Ένα άλλο βιβλιοπωλείο (η εκδήλωση στη Λιβαδειά για το «Χαστουκόδεντρο»). Το βιβλιοπωλείο μας και το κοινό του με τη ματιά ενός συγγραφέα.

Ένα άλλο βιβλιοπωλείο (η εκδήλωση στη Λιβαδειά για το «Χαστουκόδεντρο»)

από Aris Grandman, Τρίτη, 19 Φεβρουαρίου 2013 στις 9:39 μ.μ. 

Επαρκείς αναγνώστες.

Εντάξει οι εφημερίδες ξέρουμε πώς κατέστρεψαν τη δουλειά τους: όχι απλώς εξαιτίας της τηλεόρασης, όπως δηλώνουν διάφοροι άσχετοι, αλλά επειδή επέτειναν σε τραγικό βαθμό τη διαφθορά του αναγνώστη (που καλλιέργησε συστηματικά πρώτη η τηλεόραση και το συναφές life-style) πριμοδοτώντας στην τηλεοπτική είδηση, στο τηλεοπτικό κασέ, στην τηλεοπτική κομπίνα των «δώρων», στην εικόνα σε βάρος του κειμένου, στη frivolitè σε βάρος της σοβαρότητας κ.λπ. – γυρνώντας την πλάτη, μέσα από αυτή τη διαδικασία, όχι απλώς στο ίδιο το έντυπο προϊόν τους, αλλά κυρίως σε μια ολόκληρη κατηγορία πολιτισμένων ανθρώπων: τους τακτικούς εκείνους αναγνώστες που δεν ενδιαφέρονται για τον επιφανειακό εντυπωσιασμό αλλά για την ουσία της (έτσι κι αλλιώς) εφήμερης είδησης.

Συζητώντας.

Κατά παρόμοιο με τις εφημερίδες τρόπο τα περισσότερα βιβλιοπωλεία στην Ελλάδα κατέστρεψαν τη δουλειά τους: πριμοδοτώντας, μέσα στον πυρετό του life-style, τις κυρίες βορείων και νοτίων προαστείων, τα βιβλία κομμωτηρίου, τα fast-read ευπώλητα, αντικαθιστώντας έτσι το βιβλίο με προϊόντα που απλώς έφερναν κέρδος στο ταμείο. Αντικαθιστώντας τη βιβλιοπωλική λογική με εκείνη του γρήγορου κέρδους, γέμισαν προθήκες και ράφια με εκείνα τα φριχτά ιδείν εξώφυλλα, με εκείνες τις ιστορίες κομμωτηρίου, παραμερίζοντας οτιδήποτε άλλο δεν υπάκουε σε αυτή τη λογική και γυρνώντας τελικά την πλάτη, μέσα από αυτή τη διαδικασία, όχι απλώς στο ίδιο το μαγαζί τους αλλά σε μια ολόκληρη κατηγορία πολιτισμένων ανθρώπων: τους καλλιεργημένους αναγνώστες του βιβλίου. Έχω ακούσει με τα ίδια μου τα αυτιά ιδιοκτήτη αλυσσίδας βιβλιοπωλείων να απαντάει ειρωνικά σε σχετική ερώτησή μου: «σιγά μην έχω αυτόν τον-πώς-τον-είπες -Καρούζο, τι να τον κάνω; να μου πιάνει τζάμπα το ράφι;» Εφημερίδες και βιβλιοπωλεία έχασαν τον παιδευτικό τους ρόλο, αδιαφορώντας μεγαλοπρεπώς γι' αυτό, κατέστρεψαν την ανάγνωση στην Ελλάδα και τώρα κλαίγονται.

Ο ποιητής Γ. Χ. Θεοχάρης εισάγει στο «Χαστουκόδεντρο»

Τα σκέφτομαι αυτά επειδή οι ωραίες εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Χθες είχα μια συζήτηση σε βιβλιοπωλείο της Λιβαδειάς, τη «Σύγχρονη Έκφραση», του επί τριάντα συναπτά χρόνια, βιβλιοπώλη Νίκου Λαμπρόπουλου και της γυναίκας του, της Λουΐζας. Το βιβλιοπωλείο του είναι η εξαίρεση. Για το Χαστουκόδεντρο και τη σχετική συζήτηση μαζεύτηκε ένας κόσμος που δεν ήρθε επειδή έτυχε και πέρασε. Ο Νίκος τριάντα χρόνια τώρα διαβάζει, κρίνει, συζητά, προσκαλεί κόσμο, ενημερώνεται για τα πάντα: από το τελευταίο δοκίμιο φιλοσοφίας ή κοινωνιολογίας έως τη νουβέλα του τάδε σημαντικού πεζογράφου που εκδόθηκε σε νέα μετάφραση. Κι ο κόσμος της περιοχής, ο κόσμος που διαβάζει, τον εμπιστεύεται.

Ο Νίκος Λαμπρόπουλος διαβάζει κομμάτια που ο ίδιος επέλεξε από το βιβλίο.

Επειδή ο Νίκος ποτέ δεν εγκατέλειψε τον αναγνώστη του, ποτέ δεν αντικατέστησε τα βιβλία του με γρήγορες επιταγές βορείων προαστείων και αποχρώσεων του γκρι. Έχω πάει κι άλλες φορές στο βιβλιοπωλείο του. Και πάντα υπάρχει ένας κόσμος αχόρταγος, ένας κόσμος που διαβάζει και σκέπτεται, κυρίως σκέπτεται, ένα κοινό, το σκεπτόμενο, με κρίση κοινό που ονειρεύεται κάθε συγγραφέας. Επειδή ο Νίκος ποτέ δεν εγκατέλειψε το κοινό του για το γρήγορο, το εύκολο και το φτηνό. Σ' αυτές τις φωτογραφίες από χθες προσέξτε τα μάτια των αναγνωστών, επισκεπτών της εκδήλωσης, με πόσο ενδιαφέρουν παρακολουθούν, προσέξτε πως και ο ίδιος ο Νίκος συμμετέχει ενεργά διαβάζοντας αποσπάσματα από το βιβλίο όχι για να κάνει τον έξυπνο, αλλά επειδή ζει τη δουλειά που κάνει εκείνη τη στιγμή, την υποστηρίζει με νύχια και δόντια, ειδικά σ' αυτούς τους σκληρούς καιρούς, τη φροντίζει σαν παιδί, επειδή είναι το παιδί του.

Μερικοί εκδότες, οι ίδιοι αυτοί που πριμοδότησαν το life-style στη λογοτεχνία καταστρέφοντας το βιβλίο και την ανάγνωση, παραπονιούνται συχνά πυκνά ότι οι βιβλιοπώλες της επαρχίας δεν κάνουν αυτό και δεν κάνουν εκείνο. Πώς να κάνουν; Όταν τα ράφια τους είναι γεμάτα σκουπίδια αντί για βιβλία; Όταν οι βιβλιοπώλες ξέχασαν ότι μέρος της δουλειάς τους είναι να διαβάζουν; Ότι μέρος της δουλειάς τους είναι να έχουν οπωσδήποτε τον Καρούζο σε κάποιο ράφι; Μορφώνεις αναγνώστες με τα σκουπίδια; Δεν μορφώνεις.