Η Κωνσταντινούπολη των ασεβών φόβων του Γιάννη Ξανθούλη

Το βιβλιοπωλείο ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ

και οι εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ
σας προσκαλούν στην παρουσίαση του νέου βιβλίου

του Γιάννη Ξανθούλη

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

Των ασεβών μου φόβων

τη Δευτέρα, 8 Δεκεμβρίου 2008, στις 8:15 το βράδυ

στο βιβλιοπωλείο ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ

(Δημάρχου Ι. Ανδρεαδάκη 49, πρώην Πεσόντων Μαχητών, Λιβαδειά).

Ο Γιάννης Ξανθούλης θα μιλήσει για το νέο του βιβλίο,

και θα διαβάσει αποσπάσματα

ο Νίκος Μπακουνάκης προσέγγισε με το δικό του τρόπο το βιβλίο

στο ΒΗΜΑ της Κυριακής 30 Νοεμβρίου 2008
Παραθέτουμε το κείμενό του

Δεν μου έχει ξανασυμβεί να διαβάζω ένα βιβλίο και να αισθάνομαι ότι τυλίγομαι από τη μυρωδιά του δυόσμου. Συνέβη με την Κωνσταντινούπολη, Των ασεβών μου φόβων, το τελευταίο βιβλίο του Γιάννη Ξανθούλη (εκδόσεις Μεταίχμιο), αφήγηση με ηρωίδα την Πόλη. Ο Ξανθούλης γνωρίζει καλά την Κωνσταντινούπολη και μέσα από τις σελίδες του γοητευτικού βιβλίου του παρουσιάζει την πραγματικότητα αλλά και το παραμύθι μιας πόλης που για πολλούς από μας είναι χώρος του φαντασιακού μας κόσμου. Τα τελευταία χρόνια έχουμε διαβάσει σημαντικά βιβλία για την Κωνσταντινούπολη. Το ένα είναι βεβαίως το Ιστανμπούλ του Ορχάν Παμούκ (εκδόσεις Ωκεανίδα), η πόλη μέσα από την εμπειρία του αυτόχθονα, μια εμπειρία σχεδόν ψυχαναλυτική, αφού ο συγγραφέας ταυτίζοντας την πόλη με την οικογένειά του επιχειρεί ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών. Το άλλο είναι το βιβλίο του γάλλου δημοσιογράφου και συγγραφέα Ντανιέλ Ροντό Η Πόλη, μια περιδιάβαση (εκδόσεις Αλεξάνδρεια), όπου αναγνωρίζουμε τη ματιά του δυτικού ανθρώπου, μια ματιά θρεμμένη με περιηγητικά κείμενα και ιστορίες οριενταλισμού. Η ματιά του Ξανθούλη είναι διαφορετική και οπωσδήποτε είναι μια ματιά που μας ταιριάζει. Ο Ξανθούλης δεν βλέπει την Πόλη εργαστηριακά. Μπαίνει στη ζωή της, τη σκάβει, την αναμοχλεύει. Από την πρώτη στιγμή καταλαβαίνουμε ότι είναι γοητευμένος απ΄ αυτήν αλλά δεν της παραδίδεται ποτέ ολοκληρωτικά. Αυτή η αίσθηση αποτυπώνεται θαυμάσια στις σελίδες όπου περιγράφεται η επίσκεψη του συγγραφέα σ΄ έναν «φαλτζί», αστρολόγο-μέντιουμ. Μια μέρα καύσωνα, κάπου στην ασιατική πλευρά της Ιστανμπούλ, κοντά σε ένα από τα επιβλητικότερα νεκροταφεία της Πόλης, μια μαντεμένια πόρτα «ριγέ από σκουριά και μεταφυσικές οξειδώσεις» ανοίγει στο βασίλειο του «φαλτζί», σ΄ έναν χειμωνιάτικο κήπο καταμεσής του καλοκαιριού. «Χιονολούλουδα και ξεθαρρεμένα λευκά κυκλάμινα, με πέργκολες στολισμένες από γυμνά πλοκάμια γλυσίνας, μερικά παγκάκια από μαύρο γρανίτη με μαρκετερί από μάρμαρα αστακού, ένα αληθινό χολυγουντιανό σκηνικό με εξαίρεση το διάχυτο άρωμα δυόσμου». Τι εκπροσωπεί ο «φαλτζί»; «Δεν χρειάζεται να τον πιστέψεις. Του αρκεί να νιώσει την έκπληξή σου για το θράσος του». Το ίδιο συμβαίνει και με την Πόλη. Δεν χρειάζεται να της παραδοθούμε απόλυτα. Αρκεί να εκπλαγούμε από το φανερό και το κρυφό, από το σύνθετο και το απλό, από το βαρύ και το ελαφρό, απ΄ όλα αυτά που είναι η Πόλη. Εχοντας ως οδηγούς του δύο έκκεντρους Τούρκους ο Ξανθούλης μάς οδηγεί παντού. Από τη λεωφόρο Βαγδάτης, έναν τόπο υψηλού καταναλωτισμού, στο καφενείο του φωτογράφου Αρά Γκιουλέρ. Από το Φατίχ, την πιο μουσουλμανική γειτονιά της Πόλης, σ΄ ένα γυαλί (βίλα πάνω στον Βόσπορο) κοσμοπολιτών Τούρκων, απογόνων της παλιάς σουλτανικής τάξης. Από τα ιστορικά χαμάμ, με τους ατμούς των ερωτικών υπαινιγμών, στο ευρωπαϊκό καφέ του μουσείου Σαπαντζί. Από τα τουρσάδικα στον στρατό από γάτες, που, ιερά ζώα, διαιωνίζονται ανενόχλητα μέσα στα μνημεία της δόξας και της φτώχειας, στις αυλές των τζαμιών και προπαντός στα μνήματα των παλιών πεθαμένων. Από το Κους Παζαρού, την αγορά πουλιών και ερπετών του Εμίνονου, στα βιβλιοπωλεία της Ιστικλάλ, της παλιάς λεωφόρου του Πέραν. Από τους νεόπλουτους, που στα τουρκικά λέγονται «σονραντάν γκιορμούς», δηλαδή αυτοί-που-είδαν-μετά, στους εσωτερικούς μετανάστες. Ο Ξανθούλης μάς δείχνει μια Κωνσταντινούπολη που δεν ξέρουμε. Μας αποκαλύπτει ουσιαστικά μιαν άγνωστη πόλη. Και ταυτόχρονα μας βυθίζει σε μια παραμυθιτική ιστορία, που ξεκινάει σαν παραμύθι, με μια ψηφίδα που καταπίνει ο συγγραφέας στην παιδική του ηλικία, μια ψηφίδα που λέγαν ότι ερχόταν κατευθείαν από την Αγιά Σοφιά. Αλήθεια ή εύρημα, σημασία έχει ότι ο συγγραφέας μεταφέρει και σε μας αυτή την ψηφίδα, παρασύροντάς μας στη δική του Κωνσταντινούπολη.