Η αποκριά του Μίλτου Σαχτούρη

Κουδουνάς στην Άμφισσα το 2009 από τις αποκριάτικες
εκδηλώσεις του στοιχειού της Χάρμαινας (φωτο Ν.Λ.)

Μακριά, σ' έν’ άλλο κόσμο, γίνηκε αυτή η αποκριά·

το γαϊδουράκι γύριζε μες στους έρημους δρόμους
όπου δεν ανάπνεε κανείς·
πεθαμένα παιδιά ανέβαιναν ολοένα στον ουρανό,
κατέβαιναν μια στιγμή να πάρουν τους αετούς τους που τους είχαν ξεχάσει·
έπεφτε χιόνι, γιάλινος χαρτοπόλεμος
μάτωνε τις καρδιές·
μιά γυναίκα γονατισμένη
ανάστρεφε τα μάτια της σα νεκρή,
μόνο περνούσαν φάλαγγες στρατιώτες, εν – δυό,
εν – δυό, με παγωμένα δόντια.
Το βράδυ βγήκε το φεγγάρι,
αποκριάτικο,
γεμάτο μίσος
το δέσαν και το πέταξαν στη θάλασσα,
μαχαιρωμένο!
Μακριά, σ' έν’ άλλο κόσμο, γίνηκε αυτή
η αποκριά.

Μίλτος Σαχτούρης

Ο ποιητής Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005) γεννήθηκε στην Αθήνα. Η καταγωγή του ήταν από την Ύδρα, καθώς ήταν δισέγγονος του ναυάρχου της Επανάστασης του 1821 καπετάν Γιώργη Σαχτούρη. Το 1937 εγγράφεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά το 1940 την εγκαταλείπει για να αφοσιωθεί στην ποίηση. Εμφανίζεται στα γράμματα το Μάιο 1944 με ποιήματα στο περιοδικό "Τα Νέα Γράμματα". Συνεργάστηκε με τα περιοδικά: "Τα Νέα Γράμματα", "Τα Νέα Ελληνικά" και "Νέα Εστία". Μετέφρασε ποιήματα του Μπρεχτ. Τιμήθηκε με τρία Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας. Το 1956, τιμήθηκε με το Α΄ Βραβείο "Νέοι Ευρωπαίοι Ποιητές" από την ιταλική ραδιοφωνία και τηλεόραση για την συλλογή του "Όταν σας μιλώ", το 1962 με το Β΄ Κρατικό βραβείο ποίησης για την συλλογή του "Τα στίγματα", το 1987 με το Α΄ Κρατικό βραβείο ποίησης για το έργο του "Εκτοπλάσματα", και η τελευταία βράβευσή του ήταν το 2003, με το Μέγα Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του. Έγραψε, μεταξύ άλλων, τις ποιητικές συλλογές: "Οι λησμονημένοι" (1945), "Παραλογαίς" (1948), "Με το πρόσωπο στον τοίχο" (1952), "Όταν σας μιλώ" (1956), "Τα φάσματα ή η χαρά στον άλλο δρόμο" (1958), "Ο περίπατος" (1960), "Τα στίγματα" (1962), "Σφραγίδα ή η όγδοη Σελήνη" (1964), "Το σκεύος" (1971). Τα ποιήματα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Πέθανε στην Αθήνα την Τρίτη 29 Μαρτίου 2005.

ΚΑΤΗΓΟΡΩ ΤΗΝ ΥΠΟΚΡΙΣΙΑΝ... Ὁμιλία τοῦ Μητροπολίτου Γέροντος Χαλκηδόνος κυροῦ Μελίτωνος Χατζῆ γνωστὴ ὡς ἡ ὁμιλία γιὰ τὸν καρνάβαλο.

ΚΑΤΗΓΟΡΩ ΤΗΝ ΥΠΟΚΡΙΣΙΑΝ...

Ὁμιλία τοῦ Μητροπολίτου Γέροντος Χαλκηδόνος 
κυροῦ Μελίτωνος Χατζῆ (1913-1989)
στὸν Μητροπολιτικὸ Ναὸ Ἀθηνῶν, 
τὴν Κυριακὴ τῆς Τυροφάγου, 8η Μαρτίου 1970. 
Εἶναι γνωστὴ ὡς ἡ ὁμιλία γιὰ τὸν καρνάβαλο.

---

Ἀδελφοί μου,

Τίποτε δὲν καυτηρίασε ὁ Κύριος τόσο πολύ, ὅσο τὴν ὑποκρισία.
Καὶ ὀρθῶς, εἰς αὐτὴν εἶδεν, ὅτι ὑπάρχει πάντοτε ὁ μεγαλύτερος παραπλανητικὸς κίνδυνος, δηλαδὴ τὸ ἑωσφορικὸν ἀγγελοφανὲς φῶς. Εἶναι πράγματι φοβερὴ ἡ δύναμις τῆς ὑποκρισίας. Τόσο γι᾿ αὐτὸν ποὺ τὴ ζῇ καὶ τὴν ἀσκεῖ, ὅσο καὶ γι᾿ αὐτοὺς ποὺ τὴν ὑφίστανται. Καὶ εἶναι ἐπικίνδυνη ἡ ὑποκρισία, διότι ἀνταποκρίνεται πρὸς βαθύτατον ψυχολογικὸν αἴτημα τοῦ ἀνθρώπου.

Ὁ ἄνθρωπος θέλει νὰ φανῆ αὐτὸς ποὺ δὲν εἶναι. Ἀκόμη καὶ ἐνώπιον τοῦ ἐαυτοῦ του καὶ ἐνώπιον τοῦ θεοῦ. Καὶ ἔτσι ξεφεύγει ἀπὸ τὴν ἀλήθεια καὶ τὴν ἁπλότητα καὶ φυσικὰ καὶ ἀπὸ τὴν μετάνοιαν καὶ τὴν σωτηρίαν.

Σὲ λίγες ὧρες ἔξω ἀπὸ αὐτὸν τὸν ναόν, ἔξω ἀπὸ τὴν γαλήνην του, εἰς τοὺς δρόμους αὐτῆς τῆς Πολιτείας, θὰ παρελάσῃ ὁ Καρνάβαλος. Μὴ τὸν περιφρονήσετε καὶ μὴ τὸν χλευάσετε καὶ μὴ μὲ κατακρίνετε, ποὺ τὸν ἀναφέρω αὐτὴ τὴ στιγμή. Δὲν εἶναι καθόλου ἄσχετος μὲ τὸ μέγιστο πρόβλημα τῆς ὑποκρισίας. Νὰ τὸν προσέξετε ἐφέτος τὸν Καρνάβαλο μὲ σεβασμὸ καὶ βαθὺ στοχασμό. Εἶναι πανάρχαιο τὸ φαινόμενο καὶ εἶναι φαινόμενο βαθυτάτου καὶ ἀγχώδους αἰτήματος τῆς ψυχῆς τοῦ ἄνθρωπου, νὰ λυτρωθῇ ἀπὸ τὴν καθημερινή του ὑποκρισία μὲ μίαν ἔκφρασιν ἀνωνύμου, διονυσιακῆς νέας ὑποκρισίας.

