμουν στην Ελλάδα. Δεν τολμά ο εχθρός να με πη χαφιέ ή, αν το λέη, δεν το πιστεύουν οι σύντροφοι του Π.Γ. που με ξαίρουν. Πάντως όμως δίνει στο Π.Γ. πληροφορίες που αναγκάζουν το Π.Γ. να είναι κουμπωμένο μαζύ μου, αφού δεν μπορεί να ξεκαθαρίσει την υπόθεση".

Η μαρτυρία της Έλλης Παππά παραδίδεται ως πολύτιμο εργαλείο στα χέρια των ιστορικών προκειμένου να ενισχύσει το σύνολο των καταθέσεων για την εμφυλιακή και μετεμφυλιακή Ελλάδα, για τη ζωή στις φυλακές, για τις διώξεις και τις δίκες των Ελλήνων κομμουνιστών αλλά και μια κατάθεση από την πλευρά της ίδιας της αριστεράς. Όπως σημειώνεται στο δελτίο τύπου του Μουσείου Μπενάκη "πέρα από την αντίδραση που θα προκαλέσει ο λόγος της στο εσωτερικό της σημερινής αριστεράς και πέρα από την όποια "χρήση" θα γίνει στα λόγια της, προκειμένου να "αποδειχτεί" άλλη μια φορά η αρνητική στάση του ΚΚΕ στους ανθρώπους του, η δημοσίευση της μαρτυρίας της προσβλέπει στην ανάγνωση και από νεανικότερο κοινό προκειμένου να κατανοηθεί η πίστη και το πάθος, η προσμονή και τα εμπόδια που χαρακτήρισαν τους κοινωνικούς αγώνες στην Ελλάδα των περασμένων δεκαετιών".

πηγή:

 ΑΥΓΗ : Ημερομηνία δημοσίευσης: 10/09/2010

Σας υπενθυμίζουμε ότι είχαμε γράψει για την ΕΛΛΗ ΠΑΠΠΑ πέρυσι στις 30 Οκτωβρίου μετά το θάνατό της και είχαμε προαναγγείλει  την κυκλοφορία αυτού του βιβλίου επικαλούμενοι δημοσιογραφικές πληροφορίες αλλά και τη συζήτηση που κάναμε όταν μας έκανε την τιμή να μιλήσει στο βιβλιοπωλείο μας. Σας προτρέπουμε να διαβάσετε  αυτή την ανάρτηση με κλικ στον παρακάτω σύνδεσμο. Όταν η Ιστορία έρθει και σου ψιθυρίσει στ’ αυτί Έλα … Πηγαίνεις …(Με την ΕΛΛΗ ΠΑΠΠΑ στην Σύγχρονη Έκφραση το 1998)

Ακόμα σας δίνουμε διευθύνσεις όπου μπορείτε να διαβάσετε τα πρώτα σχόλια που είδαν το φως της δημοσιότητας πριν και μετά την έκδοση του βιβλίου. Προβλέπεται δε να ακολουθήσει καταιγισμός με τα πρώτα διαβάσματα.

Κριτικές -  Παρουσιάσεις

Πόλυ Κρημνιώτη, Μπελογιάννης, Πλουμπίδης και Βαβούδης: "Μαρτυρίες μιας διαδρομής", "Η Αυγή", 19.9.2010 Δημήτρης Παλαιολογόπουλος, Έβγαλαν χαφιέ τον Βαβούδη για να σκεπάσουν αδυναμίες, συκοφαντίες, "Η Αυγή", 19.9.2010 Ο Βαβούδης ήταν ένας ακέραιος αγωνιστής, "Η Αυγή", 19.9.2010 Άλκη Ζέη, Περιμένουμε ακόμα την αποκατάσταση Πλουμπίδη, "Η Αυγή", 19.9.2010 Δημήτρης Παλαιολογόπουλος, Νίκος Βαβούδης. Ο αγωνιστής του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου που επέστρεψε στην Ελλάδα... για να τιμωρηθεί, "Η Αυγή", 19.9.2010 Μάκης Μαΐλης, Ακόμα μια φορά, κρίμα..., "Ριζοσπάστης", 19.9.2010 Αγγελική Μπιρμπίλη, Πεθαίνοντας για ένα λάθος, "Athens Voice", τχ. 315, 16.9.2010 Νίκος Κιάος, Ο «αμνός» Μπελογιάννης και ο αποδιοπομπαίος Πλουμπίδης, "Ελευθεροτυπία", 13.9.2010 Ιωάννα Κολοβού, Μια έκδοση που θα συζητηθεί, "Βραδυνή", 13.9.2010 Γιάννης Ασδραχάς, Η πνευματική διαθήκη που κατέθεσε η Έλλη Παππά στο Μουσείο Μπενάκη, "Εξπρές", 12.9.2010 Γιάννης Μπασκόζος, Διαδρομή μεταξύ ηρώων και «προδοτών», "Το Βήμα", 12.9.2010 Μοναδικές μαρτυρίες της Έλλης Παππά στην πνευματική της διαθήκη, που μόλις κυκλοφόρησε, "Το Βήμα", 10.9.2010 Λάμπρος Σταυρόπουλος, «Ο Ζαχαριάδης ευθύνεται για την εκτέλεση του Μπελογιάννη», "Το Βήμα", 10.9.2010 Όλγα Σελλά, Οι μετά θάνατον μαρτυρίες και εξομολογήσεις της Έλλης Παππά, "Η Καθημερινή", 10.9.2010 Πόλυ Κρημνιώτη, Ένα πολύτιμο βιβλίο στα χέρια των ιστορικών, "Η Αυγή", 10.9.2010 Μοναδικές μαρτυρίες της Έλλης Παππά στην πνευματική της διαθήκη, που μόλις κυκλοφόρησε, "Τα Νέα", 10.9.2010 Λάμπρος Σταυρόπουλος, Περισσός εναντίον Έλλης Παππά, "Το Βήμα", 25.4.2010 «Στην ιεραρχία του ΚΚΕ «ανέβαιναν» οι τυφλοί και τα πτώματα», "Ελευθεροτυπία", 1.12.2009 Η πολιτική διαθήκη της Έλλης Παππά, "Η Αυγή", 1.12.2009 Χριστίνα Σανούδου, Όσα δεν είπε η Έλλη Παππά, "Απογευματινή", 1.12.2009 Γιώργος Καρουζάκης, Νέα στοιχεία για Πλουμπίδη, Μπελογιάννη και Ζαχαριάδη, "Ελευθεροτυπία", 1.12.2009

Πώς να αυξηθούν οι πωλήσεις όταν κανείς δεν εκπαιδεύει ένα νέο κοινό αναγνωστών;

… «Δεν φταίει η κρίση όταν σ’ ένα χρόνο εκδίδεις 9500 νεόυς τίτλους αδιαφορώντας για την ποιότητα των βιβλίων και το κοινό σου. Πώς να αυξηθούν οι πωλήσεις όταν κανείς δεν εκπαιδεύει ένα νέο κοινό αναγνωστών»;

Μου έδωσαν την εφημερίδα Free Sunday το Σάββατο σ’ ένα σταθμό διοδίων και ξεφυλλίζοντάς τη, βρήκα ένα άρθρο σχετικό με την κρίση του βιβλίου, που αξίζει να διαδώσουμε για τη σαφήνειά του και τις εύστοχες παρατηρήσεις. Το υπογράφει η Μαριαλένα Σπυροπούλου.



