Κυριακή 2 Απριλίου 2017

Ένα αφιέρωμα στην Παγκόσμια ημέρα παιδικού βιβλίου που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 2 Απριλίου




 πηγή:περιοδικό ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ τεύχος 109 Άνοιξη 2013




ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΤΡΙΒΙΖΑΣ
Ο αγαπημένος σε μικρούς και μεγάλους συγγραφέας Ευγένιος Τριβιζάς κατορθώνει με το μοναδικό γλωσσοπλαστικό του ταλέντο, το αστείρευτο χιούμορ και την κοινωνική ευαισθησία να μαγεύει τους μικρούς και να συναρπάζει τους ενήλικους αναγνώστες όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο.





Ο Boyd Tonkin, κριτικός της εφημερίδας Independent, τον συγκρίνει με τον Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, o Zack Zipes, στην Εγκυκλοπαίδεια Παιδικής Λογοτεχνίας της Οξφόρδης σημειώνει ότι «χάρη στη μαεστρία του πάνω στη φαντασία, τη σάτιρα, τις μεταπλάσεις και το παιχνίδι της γλώσσας έχει εξασφαλίσει μείζονα θέση τόσο στη σύγχρονη ελληνική όσο και στη διεθνή παιδική λογοτεχνία», οι New York Times ασχολούνται με την κοινωνική σημασία του έργου του και το περιοδικό Economist αναφέρει ότι επιτυγχάνει το σχεδόν ακατόρθωτο. Παιδιά από τη Βραζιλία έως την Τουρκία και από το Μεξικό έως την Ιαπωνία μεγαλώνουν χρόνια τώρα με τα παραμύθια του.

Τα Τρία Μικρά Λυκάκια φτάνουν στην κορυφή της λίστας των ευπώλητων στην Αμερική, στην Κίνα Τα Μαγικά Μαξιλάρια διανέμονται σε ειδικές εκδόσεις στις οργανώσεις νεολαίας της χώρας, επιλέγονται για τα εκπαιδευτικά προγράμματα της Τουρκίας και πρόσφατα το Υπουργείο Παιδείας του Ισραήλ τοποθετεί την εβραϊκή μετάφραση τηςΤελευταίας Μαύρης Γάτας στη λίστα των προτεινόμενων βιβλίων προς όλα τα σχολεία της χώρας.



ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΤΡΙΒΙΖΑΣ 
ΕΝΑΣ ΓΟΗΤΕΥΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΜΥΘΑΣ 
Όπως ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, έτσι και ο Ευγένιος Τριβιζάς γράφει σε µία από τις
λιγότερο διαδεδοµένες γλώσσες της ευρωπαϊκής ηπείρου. Τα παραµύθια του, όµως, 
όπως και αυτά του Άντερσεν, έχουν τη δύναµη να αγγίζουν την καρδιά και το µυαλό των 
αναγνωστών όχι µόνο σε όλη την Ευρώπη, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσµο. 
Boyd Tonkin, Literary Editor, The Independent

Ο Ευγένιος Τριβιζάς είναι ένας προικισµένος ποιητής παραµυθιών και θεατρικών 
έργων, που απευθύνεται σ’ όλους τους µικρούς αλλά και σ’ εκείνους από τους 
µεγάλους που µπορούν να ταξιδέψουν µε το όνειρο και µέσα από την «ονειροφαντασία» 
να βρουν την ουσία της αντιποιητικής και παραποιηµένης πραγµατικότητας. 
Γεώργιος Μπαµπινιώτης, Kαθηγητής Πανεπιστηµίου Αθηνών