Εἶναι τραγικὴ μορφὴ ὁ Καρνάβαλος.
Ζητεῖ νὰ λυτρωθῆ ἀπὸ τὴν ὑποκρισίαν ὑποκρινόμενος. 
Ζητεῖ νὰ καταλύσῃ ὅλες τὶς ποικίλες προσωπίδες, ποὺ φορεῖ κάθε μέρα μὲ μία νέα, τὴν πιὸ ἀπίθανη. 
Ζητεῖ νὰ ἐκκενώσῃ ὅ,τι ὑπάρχει ἀπωθημένο μέσα στὸ ὑποσυνείδητό του καὶ νὰ ἐλευθερωθῇ, ἀλλὰ ἐλευθερία δὲν ὑπάρχει, ἡ τραγωδία τοῦ Καρνάβαλου παραμένει ἄλυτη. Τὸ βαθύτατο αἴτημά του εἶναι νὰ μεταμορφωθῆ.

Ἐδῶ, λοιπόν, εἶναι ἡ θέσις τῆς Ἐκκλησίας, κοντὰ στὸν Καρνάβαλο. Σ᾿ αὐτὸν ποὺ ζητεῖ μεταμόρφωση, τὸ κεντρικὸ κήρυγμα τῆς Ὀρθοδοξίας. Τὴν μεταμόρφωσι. 
Νὰ μὴ τὸν καταδικάσουμε, λοιπόν, τὸν Καρνάβαλο, ἀλλὰ νὰ σταθοῦμε καὶ κάτω ἀπὸ τὴν προσωπίδα του νὰ ἀκούσωμε τὴν ἀγωνία του, τὴν ἔκκλησί του καὶ τὸ δάκρυ του. 
Ἐπαναλαμβάνω, τῆς Ὀρθοδοξίας τὸ βαθύτερο κήρυγμα ζητεῖ ὁ Καρνάβαλος, περιφερόμενος εἰς τοὺς δρόμους τῆς Πολιτείας: Τὴ μεταμόρφωσι. 
Καὶ εἶναι ὁ εἰλικρινέστερος καὶ ἐντιμότερος τῶν ὑποκριτῶν.

Ἴσως θὰ νομίσετε, ὅτι ἀστειεύομαι. Ἀπολύτως ὄχι. Δὲν ὑπάρχει σοβαρώτερο πρόβλημα αὕτη τὴν ὥρα διὰ τὴν Ἐκκλησίαν. Δὲν εἶναι δυνατὸν ἡ Ἐκκλησία, καὶ μάλιστα ἡ Ὀρθόδοξος, ἡ δική μας Ἐκκλησία, νὰ νοηθῇ ὡς ἄσχετη πρὸς τὴ ζωή, πρὸς τοὺς καιρούς, πρὸς τὴν ἀγωνίαν αὐτῆς τῆς ὥρας, πρὸς τὰ φλέγοντα προβλήματα αὐτῆς τῆς στιγμῆς, ἁπλῶς ὡς πόλις ἐπάνω ὄρους κειμένη καὶ θεωροῦσα τὰ περὶ αὐτήν. Ὡς Ἐκκλησία εἴμεθα ἐμπεπλεγμένοι εἰς τὴν πορείαν τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων, εἰς τὴν μεγάλην αὐτὴν περιπέτεια, ποὺ ὀνομάζεται Ἱστορία, ἄγουσα εἰς τὴν τελείωσιν τῶν ἐσχάτων.

Ὑποκρινόμενοι τὴν χθές, ἀπουσιάζομεν ἀπὸ τὴν σήμερον καὶ ἡ αὔριον ἔρχεται ἄνευ ἡμῶν. 
Ὁμιλῶν εἰς τὴν 4ην Πανορθόδοξον Διάσκεψιν τῆς Γενεύης, εἶχον εἰπεῖ: «Ἡ χθὲς παρῆλθε πρὸ πολλοῦ, οὔτε κἂν τὴν σήμερον ζῶμεν, μᾶς προέλαβεν ἡ μεθαύριον». Τὸ ἐπαναλαμβάνω αὐτὸ σήμερον ἐντονώτερον. Διότι εἶναι ἡ πέραν τῆς αὐτάρκους ὑποκρισίας ἀλήθεια, ἡ ἁπλή, ἡ εὐκολωτέρα ἀντιμετώπισις τῶν προβλημάτων εἶναι νὰ τὰ χλευάσῃ καὶ νὰ τὰ κατακρίνῃ κανεὶς καὶ νὰ ἀντιπαρέλθῃ, ὅπως ὁ Ἱερεὺς καὶ ὁ λευΐτης τῆς Σαμαρειτικῆς παραβολῆς. Ἀλλὰ ἡ πληγὴ εἶναι ἐδῶ καὶ κράζει.

Ποιὸς μπορεῖ ὑπευθύνως νὰ μᾶς πῇ, ὅτι εἶναι ἔξω κάθε ἱστορικῆς, ἐξελικτικῆς πραγματικότητας ὅλα αὐτὰ τὰ συνταρακτικὰ γεγονότα καὶ φαινόμενα τῆς νέας γενεᾶς τῆς ἀνθρωπότητος, ἡ ἔξαλλος μουσική, οἱ ἔξαλλοι χοροί, ἡ ἔξαλλος ἐπένδυσις, ὅλη αὐτὴ ἡ παγκόσμιος ἐπανάστασις τῆς νεολαίας;
Άν ὅλοι οἱ μικρόνοες, ὅλοι οἱ ἐθελοτυφλοῦντες, ὅλοι οἱ παρελθοντολόγοι καὶ ἐγκαυχώμενοι διὰ τὴν ἀρετὴν τῆς ἐποχῆς των συνωμοτήσουν, διὰ νὰ κατακρίνουν ὅλα αὐτὰ τὰ πράγματα, ἡ Ἐκκλησία ἔχει χρέος νὰ σταθῇ μὲ θεανδρικὴν κατανόησιν, ἐνανθρωπιζομένη ὅπως ὁ Κύριός της ἐν μέσῳ ἑνὸς νέου κόσμου, ποὺ ἔρχεται μακρόθεν, καὶ νὰ ἀκούση αὐτὴ τὴν ἀγωνιώδη κραυγήν, ποὺ ἀναπηδᾶ ἀπὸ ὅλα αὐτὰ τὰ θεωρούμενα ἀπὸ ἐμᾶς ἔξαλλα πράγματα. Κάτι ἔχει νὰ μᾶς πῇ μὲ ὅλα αὐτὰ τὰ φαινόμενα αὐτὸς ὁ κόσμος, ποὺ ἔρχεται νέος εἰς τὸ προσκήνιον τῆς Ἱστορίας.

