Και ο Ανταίος Χρυσοστομίδης βιάστηκε να μας αφήσει για τις γειτονιές των αγγέλων

Της Σταυρούλας Παπασπύρου

Γιος του δημοσιογράφου Σοφιανού Χρυστοστομίδη, γεννημένος στο Κάιρο το 1952, ο Ανταίος Χρυστοστομίδης προσγειώθηκε στην Ελλάδα στα 12 του και με το που τελείωσε, το '69, το Γυμνάσιο, έφυγε στη Ρώμη για να σπουδάσει αρχιτέκτονας. «Σινεμά ήθελα να κάνω, αλλά δεν υπήρχαν λεφτά. Από συντρόφους του ΙΚΚ φιλοξενούμουν, αυτοί με χαρτζιλίκωναν...».Την πρώτη βδομάδα κιόλας που πάτησε το πόδι του στην Ιταλία, οργανώθηκε στο ΚΚΕ Εσωτερικού. «Δέκα χρόνια έμεινα έξω, αλλά έπρεπε να πέσει η χούντα για να τρέξω να πάρω το πτυχίο μου. Με την αρχιτεκτονική, πάντως, ελάχιστα ασχολήθηκα».

Μεταφραστής πάνω από 80 βιβλίων -των Καλβίνο, Ταμπούκι, Πιραντέλο, Μπουτζάτι, Πρίμο Λέβι, Μοράβια, Αμανίτι κ.ά.- και βραβευμένος και από το ελληνικό και από το ιταλικό κράτος γι' αυτό, ο Χρυσοστομίδης στράφηκε προς τη μετάφραση παρακινημένος από τον Μίμη Δεσποτίδη: «Η αρχική ιδέα ήταν να βοηθήσουμε να γίνει γνωστή η ανανεωτική αριστερή σκέψη στην Ελλάδα. Ετσι ξεκίνησα, με κείμενα των θεωρητικών του ΙΚΚ. Μόλις, όμως, έμαθα ότι η "Αστάρτη" ετοιμαζόταν να εκδώσει τους "Δύσκολους έρωτες" του Καλβίνο, εμφανίστηκα μόνος μου και είπα "θέλω να το μεταφράσω εγώ"». Από τον ίδιο ιδεολογικό χώρο, από το νεολαιίστικο περιοδικό «Θούριος», ξεκίνησε και τη δημοσιογραφική του καριέρα, που συνεχίστηκε στο «Ενα» επί Παύλου Μπακογιάννη, στο «Playboy», υπό το υψωμένο φρύδι κάμποσων παλιών συντρόφων, και στην «Αυγή», όπου έγραφε μέχρι πρόσφατα.

Με εφαλτήριο την ξένη σειρά του «Καστανιώτη» -την οποία ανέλαβε το 1998 και γρήγορα την απογείωσε- ο Ανταίος Χρυσοστομίδης είχε την ευκαιρία να συνδυάσει την αγάπη του για τα ταξίδια και την αγάπη του για τη λογοτεχνία μέσω της τηλεοπτικής εκπομπής “Οι κεραίες της εποχής μας”. Βρέθηκαν άραγε αγοραστές για την εκπομπή στο εξωτερικό; «Αν η ΕΡΤ ήταν λίγο πιο σοβαρή και πίστευε στις επιλογές της, θα μπορούσαν να βρεθούν, αν όχι στη Βρετανία και τις ΗΠΑ, τουλάχιστον στην Ιταλία, την Τουρκία, τα Βαλκάνια. Μιλάμε για ογδόντα επεισόδια, με πρωταγωνιστές τους πιο γνωστούς συγγραφείς διεθνώς! Δεν έγινε όμως καν απόπειρα. Για να γινόταν, θα 'πρεπε η ηγεσία της ΕΡΤ να ξέρει ποιος είναι ο Λιόσα, ώστε να μπορεί να εκτιμήσει ότι, μολονότι άρρωστος με καρκίνο του δέρματος, δέχτηκε να στηθεί για χάρη μας στο φακό. Οπως θα 'πρεπε να γνωρίζει και τον νομπελίστα ποιητή Τράνστρεμερ, από τη Σουηδία, που, μολονότι δυσκολεύεται να μιλήσει μετά το εγκεφαλικό του, πρόσφερε μία ώρα απ' τη ζωή του στην ελληνική τηλεόραση»...