∆ηµιουργός πλασµάτων παράδοξων και φανταστικών χωρών, συµπεριλαµβανοµένης 
της Φρουτοπίας για την οποία κέρδισε δικαστική µάχη ενάντια στην εταιρεία Coca Cola, 
σε ό,τι αφορά την παραβίαση των πνευµατικών του δικαιωµάτων, ο Τριβιζάς χάρη στη 
µαεστρία του πάνω στη φαντασία, τη σάτιρα, τις µεταπλάσεις και το παιχνίδι της γλώσσας 
έχει εξασφαλίσει µείζονα θέση τόσο στη σύγχρονη ελληνική όσο και στη διεθνή παιδική 
λογοτεχνία. 
Zack Zipes, Editor, The Oxford Encyclopedia of Children’s Literature, Oxford University Press, 2006 

Μετρ του χιούµορ και των ανατροπών, µοναδικός στην Ευρώπη. 
Cristie Davies, Bookbird

O λογοτεχνικός κόσµος του Eυγένιου Tριβιζά αποτελεί µία αποκάλυψη. 
Miriam Gabriela Möllers, International Literature Festival Berlin 

Mέσα στην ψυχρή επιστηµονική τεχνική του εγκληµατολόγου που χρησιµοποιεί τις 
λέξεις ως νυστέρι κρύβεται µια υπέροχη φτερωτή στολή, µια οργιάζουσα φαντασία, ένας 
χείµαρρος λεκτικός, ένας γοητευτικός παραµυθάς. 
Κώστας Γεωργουσόπουλος, κριτικός

Ένας εφευρετικός, ανατρεπτικός συγγραφέας που απελευθερώνει το παιδί που κρύβεται 
µέσα σε όλους µας. 
International Herald Tribune, Kathimerini Insert 

Ό,τι καλύτερο µπορούσε να µας συµβεί, ειδικά στις µέρες µας, θαρρώ πως είναι ο 
Ευγένιος Τριβιζάς! Ο θαυµατοποιός Τριβιζάς. Ακόµα κι αν δεν υπήρχε, θα άξιζε να τον 
εφεύρουµε! 
Φωτεινή Τσαλίκογλου, Καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήµιο

Ένας συγγραφέας γοητευτικών βιβλίων. 
Kirsty Wark, BBC Television Journalist & Broadcaster 

Γιατί διαβάζονται αφειδώς τα βιβλία του Ευγένιου Τριβιζά ανά τον κόσµο, όταν άλλα 
σκονίζονται στα ράφια των βιβλιοπωλείων; Ίσως επειδή ο πολυβραβευµένος 
συγγραφέας µιλάει τη γλώσσα του παιδιού, αφουγκράζεται τη σύγχρονη πραγµατικότητα και ταυτόχρονα πλάθει οράµατα φανταστικών κόσµων ικανά να αποτελέσουν πρότυπα 
αλλαγής του δικού του κόσµου. 
Το Ποντίκι 

O Eυγένιος Tριβιζάς είναι ο καλύτερος παραµυθάς του καιρού µας. Σε κάθε έργο του το 
αποδεικνύει. 
Eλευθεροτυπία (Βιβλιοθήκη)

O παραµυθάς Eυγένιος Tριβιζάς είναι ένα πρόσωπο αγαπηµένο. Έρχεται από τα βάθη της 
φαντασίας στην πηγή της παιδικής µας ηλικίας, για να κάνει πραγµατικότητα όσα 
κρύβουν τα όνειρά µας. 
City Press 