Τὰ νομιζόμενα ἔξαλλα δι᾿ ἡμᾶς τοὺς παλαιούς, ὅταν λάβωμεν ὑπ᾿ ὄψιν τὸ φοβερὸν γεγονός, ὅτι ἕνα ἀπὸ τὰ χαρακτηριστικὰ τῆς ἐποχῆς μας εἶναι ἡ τεραστία ἀπόστασις, ποὺ ὑπάρχει στὴ διαδοχὴ τῶν γενεῶν, δηλαδὴ ἡ γενεά, ἡ ὁποία ἔρχεται ἔπειτα ἀπὸ ἐμένα ἔχει ἀπόστασιν τριῶν γενεῶν. Πῶς ἔχομεν τὴν ἀξίωσιν νὰ τὴν κατανοήσωμεν ἡμεῖς αὐτὴν τὴν νέαν γενεάν, ποὺ ἔρχεται, ἐὰν δὲν εἴμεθα Ἐκκλησία Χριστοῦ συνεχῶς ἐνανθρωπίζομενη, συνεχῶς μεταμορφουμένη καὶ συνεχῶς μεταμορφώνουσα;

...

Δὲν θὰ ἐπιζήσωμεν ὡς χριστιανικαὶ ἐπὶ μέρους Ἐκκλησίαι καὶ Ὁμολογίαι τοῦ κύματος αὐτοῦ τῶν ἐπερχομένων, ἐὰν δὲν ἑνωθῶμεν ὅλοι ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. Εἶναι πλέον ἡ ὥρα νὰ λυτρωθῶμεν ἐκ τῆς ἀντιπατερικῆς ἰδέας, ὅτι ἡ Ἐκκλησία μόνον μέχρις ἑνὸς ὁρισμένου σημείου τῆς Ἱστορίας ἦτο δυνατὸν νὰ ἑρμηνεύσῃ τὴν θείαν Ἀποκάλυψιν. Πρέπει, ἐπὶ πλέον τοῦ πατερικοῦ πνεύματος, νὰ ἀναλάβωμεν ὡς Ἐκκλησία τὴν θείαν ὑπευθυνότητα καὶ τόλμην καὶ γενναιότητα τῶν Πατέρων καὶ νὰ θεολογήσωμεν τὸν Χριστόν, τὸ Εὐαγγέλιον καὶ τὴν Ἐκκλησίαν. Ὄχι μὲ νομοκρατικὴν φαρμακίδειον, φερ᾿ εἰπεῖν, σωματειακὴν ἀντίληψιν τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ τῆς Ἐκκλησίας ὡς Σώματος Χριστοῦ, ζῶντος ἐν τῇ ἀναστάσει.

Ἀδελφοί μου,

Τώρα εἰσερχόμεθα εἰς τὴν Ἁγίαν Τεσσαρακοστὴν καὶ στὸ βάθος μᾶς ἀναμένει τὸ δράμα, τὸ θαῦμα καὶ τὸ βίωμα τῆς Ἀναστάσεως, τὸ κατ᾿ ἐξοχὴν βίωμα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἂς πορευθῶμεν πρὸς αὐτὸ τὸ ὅραμα καὶ βίωμα, ὄχι ἀσυγχώρητοι, ὄχι μὴ συγχωρήσαντες, ὄχι ἐν νηστείᾳ ἁπλῶς κρέατος καὶ ἐλαίου, ὄχι ἐν ὑποκρισίᾳ, ἀλλὰ ἐν θείᾳ ἐλευθερίᾳ ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ. Ἐν τῷ πνεύματι τῆς ἀληθείας, ἐν τῇ ἀληθείᾳ τοῦ πνεύματος.

Ὁ Χαλκηδόνος ΜΕΛΙΤΩΝ

Μητροπολίτου Γέροντος Χαλκηδόνος κυροῦ Μελίτωνος, 
Λόγοι καὶ Ὁμιλίαι, 1991, ἐκδ. Πανσέληνος

Γιάννη Δάλλα, καλό ταξίδι. Πάντα με αγάπη θα σε θυμόμαστε.

Σκληρός κι ο Φλεβάρης με τους ποιητές μας καθώς σήμερα στον κατάλογο των απόντων προστέθηκε και μια άλλη μεγάλη μορφή, ο Γιάννης Δάλλας.
Τέτοια μέρα ακριβώς !!! πριν 26 χρόνια, η μνήμη, μας γυρίζει σε μια από τις πρώτες εκδηλώσεις του βιβλιοπωλείου.
24 Φλεβάρη του 1994 ήταν, κι η Σύγχρονη Έκφραση κατέγραψε την μεγαλύτερη σε διάρκεια εκδήλωσή της που ξεκίνησε στις 8 και τέλειωσε ή καλύτερα την κλείσαμε στις 12 τα μεσάνυχτα με τα ¾ των αρχικά παρευρισκομένων να είναι παρόντα. Και σαν να μην έφτανε αυτό πολλοί ακολούθησαν στην ταβέρνα για να συνεχίσουμε συμποσιαζόμενοι.
«Τα κυρίαρχα ποιητικά ρεύματα της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς και οι βασικοί εκπρόσωποί τους: Αναγνωστάκης – Καρούζος – Σαχτούρης» ήταν το θέμα μας.
Και για ν’ ακούσουν τον Γιάννη Δάλλα είχαν έρθει ακόμα κι από την Αθήνα. Ανάμεσά τους μια φυσιογνωμία γεμάτη πάθος στη συζήτηση συστήθηκε στο τέλος αφήνοντάς μας και τα δικά του βιβλία. Ήταν ο γιατρός, οδοιπόρος και συγγραφέας Θάνος Κωνσταντινίδης.
Μεγάλες βραδιές άλλων εποχών, τότε που η ποίηση διαβαζόταν, σχολιαζόταν και αναλυόταν από αναγνώστες παθιασμένους και ονειροπόλους. Όχι πως δεν υπάρχουν και σήμερα αλλά δυστυχώς όλο και λιγοστεύουν.
Γιάννη Δάλλα, καλό ταξίδι.
Πάντα με αγάπη θα σε θυμόμαστε.