Περί δακρύων και «Ελληνικών Γραμμάτων»

Το γεγονός ότι οι φήμες περί επικείμενων αναταράξεων στον εκδοτικό χώρο είχαν ενταθεί το τελευταίο διάστημα σε συνδυασμό με τη ζοφερή καθημερινότητα που βιώνουμε όσοι βρισκόμαστε στο χώρο του βιβλίου, δεν μείωσαν την έκπληξη στην αναγγελία της είδησης για το κλείσιμο του εκδοτικού οίκου «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ».

Κι αυτό γιατί κανένας(;) δεν υπέθετε ότι το πρώτο θύμα(;) της κρίσης θα μπορούσε να είναι εκδοτικός οίκος που έλεγχε το συγκρότημα Λαμπράκη. Αν η λέξη «θύμα» που χρησιμοποιώ ακολουθείται από ερωτηματικό είναι γιατί υπάρχουν αμφιβολίες που πιθανά θα απαντηθούν στο προσεχές μέλλον για το αν πράγματι έπρεπε να κλείσει η επιχείρηση ως ζημιογόνα ή από ψυχρούς υπολογισμούς επειδή δεν ήταν όσο κερδοφόρα επιθυμούσε το συγκρότημα με αποτέλεσμα 100 εργαζόμενοι περίπου να μείνουν δίχως δουλειά και χιλιάδες τίτλοι βιβλίων με τους συγγραφείς τους σε αναζήτηση άλλης στέγης.

Η είδηση όμως έδωσε τροφή για γρήγορες ως συνήθως και ατεκμηρίωτες - στις εφημερίδες και στη μπλογκόσφαιρα - τοποθετήσεις οι οποίες βασίζονται αποκλειστικά και μόνο στο στοιχείο αιφνιδιασμού τους από το κλείσιμο ενός μεγάλου εκδοτικού οίκου δίχως να είναι σε θέση νε εξετάσουν βαθύτερα την πορεία που αυτός διέγραψε και τις βασικές επιλογές του.

Χρησιμοποιώντας βαρύγδουπους χαρακτηρισμούς, όπως «ιστορικός» εκδοτικός οίκος και ποντάροντας στο διπλό συναίσθημα που δημιουργεί η αίσθηση ότι κλείνει μια επιχείρηση στο χώρο του πνεύματος αφήνοντας στο δρόμο δεκάδες εργαζόμενους, ξεδιπλώνουν τους δεκάρικους λόγους τους δίχως να τους απασχολούν τα βαθύτερα αίτια των γεγονότων.

• Και αναρωτιόμαστε, βεβαίως, πού ήταν η ευαισθησία όλων αυτών και η διορατικότητά τους για το πού θα οδηγηθούν τα πράγματα, όταν οι εφημερίδες τους σε συνεργασία με εκδότες και πρωτοπόρους ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ απαξίωναν το προϊόν βιβλίο προσφέροντάς το σε εξευτελιστικές τιμές σε σχέση με τις τιμές των βιβλιοπωλείων.
• Πότε έψαξαν αν αλήθευαν οι πηχυαίοι τίτλοι των εφημερίδων τους για τη δήθεν άνοιξη του βιβλίου στη χώρα μας ή αυτό απλά βόλευε την προπαγανδιστική πολιτική κάποιων και το πλασάρισμα όσων βιβλίων διέθεταν τα έντυπά τους.
• Όταν άρχισαν να κλείνουν τα βιβλιοπωλεία εξ’ αιτίας και αυτού του γεγονότος όπως παλιότερα τα καταστήματα με cd, ποιοι και πόσοι επισήμαναν, συσχέτισαν, ερμήνευσαν και πρόβαλαν το γεγονός.
• Πόσοι διάβασαν άρθρα σαν αυτό της Μ. Χαρτουλάρη στις αρχές Αυγούστου και πήραν τη σκυτάλη για διεξοδικότερη έρευνα πάνω στο πρόβλημα που ήδη εκδηλωνόταν φανερά.

Και για να επανέλθω στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ.

Μια ένσταση για την «ιστορικότητα» του οίκου που όλοι (μαζί τους και οι εργαζόμενοι) επικαλούνται. Κατά την ταπεινή μου άποψη, ως ιστορικός εκδοτικός οίκος λογίζεται αυτός που έχει μια συνέχεια στο χρόνο, στα πρόσωπα, στην πολιτική του, στους σχεδιασμούς του. Κι αυτή η συνέχεια έσπασε όταν τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ πέρασαν στον έλεγχο του γνωστού συγκροτήματος. Όταν οι φίλοι και συνεργάτες δεκαετιών έγιναν απλά νούμερα στα κιτάπια υπευθύνων που δεν τους γνώριζαν και ούτε είχαν διάθεση να τους μάθουν. Κι ακόμα γιατί τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ του συγκροτήματος πρωτοστάτησαν να διώξουν το βιβλίο από τα ράφια των φυσικών σημείων πώλησης του δημιουργώντας ανταγωνιστικούς ελεγχόμενους χώρους.

Μας προβληματίζουν βεβαίως τους βιβλιοπώλες όσα έγιναν αλλά δεν παρασυρόμαστε από κροκοδείλια δάκρυα και ανέξοδες θρηνωδίες. Είμαστε οι πρώτοι που χτυπήσαμε από χρόνια το καμπανάκι στους εκδότες για την πολιτική βιβλίου που οι περισσότεροι ακολουθούν και για το ζοφερό μέλλον που έρχεται αλλά δεν μας άκουγαν. Είμαστε οι πρώτοι που δεχόμαστε τα αποτελέσματα της κρίσης.

Και βεβαιώνουμε τις φίλες και τους φίλους του βιβλίου πως έχουμε άφθονα δάκρυα να χύσουμε. Μόνο όμως για όσους το αξίζουν. Ελπίζοντας πάντα πως δε θα χρειαστεί…

ΥΓ.
Τα μόνα πραγματικά θύματα της υπόθεσης είναι οι 100 εργαζόμενοι. Αυτοί ειδικά είναι που δεν χρειάζονται δάκρυα αλλά συγκεκριμένες πράξεις συμπαράστασης. Και πρώτα πρώτα την αξιοποίηση και απορρόφησή τους από άλλες υγιείς εκδοτικές επιχειρήσεις που μόνο κέρδος θα έχουν από τέτοιες κινήσεις.