Eυγένιος Tριβιζάς, ο εθνικός µας παραµυθάς. 
Το Βήµα 


Το ημερολόγιο ενός σπασίκλα: Στους δύο τρίτος δε χωρεί

Τζεφ Κίνι



Της Μαρίζας Ντεκάστρο
«Τα βιβλία μου είναι πολύ συνηθισμένα. Δεν υπάρχουν ειδικά εφέ, ούτε δράκοι ή βρικόλακες. Οι ιστορίες μου είναι από την καθημερινή ζωή. Πιστεύω πως αυτές είναι οι καλύτερες ιστορίες… εκείνες που ακούγονται πραγματικά αληθινές». 
Έτσι λέει ο Τζεφ Κίνι όπως διαβάσαμε σε μια συνέντευξη που έδωσε ο συγγραφέας στο περιοδικό Index (τ.45). Πράγματι είναι πολύ αληθινές οι ιστορίες του γιατί είναι ο καθρέφτης μας, ημών των μεγάλων και των ταλαίπωρων παιδιών τα οποία υφίστανται κάθε παιδαγωγική ιδέα και μόδα που τους επιβάλλουμε.
Η περίπτωση των βιβλίων του Τζεφ Κίνι είναι κατά πάσα πιθανότητα μοναδική. Μοναδική γιατί ακουμπά σε κοινό δύο ηλικιών: το παιδικό και το ενήλικο με ένα καινούριο στυλ. Όχι με τον τρόπο που συνήθως προτείνει η γράφουσα, δηλαδή διαβάστε γονείς και δάσκαλοι για να ανοίξετε συζητήσεις με τα παιδιά, αλλά διαβάστε ενήλικοι για να δείτε την εικόνα που εισπράττουν τα παιδιά από τη στάση σας. Στο χαοτικό ημερολόγιο του Γκρεγκ Χέφλι όλοι θα βρούμε τη θέση μας και θα γίνουμε υποκείμενα δίκαιης ειρωνείας και κριτικής. Γιατί ο νεαρός ήρωας δεν μασάει τα λόγια του. Σχολιάζει καθετί, κάθε στιγμή της μέρας στο σπίτι, στο σχολείο, στο εστιατόριο, τις σχέσεις με τους φίλους και τ’ αδέλφια του. Στο ημερολόγιο καταγράφει λοιπόν την καθημερινότητα με σχόλια σύντομα και καυστικά. Το ημερολόγιο, που δεν έχει αρχή, μέση και τέλος, μπορεί να διαβαστεί επίσης άναρχα.
Γκρεγκ Χέφλι, ο μικρός Νικόλας της εποχής μας
Και τι αποκομίζουμε διαβάζοντας; Αποκομίζουμε μια μάλλον απαισιόδοξη ματιά για τη ζωή καθώς ο ήρωας, μπλεγμένος μέσα στον κυκεώνα των καταστάσεων, προσπαθεί να βρει ένα δρόμο για να πορευτεί. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Γκρεγκ είναι ο μικρός Νικόλας των ημερών μας. Ο Νικόλας ήταν το έξυπνο και ζωηρό παιδί των περασμένων δεκαετιών που είχε συνεπάρει με το χιούμορ και τη ματιά του μικρούς και μεγάλους, πάντα όμως μέσα στην περιχαρακωμένη παιδική κοινωνία. Σ’ αντίθεση με τον Νικόλα, ο Γκρεγκ δεν είναι το αθώο παιδί που ζει στο περιθώριο, αλλά αντιλαμβάνεται και παρεμβαίνει και στα των μεγάλων. Έχει άποψη για την κοινωνία και τα ζητήματά της που επηρεάζουν τη ζωή του, όπως για παράδειγμα η εισβολή, στον τελευταίο τόμο που εκδόθηκε μόλις, του ανεπρόκοπου θείου στο σπίτι του. Ο θείος είναι άνεργος, τεμπέλης, εκμεταλλεύεται την καλοσύνη της μητέρας και τους γίνεται βάρος. Ή πάλι οι σκηνές στο εστιατόριο, στον τομέα για οικογένειες με παιδιά, όπου η απουσία σέρβις μας φέρνει στο νου το θέμα του αποκλεισμού/περιορισμού των παιδιών σε συγκεκριμένους χώρους μακριά από τους καθωσπρέπει πελάτες, οι απόψεις της μητέρας σχετικά με την ανατροφή και την ψυχολογική βοήθεια που χρειάζεται ο μικρός αδελφός, το χαρτζιλίκι, οι τιμωρίες, τα κόλπα των δασκάλων για να οργανώσουν το μάθημά τους. Και φυσικά οι τρέλες των ίδιων των συνομήλικων του Γκρεγκ που καταλήγουν σε σουρεαλιστικές καταστάσεις, όπως η ιστορία με το χαρτί της τουαλέτας, τα πολλά μαλακά ρολά που αποθήκευσε κάθε μαθητής κάτω από το θρανίο του επειδή το σχολείο βάζει στις μαθητικές τουαλέτες χαρτί άγριο σαν γυαλόχαρτο.
Στον τελευταίο τόμο του ημερολογίου μεγάλη έκταση καταλαμβάνουν οι ερωτικές αγωνίες του αγοριού, μια άχαρη και δύσκολη κατάσταση που πρέπει να τη χειριστεί για να σταθεί στο ύψος του εκκολαπτόμενου ανδρισμού του. Τα ημερολόγια του σπασίκλα Γκρεγκ έχουν αγαπηθεί δικαίως από τους νεαρούς αναγνώστες γιατί βρίσκουν στα λόγια του όλα εκείνα που τους απασχολούν.