Ο Στέφανος Δάνδολος στη ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ την Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου στην πρώτη πανελλαδική παρουσίαση του νέου του μυθιστορήματος ΦΛΟΓΑ ΚΑΙ ΑΝΕΜΟΣ (ΚΥΒΕΛΗ - ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ)

Το Bιβλιοπωλείο ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ και οι Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ

σας προσκαλούν στην παρουσίαση του νέου μυθιστορήματος

του Στέφανου Δάνδολου

ΦΛΟΓΑ ΚΑΙ ΑΝΕΜΟΣ

στον χώρο του βιβλιοπωλείου

(Δημάρχου Ι. Ανδρεαδάκη 49, Λιβαδειά, τηλ.: 22610 23136).

Για το βιβλίο θα μιλήσει η συγγραφέας Μαρία Σκιαδαρέση.

Ο συγγραφέας θα συνομιλήσει με το κοινό

και θα υπογράψει αντίτυπα του βιβλίου του.

Μπορεί μια γυναίκα που είχε όλο τον κόσμο απλωμένο 

στα πόδια της να γίνει έρμαιο του ανέμου που έφερε 

ένας και μόνο άντρας στην καρδιά της;

Το καλοκαίρι του 1920 καταφτάνει στη Χίο η Κυβέλη Αδριανού, η μεγάλη δόξα του ελληνικού θεάτρου. Γενικός Διοικητής του νησιού είναι ένας γοητευτικός νεαρός, ονόματι Γεώργιος Παπανδρέου. Εκείνη είναι παντρεμένη. Το ίδιο κι αυτός. Η εμβληματική πρωταγωνίστρια και ο πολιτικός που θα αναδειχθεί τρεις φορές Πρωθυπουργός της Ελλάδας ζουν για χρόνια έναν θυελλώδη παράνομο έρωτα, ώσπου ενώνονται με τα δεσμά του γάμου και γίνονται ένα από τα μυθικά ζευγάρια του εικοστού αιώνα. Όμως οι παράφορες αγάπες είναι πάντα σπαρμένες με αγκάθια.
Το φθινόπωρο του 1968, η Κυβέλη είναι μια ραγισμένη ύπαρξη, ο «Γέρος της Δημοκρατίας», κείτεται στο φέρετρό του και η Ελλάδα ασφυκτιά μέσα στο σκοτάδι της δικτατορίας. Την ίδια ώρα, η μοίρα τους συνδέεται με μια ομάδα ανθρώπων που αναζητούν τη δική τους λύτρωση, πρόσωπα ανώνυμα αλλά και πρόσωπα της Ιστορίας... Άραγε μπορείς να διεκδικήσεις ένα θαύμα όταν όλα τα σημάδια είναι εναντίον σου;

Το ΦΛΟΓΑ ΚΑΙ ΑΝΕΜΟΣ είναι η τοιχογραφία μιας ολόκληρης εποχής. Μέσα από ανέκδοτες επιστολές, αρχειακό υλικό και μαρτυρίες, ο Στέφανος Δάνδολος φέρνει στο φως τη ζωή της θρυλικής Κυβέλης και την ταραχώδη σχέση της με τον Γεώργιο Παπανδρέου, ζωντανεύει αθέατες πτυχές του θεάτρου και της πολιτικής, ενώ παράλληλα, συνδυάζοντας αριστοτεχνικά την πραγματικότητα με τη μυθοπλασία, χτίζει ένα επικό μυθιστόρημα για τον έρωτα, τον θάνατο και την ελευθερία.

Η πορεία μας προς τα άστρα, με τον αστροφυσικό Διονύση Σιμόπουλο στο βιβλιοπωλείο ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ τη Δευτέρα 3 Φεβρουαρίου 2020

-->

Πώς φτάσαμε τόσο μακριά στο Διάστημα; Με αφορμή τη συμπλήρωση πενήντα χρόνων από την πρώτη προσσελήνωση, ο κορυφαίος αστροφυσικός Διονύσης Σιμόπουλος μας αφηγείται την πορεία μας προς τα άστρα και αναθυμάται σταθμούς της προσωπικής του διαδρομής.
Καθώς ολόκληρη η ανθρωπότητα παρακολουθούσε από την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο, ο πρώτος άνθρωπος ήταν έτοιμος να κατέβει και να περπατήσει πάνω στο παράξενο έδαφος της Σελήνης. Στην Ουάσιγκτον τα ρολόγια έδειχναν 4 λεπτά πριν από τις 11 το βράδυ της 20ής Ιουλίου 1969 και στην Αθήνα σχεδόν 5:00 το πρωί της άλλης μέρας.
Εκείνο το βράδυ, πάνω στη σκονισμένη επιφάνεια της Σελήνης, αποτυπώθηκε για πρώτη φορά ένα ανθρώπινο χνάρι που έγινε το σύμβολο «ενός τεράστιου άλματος για την ανθρωπότητα».
Η στιγμή εκείνη ήταν τόσο σπουδαία και σημαδιακή, που μπορεί να συγκριθεί μόνο με τη στιγμή της δημιουργίας. Γιατί, όπως τόσο χαρακτηριστικά γράφτηκε τότε, «εκείνη η στιγμή ήταν ανώτερη και από την πρώτη χρήση της φωτιάς, και από την ανακάλυψη του τροχού, και από την εκμετάλλευση του αρότρου. Ήταν σπουδαιότερη από τα ταξίδια του Μάρκο Πόλο και του Κολόμβου, ανώτερη και από τη διάσπαση ακόμα του ατόμου».
Γιατί έκτοτε ο κόσμος μας και η ιστορία του δεν περιορίζονται σ’ έναν μονάχα πλανήτη. Γιατί ο κόσμος μας είναι πλέον ολόκληρο το Διάστημα, και η ιστορία μας είναι τόσο μεγάλη και ανοιχτή όσο ολόκληρο το Σύμπαν.