Λαμπρόπουλος Νίκος

Ο ΔΟΛ ΠΕΤΑΕΙ 100 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΤΩΝ «ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ» ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ

Προκήρυξη εργαζομένων στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Η 3η του Σεπτέμβρη, «γιορτάστηκε» με τον καλύτερο τρόπο στο χώρο του βιβλίου και των εκδόσεων γενικότερα. Ο Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη, που πάντα τιμούσε με τον καλύτερο τρόπο τη μέρα αυτή, ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά το κλείσιμο ενός από τους ιστορικότερους και μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους, τα «Ελληνικά Γράμματα».

Με το λουκέτο αυτό ακυρώνεται μια ιστορία 53 χρόνων στον εκδοτικό χώρο που πρόσφερε στον πολιτισμό φέρνοντας σε επαφή τους Έλληνες με πολύ σημαντικούς συγγραφείς και ιδέες, και πετιούνται στο δρόμο 100 περίπου εργαζόμενοι δημιουργώντας παράλληλα τεράστια προβλήματα σε κάθε είδους συνεργάτες των εκδόσεων: συγγραφείς, μεταφραστές, επιμελητές, τυπογράφους κ.λπ.
Με μια κυνική ανακοίνωση ο Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη, που πάντα έχει ως προτεραιότητα τον…πολιτισμό και την…καλλιέργεια, ενημέρωσε τους εργαζόμενους πως σε 10 μέρες (!) χάνουν τη δουλειά τους, εναρμονιζόμενος πλήρως με το πνεύμα του Μνημονίου και της κυβερνητικής πολιτικής. Στην ανακοίνωση αυτή αρνείται οποιαδήποτε συζήτηση για διασφάλιση των θέσεων εργασίας αλλά και οποιαδήποτε γραπτή δέσμευση για εκπλήρωση των υποχρεώσεών του. Ανοίγει έτσι ο δρόμος για αντίστοιχες αντεργατικές μεθοδεύσεις σε όλο τον κλάδο του βιβλίου, και του πολιτισμού γενικότερα. Την ίδια στιγμή ο μεγαλομέτοχος κ. ΨΥΧΑΡΗΣ αγόρασε ποσοστό της τράπεζας FMPG. Τυχαίο, δε νομίζω…
Με ομόφωνη απόφαση της συνέλευσής μας οι εργαζόμενοι των Ελληνικών Γραμμάτων αρνούμαστε να συναινέσουμε στο κλείσιμο της εταιρείας και στην προοπτική της ανεργίας που μας οδηγεί ο ΔΟΛ.
Απαιτούμε:
Διασφάλιση των θέσεων εργασίας και εκπλήρωση όλων των συμβατικών υποχρεώσεων της εταιρείας.
Δεν φταίνε οι εργαζόμενοι για τη μείωση των κερδών των μετόχων του ΔΟΛ και αρνούνται να πληρώσουν την κακοδιαχείριση ή τα λάθη προηγούμενων και τωρινών διοικήσεων.

ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΦΟΡΑ ΠΟΥ ΘΑ ΑΚΟΥΣΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΛΑΜΠΡΑΚΗ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ, ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΦΟΡΑ ΠΟΥ ΘΑ ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Ή ΘΑ ΔΕΙΤΕ ΣΤΟ MEGA CHANNEL ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΧΟΡΗΓΙΕΣ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ, ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ ΤΟΥΣ 100 ΑΠΟΛΥΜΕΝΟΥΣ ΤΩΝ «ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ» ΚΑΙ ΤΙΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΤΟΥΣ.

Ζητάμε την αλληλεγγύη όλου του εργατικού κινήματος και των ανθρώπων της Τέχνης και του Πολιτισμού.

Σωματείο Εργαζομένων στις Εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα»

Η απόλαυση της ανάγνωσης

Συντροφιά με τον Αλφόνς.

Λήμνος, Αύγουστος 2010

ΕΡΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΔΑΣ ΜΟΝΑΧΗΣ

Σε λίγες μέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος από τότε που σας δόθηκα χωρίς καμιά επιφύλαξη∙ το πάθος σας μου φαινόταν τόσο φλογερό και τόσο ειλικρινές, που ποτέ δεν θα φανταζόμουν πως η εύνοια που σας έδειξα θα σας απωθούσε σε σημείο ώστε ν' αναγκαστείτε να διανύσετε πεντακόσιες λεύγες, να εκτεθείτε σε κινδύνους και ναυάγια, για να γλιτώσετε απ' αυτήν: κανείς δεν μου χρωστούσε παρόμοια συμπεριφορά.
Θέλω όλος ο κόσμος να το μάθει, δεν το κρατάω μυστικό, και είμαι πολύ χαρούμενη που έκανα ό,τι έκανα για σας, αψηφώντας κάθε είδους ευπρέπεια∙ στο έξης η τιμή και η θρησκεία μου θα υπάρχουν μόνο για να υπηρετούν τον τρελό μου έρωτα, αφ' ης στιγμής σας αγάπησα.
Πώς είναι δυνατόν με τόση αγάπη να μην μπορέσω να σας κάνω απόλυτα ευτυχισμένο; Λυπάμαι στο όνομα αυτής μου της αγάπης για όλες τις εξαίσιες ηδονές που χάσατε: είναι δυνατόν να μη θελήσατε ποτέ να τις απολαύσετε;
Πόσο πιο ευτυχισμένος είναι κανείς και πόσο πιο βαθύ είναι αυτό που νιώθει όταν αγαπά αληθινά παρά όταν αγαπιέται. Δεν ξέρω ποιά είμαι, τί κάνω, τί θέλω: χίλια δυο αντίθετα συναισθήματα με συντρίβουν.
Εχω απόλυτη επίγνωση ότι η αγάπη μου για σας αγγίζει τα όρια της τρέλας∙ όμως διόλου δεν παραπονιέμαι για τα βίαια συναισθήματά μου∙ έχω συνηθίσει τον κατατρεγμό τους και δεν θα μπορούσα να έξακολουθήσω να ζω δίχως αυτή τη χαρά που ανακαλύπτω και που απολαμβάνω, να σας αγαπώ μέσα σε τόσο πόνο.
Νιώθω τύψεις αν η κάθε στιγμή της ζωής μου δεν είναι αφιερωμένη σε σας∙ τί θα έκανα, αλίμονο, χωρίς το τόσο μίσος και τον τόσο έρωτα να γεμίζουν την καρδιά μου; Θα μπορούσα άραγε να έπιζήσω απ’ όλ’ αυτά που τώρα με απασχολούν για να περάσω μια ήσυχη κι ατάραχη ζωή; Αυτό το κενό κι αυτή η απάθεια δεν μπορεί να μου ταιριάζουν.
Μισώ την είλικρίνειά σας: σας ζήτησα εγώ ποτέ να μου γράφετε την ωμή αλήθεια; Γιατί δεν μ' αφήνατε στο πάθος μου; Δεν είχατε παρά να μη μου γράφετε∙ δεν γύρευα διευκρινίσεις.
Χρειάζεται τέχνη για να κάνεις τον άλλον να σ’ ερωτευτεί∙ μια κάποια επιτηδειότητα για να βρεις τρόπο να τον διεγείρεις, γιατί ο έρωτας από μόνος του δεν γεννάει έρωτα.

ΜΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΔΑ ΜΟΝΑΧΗ, η Μαριάνα Αλκοφοράδο, απευθύνει στον Γάλλο αξιωματικό που την έχει εγκαταλείψει πέντε γεμάτες πάθος και λυρισμό επιστολές: «Άραγε, αυτή η απουσία, που ο πόνος μου, όσο επινοητικός κι αν είναι, δεν βρίσκει λέξεις αρκετά φρικτές να τη χαρακτηρίσει, θα μου στερήσει μια για πάντα αυτά τα μάτια που μέσα τους καθρεφτιζόταν τόσος έρωτας;» Στον πόνο της, όμως, και στο παράπονο της, μοναδική απάντηση είναι η επίμονη σιωπή του εραστή της.
Τρεισήμισι περίπου αιώνες έχουν περάσει από τότε πού εκδόθηκαν οι 'Ερωτικές επιστολές Πορτογαλίδας μοναχής. Διάφορες επιστημονικές έρευνες προσπάθησαν να εξιχνιάσουν το μυστήριο τους. Ποιά ήταν αυτή η γυναίκα -αν όντως επρόκειτο για γυναίκα- που έγραψε από το μακρινό μοναστήρι της στη Λουζιτανία πέντε ειλικρινείς και φλεγόμενες επιστολές, γεμάτες αγωνία και ελπίδα, προτού η αναχώρηση του εραστή της τη βυθίσει στην απόγνωση; Ποιό ήταν αυτό το βουβό πρόσωπο, ο άκαρδος εραστής, ο νεαρός Γάλλος αξιωματικός που έμεινε μαζί της όσο χρειαζόταν για να την αποπλανήσει και επιστρέφοντας στη χώρα του στέλνει απλώς μερικές ψυχρές επιστολές τις όποιες γνωρίζουμε μόνο άπ'την ψυχική ερήμωση που προκάλεσαν στη μοναχή; Αλλά οι ταυτότητες τελικά δεν έχουν και τόση σημασία. Αυτό που μας αγγίζει είναι η φωνή της εγκαταλελειμμένης ψυχής, ιστορία διαχρονική, όταν το πάθος προσκρούει στον Άλλον, χώρα άγνωστη που απομακρύνεται. Για μιαν ακόμη φορά, η φωτιά που συναντάει τον πάγο.
Όταν το 1669 ο βιβλιοπώλης Barbin εξέδωσε αυτές τις « Πορτογαλικές επιστολές μεταφρασμένες στά γαλλικά », τις παρουσίασε ως αυθεντικές, η δε επιτυχία που συνάντησαν οφείλει πολλά στην αφοπλιστική ειλικρίνεια αυτής της φωνής, για την οποία ούτε ο Σταντάλ, για παράδειγμα, δεν αμφέβαλλε ότι ανήκε πραγματικά σε κάποια μοναχή. Μπορεί τώρα πια σχεδόν όλοι να συμφωνούμε ότι οι επιστολές αυτές γράφτηκαν από τον υποκόμη Γκιγιεράγκ, οι καταστροφικές ωστόσο συνέπειες του πάθους θα αποκαλύπτονται πάντα απ' τη φωνή της Μαριάνας, σ' αυτές τις σελίδες που έρχονται να εγκαινιάσουν ένα νέο μυθιστορηματικό είδος στο οποίο έκτοτε γράφτηκαν πάμπολλα αριστουργήματα: το επιστολικό μυθιστόρημα. Οί Επιστολές εκτιμήθηκαν, σχολιάστηκαν και επηρέασαν συγγραφείς όπως η Madame de Sévigné, ο Laclos, ο Rousseau, οι Grimm, ο Saint-Simon, ο Alfred de Musset, ο Stendhal, ο Sainte-Beuve, ο Rilke (ο όποιος και τις μετέφρασε στα γερμανικά).
Η εισαγωγή είναι του Michel Lopes, ενώ στο Επίμετρο χρησιμοποιήθηκαν αποσπάσματα από την εισαγωγή του Κώστα Ουράνη από την έκδοση του 1921.

GUILLERAGUES

ΕΡΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΔΑΣ ΜΟΝΑΧΗΣ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΒΑΝΑ ΧΑΤΖΑΚΗ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Μάρτιος 2010

Αριθμός σελίδων : 80, Τιμή : 9,50 Ευρώ

Σύντομο ανέκδοτο διήγημα της Σώτης Τριανταφύλλου . -- " Γράμμα Γιώργη Ντόκα στους υπουργούς οικονομικών"

Η φετινή προσφορά της

Σώτης Τριανταφύλλου

στο βιβλιοπωλείο μας

και τους κοινούς φίλους.