Από αυτή την περιπέτεια που μοιράστηκε με την Μικέλα Χαρτουλάρη, προέκυψαν και τα βιβλία του Οι κεραίες της εποχής μου Ι και ΙΙ, τα οποία αποτελούν κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή μεταγραφή της ομώνυμης εκπομπής. Η συνέντευξη που ακολουθεί  http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=398675

έγινε με αφορμή την κυκλοφορία του δεύτερου τόμου, κι ενώ ο ίδιος ήδη ταλαιπωρούνταν από την μυστήρια ασθένεια που τον οδήγησε τόσο άδικα και τόσο πρόωρα στο θάνατο. Αν μη τι άλλο, σκέφτομαι ότι ησύχασε...

Ο Ανταίος ήρθε στο βιβλιοπωλείο μας το Νοέμβριο του 2004 και μας μίλησε για την Ιταλική λογοτεχνία με αφορμή το νέο  (τότε) βιβλίο του Ουμπέρτο Έκο "Η ιστορία της ομορφιάς". Οι εντυπώσεις του αποτυπώθηκαν λίγες μέρες αργότερα στην "ΑΥΓΗ" με το ακόλουθο κείμενο.

Συντάκτης : Ημ/νία καταχώρησης : 04/12/2004 12:48:14

Από τον Ανταίο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΔΗ


Οι δύο όψεις της επαρχίας

Την περασμένη Δευτέρα βρέθηκα στη Λιβαδειά να μιλάω για την ιταλική λογοτεχνία του 20ού αιώνα. Σας φαίνεται περίεργο; Ιταλική λογοτεχνία στη Λιβαδειά;
Κι όμως, χάρις στις προσπάθειες του Νίκου Λαμπρόπουλου, ιδιοκτήτη του πολύ ωραίου (και πλήρως ενημερωμένου) βιβλιοπωλείου "Σύγχρονη έκφραση", όσοι ενδιαφέρονται για τη λογοτεχνία έχουν συχνά τη δυνατότητα να ακούσουν τι έχει να τους πει ο εκάστοτε προσκεκλημένος. Εβδομήντα πέντε άτομα (ένας αριθμός ζηλευτός, ακόμη και για την Αθήνα των τεσσάρων εκατομμυρίων) άκουγαν όσα είχαν να τους πω για τον Σβέβο, τον Καλβίνο, τον Έκο, τον Ταμπούκι, τον Αμανίτι με μια προσήλωση που σπάνια βλέπεις στην Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη. Το ίδιο κλίμα, πριν από ενάμισι μήνα στα Χανιά, όταν ο Ταμπούκι παρουσίαζε το νέο του βιβλίο.
Η μία πλευρά της ελληνικής επαρχίας. Που διψάει για γνώση, που διψάει για πολιτισμό, που διψάει για συζήτηση. Κι έχει -κακώς- την πεποίθηση ότι εμείς στην Αθήνα, ή στη Θεσσαλονίκη, που υποτίθεται έχουμε τα πάντα στα πόδια μας, ζούμε καλύτερα. Και μας ζηλεύουν.
Είναι όμως και η άλλη ελληνική επαρχία. Αυτή που είδα στην (πολύ καλή, πολύ τολμηρή, πολύ σοκαριστική και επομένως όχι χαϊδεμένη από την κριτική) ταινία των Ρέππα - Παπαθανασίου "Οξυγόνο". Όπου συμβαίνουν τα πάντα, αλλά τίποτε δεν βγαίνει στην επιφάνεια, αν αυτό εξυπηρετεί τα συμφέροντα της μικρής κοινότητας. Όπου το (άφθονο και πολυποίκιλο) σεξ είναι η κινητήρια ατομική και κοινωνική δύναμη, αυτή που δημιουργεί -ή καταστρέφει- ισορροπίες. Και όπου το σεξ μαζί με το χρήμα είναι οι απόλυτοι θεοί - με το ποδόσφαιρο τρίτο στην παρέα.
Όσοι παλεύουν στην επαρχία τον δικό τους αγώνα, είναι διπλά αγωνιστές. Και είναι αυτούς που εμείς, των μεγαλουπόλεων, θα έπρεπε να ζηλεύουμε.