……
Στα τέλη του ’68 από το Ελληνικό Προξενείο της Νέας Ορλεάνης με ειδοποίησαν ότι μία εφημερίδα στην Αθήνα ζητούσε κάποιον σαν κι εμένα να καλύπτει δημοσιογραφικά τις διαστημικές αποστολές, και όπως ήταν φυσικό δέχτηκα αμέσως, με μόνη αμοιβή τα έξοδά μου και την αεροπορική αποστολή της εφημερίδας, που έφτανε σε δύο ημέρες από την έκδοσή της. Στις δύο πρώτες αποστολές (Apollo 9 και 10) που κάλυψα δημοσιογραφικά περιοριζόμουν για οικονομία στο να επισκεφτώ το Διαστημικό Κέντρο του Χιούστον και να στέλνω τις ανταποκρίσεις μου στην Αθήνα από εκεί. Τη νέα εκτόξευση του Apollo 11 από το Ακρωτήριο Κένεντι δεν ήμουν διατεθειμένος να τη χάσω. Στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι έφτασα την παραμονή της εκτόξευσης και προσπάθησα, για ευνόητους λόγους, να βρω κι άλλους Έλληνες δημοσιογράφους διαπιστευμένους να παρακολουθήσουν την ιστορική αυτή εκτόξευση. Δεν βρήκα όμως κανέναν επισήμως διαπιστευμένο δημοσιογράφο από τη χώρα μας εκτός εμού!

Ο Διονύσης Π. Σιμόπουλος γεννήθηκε το 1943 στα Γιάννενα. Είναι αστροφυσικός, επίτιμος διευθυντής του Ευγενίδειου Πλανηταρίου, βραβευμένος για τη συνεισφορά του στην αστρονομική εκπαίδευση, με σημαντική συγγραφική και δημοσιογραφική δραστηριότητα στον Τύπο, στην τηλεόραση και ως σεναριογράφος σε ενημερωτικές εκπομπές. Σπούδασε Πολιτική Επικοινωνία και Αστροφυσική στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνα των ΗΠΑ. Άρχισε να εργάζεται τον Ιανουάριο του 1968 στο Κέντρο Τεχνών και Επιστημών της Λουιζιάνα όπου χρημάτισε Βοηθός Διευθυντής Εκπαίδευσης και Διευθυντής Πλανηταρίου. Τον Οκτώβριο του 1972 προσκλήθηκε στην Αθήνα από το Ίδρυμα Ευγενίδου όπου εργάστηκε ως Διευθυντής του Ευγενίδειου Πλανηταρίου μέχρι το 2014. Χρημάτισε Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Αστρονομική Εκπαίδευση (1994-2002), μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Διεθνούς Εταιρείας Πλανηταρίων (1978-2008), Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Ευρωπαϊκών και Μεσογειακών Πλανηταρίων (1976-2008). Είναι Εταίρος (Fellow) της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας της Αγγλίας (από το 1978) και της Διεθνούς Εταιρείας Πλανηταρίων (από το 1980), και τακτικό μέλος πολλών άλλων διεθνών επιστημονικών οργανώσεων. Το 1996 έλαβε την ανώτατη τιμητική διάκριση (IPS Service Award) της Διεθνούς Εταιρείας Πλανηταρίων για τη συνεισφορά του στη διεθνή αστρονομική εκπαίδευση, ενώ το 2006 τιμήθηκε με τον «Ακαδημαϊκό Φοίνικα» του Υπουργείου Παιδείας της Γαλλίας. Το 2012 η Ένωση Ελλήνων Φυσικών τον τίμησε για τη σημαντική του συμβολή στην εκλαΐκευση της επιστήμης στη χώρα μας. Με στόχο τη σωστή μαζική επιμόρφωση έχει γράψει περισσότερα από 27 βιβλία, πάνω από 500 σενάρια με θέματα επιστημονικής επιμόρφωσης σε σειρές εκπομπών για την τηλεόραση, πάνω από 250 σενάρια (κείμενα και σκηνοθεσία) πολυθεαμάτων Πλανηταρίου, κι έχει δώσει πάνω από 500 διαλέξεις με θέματα Επιστήμης και Αστροφυσικής σ' ολόκληρη τη χώρα.

-->
--> -->

ο ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΖΟΥΡΓΟΣ με τις «ρετσίνες του βασιλιά» την Παρασκευή 24/01 στις 8:15 μ.μ. στο βιβλιοπωλείο Σύγχρονη Έκφραση

Κάποιο απόγευμα του φθινοπώρου, ένας ηλικιωμένος άντρας κάνει την εμφάνισή του στο χωριό.

Μερικοί τον αναγνωρίζουν και ισχυρίζονται πως τον είχαν δει τον προηγούμενο χειμώνα να επιθεωρεί τις εργασίες στον πύργο, αυτόν που στέκεται στο τέρμα της μεγάλης ανηφόρας.

Οι Ρετσίνες του βασιλιά είναι ένα μυθιστόρημα νόμισμα. Στη μια του όψη ένας αναμαλλιασμένος γέροντας που κάποτε ήταν βασιλιάς.

Στην άλλη ένας κοιλαράς που μοιάζει να είναι ο Γαργαντούας ή ένας γεωργός που χαμογελάει βαστώντας στο χέρι ένα κρασοπότηρο.

Ο αφηγητής στρίβει το νόμισμα στον αέρα, κι αυτό, καθώς περιστρέφεται,

φανερώνει μέσα από γράμματα και μυστικά οικογενειακές ιστορίες και εικόνες μιας χώρας αμήχανης, βουτηγμένης στην ανεργία και στη νέα μετανάστευση.

Στη διάρκεια ενός χρόνου –όσο κρατάει το μυθιστόρημα–, πίσω απ’ τις κουρτίνες της κάθε μέρας ελλοχεύει ο σαιξπηρικός κόσμος ως αδιάγνωστη ασθένεια: πύργοι, βασιλιάδες, κόρες, γελωτοποιοί, εξουσία, προδοσία, αίμα…

Όλα αυτά ώσπου το νόμισμα να πέσει στη γη, εκεί στη χθόνια σαγήνη της γονιμότητας και του τάφου.

Εκεί στο χώµα-χωριό ο γερο-Έξαρχος, ο επισκέπτης του φθινοπώρου, καθώς τον αποδοµεί ο χρόνος, παίζει το τελευταίο του χαρτί.

Στο καφενείο, µπρος στα μεθυσμένα γέλια, εκλιπαρεί για την τελευταία ευκαιρία που θα του χαρίσει την ανακαίνιση του κόσμου μέσα από τη θαλπωρή του κρασιού, της σάρκας και της αγάπης.