Σύντομο διήγημα

Από Σώτη Τριανταφύλλου

Γράμμα Γιώργη Ντόκα στους υπουργούς οικονομικών

Αγρότης είμαι, τραχτέρ έχω, καλλιεργώ μανταρίνια κι αχτινίδια γιατί με δώσανε την επιδότηση. Εγώ δεν ήθελα τ’ αχτινίδια επειδής είναι μπελάς, ενώ τα εσπεριδοειδή φυτρώνουνε μοναχά τους• πήρα όμως την επιδότηση και να ’μαι αχτινιδοπαραγωγός. Τώρα σας γράφω γιατί, παρόλο που είστε υπουργοί, με φαίνεται πως δεν έχετε ιδέα τι συμβαίνει εδώ στην ύπαιθρο χώρα. Δεν ξέρετε ούτε αν κυκλοφορεί ρευστό, εκείνο που ’χει κόψει το νομισματοκοπείο• ούτε πόσα προϊόντα παράγουνται και εισάγουνται από τις ξένες χώρες δίχως να τα ’χουμε ανάγκη. Τα δικά μας τα προϊόντα περσεύουν και σαπίζουνε. Εμείς οι παραγωγοί (παλιά ο πατέρας μου έβγαζε και λάδι, και κρασί για τοπική κατανάλωση, πάνε όμως τώρα αυτά...) είτε δε δουλεύουμε πια, και ζούμε κουτσά-στραβά απ’ τις επιχορηγήσεις, είτε δουλεύουμε τζάμπα και με ζημιά. Μας τα τρώνε όλα οι εμπόροι κι οι μεσάζοντες. Εγώ σε σουπερμάρκετ δεν πατάω, αλλά μ’ έχει πει η γυναίκα μου ότι στο πάνω ράφι βάζουνε το ιταλικό λάδι, στο κάτου ράφι, και πίσω-πίσω, το ελληνικό. Το ίδιο και τις ελιές. Και τα ισπανικά ροδάκινα είναι φτενότερα απ’ τα ντόπια! Εισάγουμε ροδάκινα και τα δικά μας τα θάβουμε! Τα μήλα, μ’ έχει πει, έρχουνται απ’ τη Λατινική Αμερική. Για τα μήλα δεν παίρνω όρκο, η Σάσα είναι, να πούμε, κομματάκι υπερβολική και κάθε τόσο φέρνει την καταστροφή: «Θα πεινάσουμε!» με λέει. «Θα πεινάσουνε τα παιδιά μας!» Έ, έτσι είν’ οι μάνες, ανησυχούνε. Να ξεχωρίζει όμως το φτενό απ’ τ’ ακριβό μπορεί: στο σπίτι έχουμε τιγκάρει στα κινέζικα πράματα, το ξέρω από μόνος μου επειδής κοιτάω εκεί που γράφει MADE IN CHINA. Ή MADE IN TAIWAN, το ίδιο κάνει• ίδια φυλή είναι. Με λένε ότι η Εόκ μάς απαγόρεψε να παράγουμε αγροτικά και βιομηχανικά προϊόντα. Γι’ αυτό μπήκαμε στην Εόκ; Για να καταντήσουμε πράχτορες της Κίνας; Ακόμα και το λιμάνι του Πειραιά το εκμεταλλεύονται οι Κινέζοι. Εγώ τους Κινέζους τους φοβάμαι: είναι και πολλοί• δεν καταλαβαίνεις και τι λένε. Όπως κι οι συνδικαλιστές• είναι πολλοί• δεν καταλαβαίνεις και τι λένε.

Πώς θα ευημερήσουμε κύριοι και κυρίες υπουργοί; Η οικονομική εξαθλίωση (άμα χαλάσει το τραχτέρ αυτές τις μέρες, ζήτω που καήκαμε, δεν έχω λεφτά να το φκιάξω) οφείλεται, λέω εγώ τώρα με το μυαλό μου, στην κερδοσκοπία του εμπορίου. Και στ’ ότι οι μισοί Έλληνες, αντί να κάτσουν στα χωριά τους να καλλιεργήσουνε τη γη, και να χτίσουνε εργοστάσια, βιοτεχνίες, πήγανε στην πόλη και διοριστήκανε δημόσιοι υπάλληλοι. Εγώ αυτό δεν το καταλαβαίνω: εντάξει να ’χεις μιστό και σύνταξη και διακοπές και τριήμερα αργίες, αλλά είναι ζωή να κάθεσαι σ’ ένα γραφείο, σε τέσσερις τοίχους, όλη μέρα; Άμα με βάζανε σε γραφείο θα ’χα σουφρώσει και θα ’χα σκάσει. Θα με πείτε, κάποιος πρέπει να κάνει και τα χαρτικά• το δημόσιο όμως το τρέφουμε εμείς, ένα σωρό τεμπέληδες κι αργόμιστους: τα εφάπαξ, την περίθαλψη, τις προίκες στις ανύπαντρες κορασίδες. Γιατί προσλαμβάνετε τόσους; Για τους ψήφους!

Το σιτάρι, κύριοι υπουργοί και κυρίες, το πουλάμε 30 λεπτά το κιλό και στα σουπερμάρκετ (με λέει η Σάσα) έχει 2,5 ευρώ! Δηλαδής, κάνω το λογαριασμό, ο κάθε σιτοπαραγωγός, για να εσοδέψει 6.000 ευρώ το χρόνο, πρέπει να πουλήσει 30 τόνους, δηλαδής να καλλιεργήσει 120 στρέμματα. Καταλαβαίνετε τους λογαριασμούς; Ή δε σκαμπάζετε από αριθμητική;

Να σας κουράσω δε θέλω, γιατί, όσο νάναι, υπουργοί είστε, κουράζεστε. Τόσα σούρτα-φέρτα και δηλώσεις και συνεδριάσεις και ταξίδια και γιορτές. Αλλά, σας προσκαλώ να ’ρθετε να δείτε από κοντά τι γένεται εδώ στην επαρχία: να επισκεφτείτε την πόλη μας και τα χωράφια τα ερημωμένα. Θα σας ανεβάσω στο τραχτέρ να βγάλετε και φωτογραφία. Άμα θέτε θα σας πάμε και σε τοπικό κέντρο διασκεδάσεως (σκυλάδικο): αρκεί να λύσετε τα προβλήματά μας.

Με εκτίμηση,

Γιώργης Ντόκας

Κροκύλιο Ημαθείας

* Θυμίζουμε και προτρέπουμε να διαβάσετε και το άλλο ανέκδοτο διήγημα της Σώτης Τριανταφύλλου που κατ' αποκλειστικότητα έχουμε δημοσιεύσει "Καλοκαίρι του ’53: ταξίδι στο χωριό".

 

* Όλες οι αναρτήσεις μας για τη Σώτη με κλικ ΕΔΩ

"Προσωπικά, με ενδιαφέρει περισσότερο ο Διάβολος παρά ο Θεός …" Ο ΗΛΙΑΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ στην τελευταία του συνέντευξη.

tvxs.gr | (Με την οθόνη σε πλήρη ανάπτυξη έξοδος με esc)

«Παρουσιάζω τον κόσμο μ' ένα διαφορετικό βλέμμα από ό,τι μας έμαθαν στο σχολείο ή στο στρατό. Πιστεύω πως ο καθένας έχει δικαίωμα να βλέπει την κοινωνία με το δικό του βλέμμα. Προσωπικά, με ενδιαφέρει περισσότερο ο Διάβολος παρά ο Θεός.»

Ηλίας Πετρόπουλος. Πνεύμα ανήσυχο και ερευνητικό, πολέμιος των ακαδημαϊκών και του κατεστημένου, ο Ηλίας Πετρόπουλος ήταν ο πρώτος λαογράφος στην Ελλάδα που ασχολήθηκε με το περιθώριο και κατέγραψε πρόσωπα και πράγματα περιφρονημένα από την επίσημη ιστορία της χώρας του. Ο φακός τον συναντάει στο γραφείο του, στο Παρίσι, όπου έζησε αυτοεξόριστος τα τελευταία τριάντα χρόνια όταν, απογοητευμένος από την πολιτική της πατρίδας του και κουρασμένος από τις αλλεπάλληλες καταδιώξεις και φυλακίσεις, αποφασίζει να εγκαταλείψει την Ελλάδα.