ΑΛΚΗ ΖΕΗ: Η αγαπημένη του αναγνωστικού κοινού


Η Άλκη Ζέη, εκτός από τα δυο δικά της παιδιά, έχει μεγαλώσει πολλά παιδιά με τα βιβλία της. Τα σημερινά παιδιά μάλιστα έχουν πλέον την ευκαιρία να γνωρίσουν κείμενά της και μέσα στα σχολικά τους βιβλία, όπου είναι ανθολογημένα έργα της.
Από όλες τις διεθνείς διακρίσεις που έχει λάβει, η μεγαλύτερη επιβράβευση έρχεται  από το κοινό που διαβάζει με μανία τα βιβλία της και τα ανεβάζει ψηλά στις λίστες των ευπωλήτωνΌμως αυτό που κάνει το έργο της Άλκης Ζέη πραγματικά μεγάλο, είναι η απήχησή του και εκτός των συνόρων της ΕλλάδαςΤα βιβλία της έχουν κατεπανάληψη βραβευθεί στο εξωτερικό: Mildred Batchelder στην Αμερική για Το καπλάνι της βιτρίνας, Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου, Κοντά στις ράγιες, Acerbi στην Ιταλία για το Η Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα, Βραβείο βιβλιοφάγων στη Γαλλία για το Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της.  Πάνω απόλα Το Καπλάνι της βιτρίνας, που από το 1963 όταν πρωτοκυκλοφόρησε και με τις συνεχείς του επανεκδόσεις, αποτέλεσε σταθμό για τη νεότερη ελληνική λογοτεχνία για παιδιά, έχει αξιολογηθεί ως ένα από τα καλύτερα βιβλία για παιδιά στον κόσμο, περιλαμβάνεται σε διεθνείς καταλόγους προτεινόμενων βιβλίων για ανάγνωση και για μελέτη στο σχολείο, ενώ το 2007 διακρίθηκε με ακόμα ένα βραβείο στην Ιταλία.

