Ανάμεσα σε Ίωνες και Δωριείς : Γιάννης Ρίτσος

Γιάννης Ρίτσος

Ανάμεσα σε Ίωνες και Δωριείς

Ήρωας τρανός και συνετός ταυτόχρονα, — τ’ ομολογούσαν απερίφραστα όλοι,
κι οι πράξεις του το δείχναν. Ανεξίθρησκος· εραστής του καλού και πολέμιος
κάθε κακού, — κι ας ήταν κι από το στενό του κύκλο, (αν γίνεται, βέβαια, να ξέρεις ποιό ’ναι το καλό, ποιό το κακό).
Δωριείς και Ίωνες
τον διεκδικούσαν αποκλειστικά. Με χίλιους τρόπους, φανερούς ή κρυφούς, τον πιέζαν.
Εκείνος, ίδιος πάντα, αμετάπειστος, δίκαιος, — μόνον για την ενότητα πάσκιζε.
Άλλο δεν ήταν —έλεγε— παρά Έλληνας, και μόνον Έλληνας.
Ώσπου, στο τέλος,
έμεινε μόνος, μ’ όλη την «ενότητά» του, μ’ όλο τον «ελληνισμό» του,
ύποπτος και στους δυο, και το ίδιο μισητός· τόσο που, σύμφωνοι κι οι δυο στο μίσος,
τον λιθοβόλησαν κάποιο πρωινό του Μάη στον Ισθμό της Κορίνθου. Κι αμέσως
τη μάχη αρχίσανε ποιός να σφετεριστεί το πτώμα του.
Σε λίγα χρόνια
Δωριείς και Ίωνες του αφιερώσανε τους πιο λαμπρούς βωμούς τους
σκαλίζοντας στο μάρμαρο με γράμματα λαμπρά: «ΠΡΩΤΟΣ ΔΩΡΙΕΑΣ»
και οι άλλοι: «ΠΡΩΤΟΣ ΙΩΝΑΣ», για κείνον που δεν ήταν
παρά Έλληνας μόνον. Και κανένας ποτέ δεν εξακρίβωσε πού βρίσκονταν
τα γνήσια οστά του — μάλλον πουθενά. Σωστότερος ο μύθος, αναφέρει:
λευκός αετός, την ύστατη ώρα, τον ανάρπασε στα νέφη.
Κι όταν
βαρύς χειμώνας πέφτει σε Αττική και Πελοπόννησο και τα σπαρτά πλημμυράνε
και το ποτάμι παρασέρνει αρνιά, σκαμνιά, παπούτσια, αγάλματα, — τότε κι οι δυο τους
κοιτούν κατά τον ουρανό και ξεχωρίζουν, λέει, καθάρια τον αετό κι Εκείνον
εκεί που σκίζονται τα μαύρα νέφη κι ήλιου ακτίνα χρυσή αποκρεμιέται

……………………………………………………………………………………………………………….
όμως (θαρρείς η μοίρα τους πως το ’χει) να συνετιστούν δε γίνεται μήτε και τότε.

Λέρος, 7.ΙV.68

Γιάννης Ρίτσος, συγκεντρωτικός τόμος Ποιήματα Ι΄ (1963-1972) εκδ. Κέδρος