Σε αυτήν την τελευταία του συνέντευξη -μερικούς μήνες μετά πέθανε από καρκίνο- ο Πετρόπουλος μας ταξιδεύει σε άγνωστα τοπία της παράδοσης και της ελληνικότητάς μας και μας γνωρίζει με όλους αυτούς τους ανθρώπους του κοινωνικού υπογείου που κυριάρχησαν στα βιβλία του.

Σκηνοθεσία: Καλλιόπη Λεγάκη
Σενάριο: Καλλιόπη Λεγάκη
Φωτογραφία: Γιάννης Μισουρίδης
Μοντάζ: Ηλίας Δημητρίου
Ήχος: Γιώργος Βασιλείου
Μουσική: Νίκος Παπαδογούλας
Παραγωγός: Μαρία Γεντέκου
Παραγωγή: ΕΡΤ ΑΕ, EKK, Portolanos Films, 2004

πηγή: tvxs.gr

Ο Ηλίας Πετρόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1928. Σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και τουρκολογία στο Παρίσι, όπου έζησε μετά το 1975. Δημοσίευσε κάπου ογδόντα βιβλία και σχεδόν χίλια άρθρα. Πέθανε στο Παρίσι στις 3 Σεπτεμβρίου 2003.
 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ

κατά έτος έκδοσης

 

(2008) Κολάζ, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, [έργα]
(2005) Ελλάδος κοιμητήρια, Κέδρος
(2004) Μετά, Νεφέλη
(2004) Ποτέ και τίποτα, Νεφέλη
(2002) Ο κουραδοκόφτης, Νεφέλη
(2002) Παροιμίες του υποκόσμου, Νεφέλη
(2001) Καπανταήδες και μαχαιροβγάλτες, Νεφέλη
(2000) Η τραγιάσκα, Πατάκη
(2000) Οι αρχαίοι Έλληνες στο βόρειο Εύξεινο Πόντο, Κυριακίδη Αφοί, [μετάφραση]
(1999) Ιστορία της καπότας, Νεφέλη
(1999) Τέσσερεις ζωγράφοι, Νεφέλη
(1998) Ελύτης, Μόραλης, Τσαρούχης, Πατάκη
(1998) Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, Πατάκη
(1998) Συλλογή επιστολών προς μνηστήν, μετά σκηνών ευδαίμονος βίου, Νεφέλη, [επιμέλεια]
(1996) Άρθρα στην Ελευθεροτυπία, Πατάκη
(1996) Το παράθυρο στην Ελλάδα, Νεφέλη
(1996) Υπόκοσμος και καραγκιόζης, Νεφέλη
(1995) Η ονοματοθεσία οδών και πλατειών, Πατάκη
(1995) Καρέκλες και σκαμνιά, Νεφέλη
(1994) Κυρίως αυτό, Νεφέλη
(1994) Τα σίδερα. Η λάσπη. Τα μπαστούνια, Νεφέλη
(1994) Το ταντούρι και το μαγκάλι, Νεφέλη
(1993) Η εθνική φασουλάδα και η ομελέτα, Νεφέλη
(1993) Η φουστανέλα, Νεφέλη
(1993) Καλιαρντά, Νεφέλη
(1993) Ποιήματα 1968-1974 και 1982-1991, Νεφέλη
(1993) Ποτέ και τίποτα, Νεφέλη
(1992) Tsoclis, Αδάμ - Πέργαμος
(1992) Ακόλαστα σονέτα, Νεφέλη, [μετάφραση]
(1991) Topor - Τέσσερις εποχές, Νεφέλη
(1991) Η μυθολογία του Βερολίνου, Νεφέλη
(1991) Ιωάννου Αποκάλυψις, Νεφέλη, [διασκευή]
(1991) Ρεμπέτικα τραγούδια, Κέδρος
(1991) Το άγιο χασισάκι, Νεφέλη
(1991) Το μπουρδέλο, Νεφέλη
(1991) Ψειρολογία, Νεφέλη
(1990) Εγχειρίδιον του καλού κλέφτη, Νεφέλη
 (1990) Ο μύσταξ, Νεφέλη
(1990) Ο τούρκικος καφές εν Ελλάδι, Νεφέλη
(1990) Πτώματα, πτώματα, πτώματα, Νεφέλη
(1990) Ρεμπετολογία, Κέδρος
(1990) Τα μικρά ρεμπέτικα, Νεφέλη
(1980) Salonique: L' Incendie de 1917, Μπαρμπουνάκης Χ.
(1980) Της φυλακής, Νεφέλη
(1976) Album turc

πηγή ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ

Υπάρχει ένα χιούμορ που, εκτός από διασκέδαση προσφέρει και στοχασμό. Τρίτο και τελευταίο τσιμπολόγημα από το νέο βιβλίο ΝΑΣΤΡΕΝΤΙΝ ΧΟΤΖΑΣ

Τί τρώει;

Την εποχή του Χότζα οι ιερείς δεν ήταν υπάλληλοι και δεν πληρώνονταν από το κράτος ζούσαν με τις ελεημοσύνες των πιστών της ενορίας, μ’ αυτά που λέμε «τυχερά».
Κάποτε ο Χότζας υπηρετούσε σε μια ενορία με πολύ τσιγκούνηδες ανθρώπους που "δεν έδιναν τ’ αγγέλου τους νερό", πόσο μάλλον μπαξίσι στον ιερέα. Υπέφερε ο καημένος αλλά, παρόλα αυτά, συνέχιζε με συνέπεια το πνευματικό του έργο.
Μιά μέρα στο κήρυγμα του, ανέφερε στους πιστούς πώς, σύμφωνα με την ισλαμική θρησκεία, ο Ιησούς είναι ένας από τους προφήτες του Αλλάχ. Μετά το τέλος του κηρύγματος έρχεται μια κυρία και τον ρωτάει: «Χότζα μου, είπες πως ο προφήτης Ιησούς ζει στο τέταρτο επίπεδο του ουρανού. Απορώ τί βρίσκει να φάει και να πιει εκεί πάνω, που δεν υπάρχει τίποτα εκτός από αέρα;»
Ο Χότζας, ξέροντας πως η κυρία είναι η καλύτερη μαγείρισσα της ενορίας αλλά αυτός ούτε ένα ντολμαδάκι από τα χέρια της δεν έχει δοκιμάσει, «κυρά μου, εδώ δε σκέφτεσαι τί τρώει και τί πίνει ο Χότζας που ζει δίπλα σου και σκέφτεσαι τον Προφήτη που ζει στον τέταρτο ουρανό;» απαντάει με πικρία.