Περπατώντας στη Λιβαδειά με τον Νίκο Βατόπουλο

Ένας γοητευτικός ομιλητής και δεινός φωτογράφος με ιδιαίτερη εστίαση σε πτυχές της πόλης μας που ξεφεύγουν συνήθως από τους ντόπιους, ο Νίκος Βατόπουλος ανάδειξε την Παρασκευή 10-1-2020 στο βιβλιοπωλείο μας τη Λιβαδειά, όπως τη βλέπει και την αισθάνεται ως επισκέπτης.
Και σκόρπισε κύματα ευφορίας και έντονου ενδιαφέροντος καθώς ξαναπερπατήσαμε μαζί του τους δρόμους της καθημερινότητάς μας επαναπροσδιορίζοντάς τη. Μια διαδικασία που πριν την εκδήλωση φάνταζε ουτοπική, χάρη στον Νίκο Βατόπουλο και το βιβλίο του ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΤΑΞΙΔΕΨΩ έδωσε τη θέση της σε μια διαφορετική αντίληψη προσέγγισης του αστικού μας περιβάλλοντος.
Τον συγγραφέα προλόγισαν με γόνιμες τοποθετήσεις ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Αλεξ. Μητάς αναπληρώνοντας τον Δήμαρχο που βρισκόταν εκτός πόλης και η βουλευτής του Σύριζα και αρχιτέκτων κ. Γιώτα Πούλου η οποία μεταξύ άλλων είπε.

Ο Νίκος Βατόπουλος είναι μεγάλος γνώστης της Αθήνας και του αστικού τοπίου της, κι αυτό τεκμαίρεται από τα δύο βιβλία του με τίτλους: "Περπατώντας στην Αθήνα" και "Μικροί δρόμοι της Αθήνας".
Με τις "εκστρατείες- περιηγήσεις" του στην υπόλοιπη ενδοχώρα και το τελευταίο του πόνημα: "ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΤΑΞΙΔΕΨΩ, περπατώντας σε 24 πόλεις" προσπαθεί να βιώσει την άλλη Ελλάδα με τα εργαλεία παρατήρησης που έχει εξασκήσει ήδη στην Αθήνα.
Ταυτόχρονα αντιπαραβάλει τη σημερινή ματιά με τις παιδικές του αναμνήσεις, κάνοντας ένα ¨ταξίδι αυτοπροσδιορισμού¨, γι αυτό μιλάει για ¨ιμπρεσιονιστική συλλογή, υποκειμενική εμμονή, αυθαίρετη πρόταση¨.

Αλλά η πρόταση δεν είναι τόσο αυθαίρετη γιατί μιλά για "ανάγκη για νέο βλέμμα" που είναι μία παρακίνηση για στοχασμό πάνω στο παρελθόν και το μέλλον του αστικού χώρου στην Ελλάδα και η άποψή του για την "αστική αναδιάταξη ως νέο εθνικό όραμα" είναι ενδιαφέρουσα κι ανοίγει μία μεγάλη συζήτηση.

Στο βιβλίο του παρατηρεί τις εικόνες της μεταπολεμικής αστυφιλίας και αθηναιοκεντρισμού "πόλεις –της περιφέρειας– που αδειάζουν από αστική ζωή" και εντοπίζει κτίρια, αστικά τοπία και λεπτομέρειες, που είναι "παρακαταθήκες αστικού και λαϊκού πολιτισμού".

Αν και είναι ψήγματα, διαπιστώνει ότι είναι πολλά και πολύ αξιόλογα.

Να αναφέρουμε ότι στο πλαίσιο διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς, η πρώτη προσπάθεια που έγινε για τη συστηματική καταγραφή αυτών των κτιρίων από την Ελληνική Πολιτεία, ήταν από τον αείμνηστο Αντώνη Τρίτση, με το Πρόγραμμα Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης (ΕΠΑ 1983-1985). Αρκετά κτίρια καταγράφηκαν, χαρακτηρίστηκαν ως διατηρητέα και διασώθηκαν κι άλλα πολλά, χωρίς τη μέριμνα της οργανωμένης αποκατάστασης, κατέρρευσαν από το βάρος του χρόνου και της λήθης.

Ο Νίκος Βατόπουλος "περπατώντας" στη Λιβαδειά, θαυμάζει τον αστικό της πυρήνα (που ήταν κι ένας βασικός λόγος που ορίστηκε πρωτεύουσα του νομού το 1889).

Μιλάει για την, άγνωστη στην υπόλοιπη Ελλάδα, χάρη της πόλης μας.
Πού αλήθεια οφείλεται αυτή;
Κατά την γνώμη μου, οφείλεται στο ότι η Λιβαδειά παρόλο που παρουσιάζει συμπαγή ιστορική συνέχεια, ίσως μοναδική στην Ελλάδα, ήταν σημαντικό αστικό κέντρο σε όλες τις περιόδους της ελληνικής ιστορίας, σε καμία όμως περίοδο το πιο σημαντικό για κάτι.
Η αρχαία Λιβαδειά ήταν ακμαία, αλλά η αρχαία Θήβα την επισκίαζε.

Κατά τον Μεσαίωνα η Λιβαδειά ήταν σημαντική (Καταλανοί κλπ), αλλά δεν ήταν Μυστράς.

Κατά την οθωμανική περίοδο είχε επίσης σημαντικό ρόλο, αλλά όχι σαν την Τρίπολη.

Κατά τον αστικό 19ο αιώνα δεν ήταν Πάτρα.

Την εποχή της εκβιομηχάνισης ήταν το κέντρο της υδροκίνητης βιομηχανίας, αλλά δεν ήταν Πειραιάς.

Αυτή όμως η διαχρονική συμπαγής συνέχειά της, είναι και το στοιχείο που μπορεί να αποτελέσει την βάση της νέας ταυτότητας της πόλης, όπως εύστοχα το παρατηρεί ο Νίκος Βατόπουλος: "Στη Λιβαδειά ένιωσα πως υπάρχει μεγάλο περιθώριο για μια νέα ταυτότητα της πόλης".

Ας συλλογιστούμε όμως τι μπορεί να σημαίνει ¨νέα ταυτότητα¨ της πόλης μας:

— Σημαίνει νοσταλγία στη παράδοση και αναπαραγωγή;

— Σημαίνει τουριστική ματιά, ¨από τα έξω¨;

— Ή μια νέα θεώρηση που στηρίζεται σε νέο αστικό βίωμα αλλά ¨από τα μέσα¨, στην ένταξη, δηλαδή, της παράδοσης σε σύγχρονη προοπτική, σε νέα σύνθεση και όχι ως κατάλογος ασύνδετων και επιφανειακών δράσεων και παρεμβάσεων.

Η συμμετοχή και του εν ενεργεία Δημάρχου στη συζήτησή μας, όπως είχε αναγγελθεί, θα μπορούσε να εκκινήσει μια συζήτηση στο θέμα της ταυτότητας. Η απουσία του ας σημαίνει μόνο αναβολή της σχετικής συζήτησης.

Κατά την γνώμη μου και με την ευθύνη της προηγούμενης θεσμικής μου θέσης ως δημάρχου Λεβαδέων, το πρόγραμμα της Δημοτικής αρχής για την δημοτική περίοδο 2014-2019, έβαλε τις βάσεις για τη νέα ταυτότητα της πόλης μας. Τα έργα που προκρίθηκαν και ολοκληρώνονται αυτή την περίοδο είναι:

· Η Πινακοθήκη Λαζαρή (σε κατασκευή)
· Το Τζαμί Ομέρ Γαζή, (αγορά και μελέτη αποκατάστασης)
· Το νέο Δημαρχείο (σε κατασκευή) που περιλαμβάνει μεγάλη αίθουσα εκδηλώσεων 300 θέσεων
· Το μουσείο υδροκίνησης στον μύλο Παπαϊωάννου
· Οι Ολοκληρωμένες Χωρικές Επεμβάσεις (ΟΧΕ): που στρέφουν την πόλη στο ποτάμι της Έρκυνας και συνδέουν την ανάπτυξή της με το ποτάμι ως σημείο εκκίνησης, με πολλές παρεμβάσεις σε κτίρια, διαδρομές και αναπλάσεις.
· Τα Ανοικτά Κέντρα Εμπορίου (ΑΚΕ), με απαλλοτριώσεις κτιρίων στο μέτωπο του ποταμού και βελτιώσεις των κοινόχρηστων χώρων αλλά και των υπηρεσιών στο εμπορικό τρίγωνο της πόλης.
· Το Πάρκο και Προπονητήριο στη συμβολή των ποταμών Έρκυνας και Μακρυσαίου
· Οι μελέτες του διατηρητέου κτιρίου στην οδό Γρηπονησιώτη
· Η ανάπλαση του περιβάλλοντα χώρου της Αγίας Παρασκευής με τα γλυπτά μνημεία του Γιαννούλη Χαλεπά
Αυτές οι μεγάλες, καθώς και άλλες σημαντικές παρεμβάσεις, σηματοδοτούν την οργάνωση της σύγχρονης πόλης, με σεβασμό στο φυσικό αλλά και στο αστικό τοπίο της.
Θα ήταν μεγάλη παράλειψη να μη αναφερθώ στον αείμνηστο Δήμαρχο Χρήστο Παλαιολόγο και το σημαντικό έργο του που ανάπλασε την περιοχή των Πηγών της Κρύας, την κατασκευή του πέτρινου θεάτρου στο φαράγγι αλλά και την ανάπλαση των παρόχθιων περιοχών κατά μήκος της Έρκυνας.

Ο Νίκος Βατόπουλος αναφέρεται επίσης στην εξειδικευμένη μελέτη της Άννας Ψωμά για πολλά κτίρια του αστικού τοπίου της πόλης μας και μας καλεί και προκαλεί να σκεφτούμε το πώς θα διατηρηθεί αυτή η τοπική, ιστορική μνήμη, αφήνοντας τα ίχνη μας, όπως κάθε γενιά, στο συνολικό αποτύπωμα της ανθρώπινης παρέμβασης στους αστικούς τόπους.

Ευχαριστώ τον Νίκο Βατόπουλο για αυτή την συζήτηση και όλους εσάς για την συμμετοχή.

Ακολούθως ο Νίκος Βατόπουλος ανάλαβε τη σκυτάλη της εντυπωσιακής ξενάγησης στην πρώτη εκδήλωση του 2020 η οποία έγινε με τη συνεργασία και την πολύτιμη βοήθεια της Ομάδας Φωτογραφίας της Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς, εστιάζοντας σε πτυχές της πόλης με τη ματιά ενός έμπειρου περιηγητή αλλά και παθιασμένου φωτογράφου όπως αποδεικνύουν οι φωτογραφίες του που ακολουθούν.


Αν ρωτήσεις είπε ο Νίκος Βατόπουλος, έναν ταξιδεμένο και κοσμοπολίτη Ελληνα να σου πει πού στον κόσμο είδε όμορφα τρεχούμενα νερά μέσα σε πόλη, νερά να κελαρύζουν και να σου παίρνουν το μυαλό από την ομορφιά, μπορεί να σου πει ότι μια τέτοια εμπειρία την έζησε στο Annecy της Γαλλίας, στη Βενετία των Αλπεων. Ισως αναφέρει πόλεις στις πολιτείες της Ουάσιγκτον προς τη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ ή της Νέας Υόρκης στην Ανατολική Ακτή, αλλά σπανίως θα συναντήσεις Ελληνα (που να μην είναι Βοιωτός) που να σου πει, ότι μόλις 140 χιλιόμετρα από την Αθήνα υπάρχει μια πόλη με κρυφές ομορφιές που ακούει στο ωραίο όνομα Λιβαδειά.
Αυτές τις σκέψεις είχα κάνει όταν για πολλοστή φορά βρισκόμουν στις Πηγές Κρύας της Λιβαδειάς.


Ο ήχος του νερού νανούριζε και ξεσήκωνε. Τα πλατάνια άγγιζαν τα νερά και ήταν σαν να υπήρχαν νύμφες και ξωτικά. Η Λιβαδειά μου πρόσφερε εκείνες τις στιγμές, αυτό που κάθε πόλη θα επιθυμούσε να μπορεί να κάνει: τη διεσταλμένη εμπειρία του εαυτού μπροστά στη φύση. Και ταυτόχρονα έφερνε τον μύθο μέσα στην καθημερινότητα, νότιζε με ιερότητα εμπειρίες πεζές και αδιάφορες.

Αυτή η πόλη, σκέφτηκα, θα μπορούσε να είναι τουριστικός προορισμός, καθώς βρίσκεται τόσο κοντά στην Αθήνα αλλά και σε τόσα άλλα ενδιαφέροντα σημεία της Στερεάς Ελλάδας και δεν αναφέρομαι τόσο στην Αράχωβα ή στους Δελφούς, που είναι τα πλέον προφανή, αλλά στη Χαιρώνεια, στον Ορχομενό (που αλλάζει την εικόνα του με την ανάδειξη του μυκηναϊκού, ελληνιστικού και βυζαντινού παρελθόντος του), ακόμη και στη Θήβα, όπου το Αρχαιολογικό Μουσείο είναι από τα κορυφαία της χώρας. Το Δίστομο, με όλο το βάρος του συμβολισμού του, απέχει 25 χιλιόμετρα από την πόλη. Υπάρχει μεγάλη πυκνότητα. Αυτό από μόνο του με ρουφούσε σε μια χοάνη του χρόνου.