Όποτε συναντηθούν

Του λένε μια μέρα πως η γυναίκα του τριγυρνάει διαρκώς κι όλο επισκέψεις κάνει.
«Μπά, δεν το πιστεύω. Αν πράγματι ήταν έτσι, θα πέρναγε κι από το σπίτι καμιά φορά» απαντάει ο Χότζας, αλλά οι φίλοι του επιμένουν.
«Κοίτα, καημένε, να της πεις να κάθεται στο σπίτι της» του λένε.
«Εντάξει! Άν τύχει και τη συναντήσω, θα της το πω».

Κουβέντα να γίνεται 

Ένα βράδυ που είχε τρυφερές διαθέσεις ο Χότζας, για ν’ ανοίξει κουβέντα ρωτάει τη γυναίκα του:
«Χανουμάκι μου γλυκό, το γείτονα μας τον Μεμέτ, τον παπουτσή, πώς τον λένε;»
Φαίνεται πως η χανούμισσα δεν είχε και πολύ διάθεση κι απάντησε κοφτά:
«Μόνος σου το είπες, Μεμέτ τον λένε.»
«Συγγνώμη, γλυκιά μου, τι δουλειά κάνει, ήθελα να πω.»
«Παπουτσής! Αφού εσύ το είπες, τί με ρωτάς;»
«Αχ, πάλι λάθος έκανα! Ήθελα να ρωτήσω πού μένει, ψυχή μου!»
«Θα μας τρελάνεις, αφέντη! Γείτονάς μας δεν είπες πως είναι;»
Μετά τη χαριστική βολή ο Χότζας παραδίνει τα όπλα και, γυρίζοντας από την άλλη πλευρά του κρεβατιού, μουρμουρίζει χολωμένος:
«Αμάν ρε γυναίκα, ώρες ώρες δε μιλιέσαι!»

Σαφέστατα

Εκεί που δούλευε μια μέρα, τον ρωτάει κάποιος αν ένας άντρας μπορεί ν’ αποκτήσει παιδί στα εκατό του.

«Σαφέστατα και μπορεί!» απαντάει ο Χότζας.

«Αρκεί να έχει μικρή γυναίκα και νεαρούς γείτονες».

Ναστρεντίν Χότζας

Ιστορίες και χωρατά από τη Μικρά Ασία και τον ελλαδικό χώρο.

Κέντρο Ανατολικών Γλωσσών και Πολιτισμού- Αθήνα 2010

Τιμή: 15 €

Ιστορίες και χωρατά απο τη Μικρά Ασία και τον Ελλαδικό χώρο.Τσιμπολογήματα από το νέο βιβλίο Ναστρεντίν Χότζας.

Παρηγοριά

Η γυναίκα και ο γάιδαρός του ήταν οι μεγάλες αγάπες του Χότζα. Όμως, μέσα σε μια χρονιά έχασε και τους δύο.
Πρώτα πέθανε η γυναίκα του. Την πένθησε για λίγο και, πάνω που η ζωή του άρχισε να κυλάει κανονικά, χάνει και το αγαπημένο του ζωντανό.
Μετά το δεύτερο χαμό πια, ήταν απαρηγόρητος. Δεν έτρωγε, δε γελούσε, δε μίλαγε σε κανένα. Έμενε διαρκώς κλεισμένος στο σπίτι και πενθούσε.
Βλέποντάς τον οι συγχωριανοί του σ’ αυτή την κατάσταση είπαν, πως αν πάει έτσι το πράγμα, θα τον χάσουν. Ετοιμάζουν λοιπόν ο καθένας κι από ένα δωράκι: οι φημισμένες μαγείρισσες του χωριού φτιάχνουν μεζέδες και νόστιμα καλούδια, τα παιδιά μαζεύουν λουλούδια και μανιτάρια απ’ το δάσος κι όλοι μαζί έρχονται στο Χότζα να τον παρηγορήσουν και να τον παρακαλέσουν να σταματήσει πια αυτό το βαρύ πένθος και να βγει επιτέλους στον κόσμο. Στις μαύρες του ο Χότζας ανοίγει την πόρτα, τους καλωσορίζει κι ο καθένας του προσφέρει ό,τι έχει φέρει.
Σε μια στιγμή κάποιος τον ρωτάει «Χότζα μου, γιατί τόσο μεγάλη στενοχώρια για το γάιδαρό σου; Έτσι δεν πένθησες ούτε τη γυναίκα σου!»
«Πώς να μην πενθώ;» λέει με παράπονο. «Όταν πέθανε η γυναίκα μου, τρέξατε αμέσως όλοι, με παρηγορήσατε, μου είπατε πως ήταν θέλημα Θεού και να μη στενοχωριέμαι, μου υποσχεθήκατε πως θα μου βρείτε άλλη γυναίκα, και ξεκινήσατε να μου κάνετε προξενιά για να ξαναπαντρευτώ. Έτσι κι εγώ ξέχασα τον πόνο μου. Όταν όμως έχασα τον γάιδαρό μου, κανένας δεν ασχολήθηκε μαζί μου. Ούτε με παρηγορήσατε, ούτε καινούργιο γάιδαρο μου τάξατε!»

Το μαγικό σπαθί

Χάζευε μια μέρα ο Χότζας στο παζάρι του χωριού και βλέπει κόσμο μαζεμένο γύρω από έναν τσαρλατάνο που προσπαθούσε να πουλήσει ένα σπαθί ισχυριζόμενος πως είναι μαγικό γιατί κάποτε ανήκε σε κάποιον άγιο.
«Όταν το κρατάς στο χέρι και πολεμάς τους απίστους, το μήκος του τριπλασιάζεται» φώναζε.
Ο κόσμος άκουγε με προσοχή, μερικοί έπαιρναν στα χέρια το σπαθί και το περιεργάζονταν, ενώ κάποιοι έδειχναν έτοιμοι ακόμα και να πληρώσουν αδρά για να το αποκτήσουν.
Τι να κάνει ο Χότζας για να τους ξυπνήσει; Τρέχει σπίτι του, αρπάζει τη μασιά από το τζάκι κι επιστρέφει στο παζάρι. Στέκεται απέναντι από το σημείο όπου τσακώνονταν για το ποιος θα χρυσοπληρώσει πρώτος το μαγικό όπλο του αγίου κι αρχίζει να φωνάζει. "Μαγική μασιά, μαγική μασιά! Ανήκει στην αγία γυναίκα μου. Όταν μου την πετάει μέσα τον καβγά το μήκος της τετραπλασιάζεται. Πάντα με πετυχαίνει, πότε στην πλάτη, πότε στο κεφάλι, δε λαθεύει ποτέ. Εδώ η μαγική μασιά!»