Η φύση είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της Λιβαδειάς αλλά θα πρέπει να ανηφορίσει κανείς στις Πηγές για να νιώσει αυτή τη συμβίωση που είναι καθοριστική. Πλατάνια, νερόμυλοι, ο ζείδωρος ήχος του νερού. Σκέφτηκα, σαν σε προβολή στο μέλλον, τη φύση να εισχωρεί ολοένα και πιο βαθιά στην πόλη, παρά η πόλη να μεγαλώνει εις βάρος της φύσης. Πόσα ακόμη δέντρα θα μπορούσαν να φυτευτούν στη γη της Λιβαδειάς με τα υπόγεια νερά… Πόσα φυλλώματα μπορούν να γεννηθούν εκεί που βλέπει κανείς δρόμους και σπίτια σε μεσοτοιχία… Ισχύει παντού, αλλά στη Λιβαδειά την είχα πιο έντονη αυτήν την εντύπωση γιατί είναι μια πόλη συνυφασμένη με τον υδάτινο ορίζοντα.

Παρότι, ένα μεγάλο κομμάτι της παλιάς Λιβαδειάς έχει χαθεί, όπως στις περισσότερες πόλεις, επιζεί, ωστόσο, η αίσθηση μιας πόλης παλιάς, χωνεμένης στον χρόνο, με εκείνη τη στερεοελλαδίτικη γνησιότητα. Εφερα στο νου τη μελέτη της Αννας Ψωμά για τα αρχοντικά της Λιβαδειάς (2016) και την αγάπη με την οποία είχε επενδυθεί μια προσπάθεια να μιλήσει κανείς για την πόλη του σε ένα ευρύτερο κοινό, συχνά αδιάφορο.


Σκέφτηκα ότι αυτό που λείπει είναι η πεποίθηση ότι όσα κληρονομήθηκαν έχουν αξία, παρουσιάζουν ενδιαφέρον, είναι πηγή περηφάνιας. Και όσα μπορεί να γεννήσει η εποχή μας, να είναι και αυτά ενδιαφέροντα και πηγή χαράς για αυτούς θα έρθουν στο μέλλον. Στη Λιβαδειά ένιωσα πως υπάρχει μεγάλο περιθώριο για μια νέα ταυτότητα της πόλης.

Τα αστικά σπίτια στο κέντρο της πόλης έχουν ποιότητα και ποικιλία. Πέραν από τον τύπο του διώροφου νεοκλασικού και εκλεκτικιστικού σπιτιού, είτε αυτόνομες κατοικίες, όπως στην Ελευθερίου Βενιζέλου, είτε με καταστήματα στο ισόγειο όπως στη Στρατηγού Ιωάννου – χτισμένα έτσι εξ αρχής – είτε στην Μπουφίδου – λόγω εμπορικής αξίας, υπάρχουν στη Λιβαδειά πολλά μεσοπολεμικά σπίτια, κυρίως διώροφα αλλά και μεγαλύτερα, με ενδιαφέρουσες αρ ντεκό εξώθυρες. Είναι ένα κεφάλαιο που θα πρέπει να μελετηθεί σε πανελλαδικό επίπεδο. 

... Μου θύμισαν σπίτια σε μεσοαστικούς δρόμους της Αθήνας. Στη Νεάπολη, σε καθέτους της Μαυρομιχάλη, θα μπορούσαν να υπάρχουν αυτά τα σπίτια και να εναρμονίζονται πλήρως. Τα αστικά σπίτια στο κέντρο της πόλης έχουν ποιότητα και ποικιλία. Πέραν από τον τύπο του διώροφου νεοκλασικού και εκλεκτικιστικού σπιτιού, είτε αυτόνομες κατοικίες, όπως στην Ελευθερίου Βενιζέλου, είτε με καταστήματα στο ισόγειο όπως στη Στρατηγού Ιωάννου – χτισμένα έτσι εξ αρχής – είτε στην Μπουφίδου – λόγω εμπορικής αξίας, υπάρχουν στη Λιβαδειά πολλά μεσοπολεμικά σπίτια, κυρίως διώροφα αλλά και μεγαλύτερα, με ενδιαφέρουσες αρ ντεκό εξώθυρες. Είναι ένα κεφάλαιο που θα πρέπει να μελετηθεί σε πανελλαδικό επίπεδο...

Στη Λιβαδειά υπάρχει αντικειμενικά μια ατμόσφαιρα που παραπέμπει σε κάτι αρχέγονο και μακρινό. Ισως οι ανηφοριές προς το Κάστρο και το Ρολόι, ίσως η ύπαρξη των νερών, ίσως η γειτνίαση με τόσους αρχαιολογικούς χώρους της αρχαίας Βοιωτίας, όλα συντείνουν σε μια αίσθηση στο μεταίχμιο της φαντασίας. 

Η Λιβαδειά είχε ήδη έναν αστικό πυρήνα τον 18ο αιώνα, από τον οποίο προήλθε και ο Λάμπρος Κατσώνης. Η προτομή του, στημένη στη δεκαετία του ’30, είναι έργο του γλύπτη Γεωργίου Δημητριάδη (1880-1941), ένας αγαπητός του ελληνικού πανθέου που τον σκέφτομαι κάθε φορά που βλέπω την προτομή του Γεωργίου Σουρή ή του Αχιλλέα Παράσχου στο Ζάππειο.

Από το Μεσοπόλεμο, προέρχεται και το παλιό ξενοδοχείο «Ελικών». Όταν το είδα ήταν κλειστό, και μου θύμησε μεσοπολεμικές κατασκευές στην Αθήνα, π.χ. στην Ανδρέου Μεταξά, στο μεταίχμιο Εξαρχείων και Νεαπόλεως.

--> --> --> --> --> -->

ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΤΑΞΙΔΕΨΩ Περπατώντας σε 24 πόλεις την Παρασκευή, 10 Ιανουαρίου 2020, στις 8:15 μ.μ., στο βιβλιοπωλείο

Το βιβλιοπωλείο ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ και οι εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ,

σε συνεργασία με την Ομάδα Φωτογραφίας της Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς,

σας προσκαλούν στην παρουσίαση

του νέου βιβλίου του Νίκου Βατόπουλου

ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΤΑΞΙΔΕΨΩ

Περπατώντας σε 24 πόλεις

την Παρασκευή, 10 Ιανουαρίου 2020, στις 8:15 μ.μ.,

στον χώρο του βιβλιοπωλείου (Δημάρχου I, Ανδρεαδάκη), στη Λιβαδειά.

Θα προλογίσουν:

η βουλευτής Βοιωτίας του Σύριζα Γιώτα Πούλου

και ο Δήμαρχος Λεβαδέων Ιωάννης Ταγκαλέγκας