Μαγιά στη λίμνη

Μια μέρα ο Χότζας παίρνει λίγη μαγιά γιαουρτιού και πηγαίνει στη μεγάλη λίμνη του Ακσεχίρ, της πόλης που ζει. Προσθέτει λίγο νερό από τη λίμνη στη μαγιά και, σιγά σιγά με το κουτάλι, αρχίζει να ρίχνει τη μαγιά στη λίμνη ανακατεύοντάς την με τα νερά όπως ακριβώς κάνουν οι γιαουρτάδες με το χλιαρό γάλα.
Περνάει κάποιος από κει, τον βλέπει και ρωτάει τι κάνει στα νερά της λίμνης με το κουτάλι στο χέρι.
«Ρίχνω μαγιά στη λίμνη να την κάνω γιαούρτι» του απαντάει.
Έκπληκτος ο άλλος, «μα Χότζα μου, τη μαγιά τη βάζουμε στο γάλα, όχι στο νερό. Είναι δυνατόν να γίνει γιαούρτι όλη η λίμνη;» του λέει, αγνοώντας το επαναστατικό πνεύμα του Χότζα.
«Μωρέ, αυτά που ξέρεις εσύ, τα ξέρω κι εγώ. Σκέψου όμως να πιάσει η μαγιά!»

Για να κοιμηθεί

Έρχεται μια μέρα μια κυρία και του ζητάει να της προτείνει κάτι για το παιδάκι της που δεν κοιμάται τα βράδια. Ο Χότζας πηγαίνει στο σεντούκι όπου φυλάει τα βιβλία και βγάζει από μέσα έναν ογκώδη τόμο φιλοσοφικού περιεχομένου.
«Δόστου του αυτό το βιβλίο και σίγουρα θα κοιμηθεί. Όποτε το διαβάζουν οι μαθητές μου, τους παίρνει αμέσως ο ύπνος».

Ναστρεντίν Χότζας

Ιστορίες και χωρατά από τη Μικρά Ασία και τον ελλαδικό χώρο.

Κέντρο Ανατολικών Γλωσσών και Πολιτισμού- Αθήνα 2010

Τιμή: 15 €

Ναστρεντίν Χότζας σε νέα έκδοση

Οι ιστορίες του Ναστρεντίν Χότζα που, εδώ και αιώνες, ψυχαγωγεί και διδάσκει τους ανθρώπους σε Ανατολή και Δύση σε μετάφραση και διασκευή από τον Φαρούκ Τουντζάι και απόδοση του κειμένου στα ελληνικά από τη Μαρία Σκιαδαρέση, εγκαινιάζουν μια σειρά με έργα ανώνυμων δημιουργών που η προφορική παράδοση διέσωσε ως τις μέρες μας, με εκδότη το Κέντρο Ανατολικών Γλωσσών και Πολιτισμού. Στόχος της έκδοσης, οι Έλληνες μιας κάποιας ηλικίας να θυμηθούν τη γιαγιά ή τον παππού που τους μεγάλωσε με αυτές τις ιστορίες ενώ οι νεότεροι, γνωρίζοντας τον Χότζα, να καταλάβουν πως υπάρχει και ένα χιούμορ που, εκτός από διασκέδαση προσφέρει και στοχασμό.
Το βιβλίο περιλαμβάνει ιστορίες παρμένες από τουρκικές πηγές, (Καππαδοκία και ευρύτερη Μικρά Ασία), ιστορίες από τον Ελλαδικό χώρο (Κρήτη, Ήπειρο, Μακεδονία, Θράκη) που δεν απαντώνται σε τουρκικές πηγές, καθώς και ιστορίες που συναντώνται σε Ελλάδα και Τουρκία με το ίδιο περιεχόμενο αλλά με παραλλαγμένη απόδοση.

• Θα κάνουμε κάποιες αναρτήσεις με ιστορίες παρμένες από το βιβλίο για ένα μικρό τσιμπολόγημα ...

Μήπως αρχίσει τις μετάνοιες

Σε κάποιο ταξίδι του ο Χότζας μπαίνει να περάσει τη νύχτα του σ’ ένα παμπάλαιο χάνι. Πέφτει για ύπνο αλλά από το φόβο και την αγωνία του δεν μπορεί να κλείσει μάτι. Oλη νύχτα, από το ταβάνι ακούγονται θόρυβοι σαν να τρίζουν τα δοκάρια της σκεπής.
Το πρωί, πολύ νωρίς, κι ενόσω ετοιμάζεται να εγκαταλείψει το ετοιμόρροπο κτήριο, συναντάει στην πόρτα τον ξενοδόχο. Του λέει για τους νυχτερινούς θορύβους και τον συμβουλεύει να πάρει κανένα μάστορα να του φτιάξει το ταβάνι. Ο άλλος, με δουλικό χαμόγελο, πασχίζει να δικαιολογήσει την κατάσταση στον άνθρωπο του Θεού.
«Χωρίς λόγο φοβήθηκες, Χότζα μου. Οι θόρυβοι που άκουσες ήταν οι φωνές του κτηρίου που δοξολογούσαν το Θεό! Εσύ, άλλωστε, ξέρεις καλύτερα από τον καθένα πως όλα τα όντα του σύμπαντος υμνούν το Θεό διαρκώς και ακατάπαυστα!» 
Κι ο Χότζας: «Μα ναί, φίλε μου, γι’ αυτό το λόγο ανησύχησα κι εγώ. Είπα, μήπως μετά τους ύμνους αρχίσει και τις μετάνοιες το ευλογημένο το ερείπιο!»

Ναστρεντίν Χότζας

Ιστορίες και χωρατά από τη Μικρά Ασία και τον ελλαδικό χώρο.

Κέντρο Ανατολικών Γλωσσών και Πολιτισμού- Αθήνα 2010

Τιμή: 15 €

Τώρα και ήχος με εικόνα από την πετυχημένη παρουσίαση του βιβλίου ΔΙΣΤΟΜΟ 10 ΙΟΥΝΙΟΥ 1944 - ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ

Τώρα και ήχος με εικόνα από την πετυχημένη παρουσίαση του βιβλίου ΔΙΣΤΟΜΟ 10 ΙΟΥΝΙΟΥ 1944 - ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ, έκδοση  του βιβλιοπωλείου ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ και επιμέλεια Γιώργου Θεοχάρη, στο Μαυσωλείο του Διστόμου.







Απολαύστε την Πέπη Θεοχάρη σε τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη.




Και στη συνέχεια το κλαρίνο που μάγεψε με το Ηπειρώτικο μοιρολόϊ από τον δεξιοτέχνη Διονύση Θεοδόση.