Η Άλκη Ζέη είναι λοιπόν μια σταθερή αξία για τη σύγχρονη λογοτεχνία μαςΜπορεί να γράφει κυρίως για παιδιά, όμως απευθύνεται και στους ενήλικεςΜέσα στα έργα της η συγγραφέας μετατρέπει προσωπικά της βιώματα σε μυθιστορηματικές καταστάσεις, κρατώντας πάντα την απαραίτητη απόσταση από το αυτοβιογραφικό στοιχείο αλλά επιτρέποντας στους ήρωές της να βλέπουν τα πράγματα με τη δική της θεώρησηΑνήκοντας σε μια γενιά της οποίας οι ατομικές φιλοδοξίες υποχώρησαν μπροστά στα συλλογικά οράματα και στα συνταραχτικά γεγονότα που αναγκαστικά ισοπέδωναν την προσωπική ζωή κι έχοντας συμβαδίσει με την πρόσφατη ιστορία της Ελλάδας, των ανατροπών, των διωγμών, της αγωνίας για το αύριο, της συμμετοχής στους αγώνες για ελευθερία και δημοκρατία, αισθάνεται το χρέος να αποτυπώσει σημαντικές ιστορικές στιγμές για χάρη των νεότερων γενεώνΠάντως παρόλο που τα βιβλία της είναι τοποθετημένα σε βιωμένο ιστορικό πλαίσιο, δεν επιδιώκει να εξαντλήσει ιστορικά ζητήματα, ούτε να νουθετήσει τον αναγνώστηΧωρίς ίχνος διδακτισμού δίνει μέσα απτα βιβλία της αφορμή για προβληματισμό και περισσότερη αναζήτηση πάνω σε πλήθος διαχρονικών αξιών και σύγχρονων θεμάτων.
Φυσικά, το μεγαλύτερο προτέρημα των βιβλίων της παραμένει η εξαιρετική λογοτεχνικότητά τους, που με την άριστη έκφραση, την καλοδουλεμένη πλοκή και το διάσπαρτο χιούμορκρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη και τον κάνουν να τα διαβάζει μονορούφι.


Μερικά από τα σημαντικότερα βιβλία της Άλκης Ζέη


ΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ


Παραμύθια για μικρούς και μεγάλους. Η αφήγησή τους με ψυχή κι είχες την αίσθηση πως όλα τα γεγονότα τους διαδραματίζονταν εκείνη την ώρα, μπρος στα μάτια σου, πως όλα τ’ ανθρωπίνως αδύνατα μπορούσαν τώρα να γίνουν δυνατά. Στο άκουσμά τους φραγμοί κι εμπόδια αξεπέραστα έπεφταν μεμιάς, γλύκαινε κι απαντεχόταν η ανέχεια και η στέρηση, ξορκιζόταν το κακό, θριάμβευε το καλό και το δίκιο. Στο άκουσμά τους απαλές, παιδικές ψυχές κεντρίζονταν και μπολιάζονταν με αρετή, όνειρα μικρών - μεγάλων χρωματίζονταν.
Κάστρα του ελληνικού, λαϊκού πολιτισμού τούτα τα παραμύθια θεώρησα, με τη σειρά μου, χρέος μου να τα σώσω κι αυτό ακριβώς έκανα.
«Κόκκινη κλωστή δεμένη» λοιπόν, «στην ανέμη τυλιγμένη, δώσ’ της κλότσο να γυρίσει παραμύθι ν’ αρχινίσει».


Η ΙΔΡΥΣΗ ΜΙΑΣ ΠΟΛΗΣ: ΘΗΒΑ

«Τα παιδιά του δράκου» ξεκινούν με την αρπαγή της Ευρώπης από τον Δία ,την περιπετειώδη αναζήτησή της από τα αδέλφια της και τελειώνουν με την εγκατάσταση του γένους της στη Βοιωτία αφού διέσχισαν σχεδόν όλη την Ελλάδα.

ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ


Ο Βοιωτός ήταν γιος του Ποσειδώνα και της Άρνης και εγγονός του Κρόνου. Λεγόταν γι’ αυτόν και τον αδερφό του Αίολο ότι είχαν γεννηθεί στο Μεταπόντιο, όπου είχε καταφύγει η μητέρα τους Άρνη γιατί εκδιώχθηκε από τον πατέρα της, όταν ανακαλύφθηκε ότι ήταν έγκυος. Από εκεί είχαν φύγει μετά τον φόνο της θετής μητέρας τους Αυτολύτης, διότι είχε συγκρουστεί με τη μητέρα τους Άρνη. Λεγόταν ακόμα ότι ο Βοιωτός κατέφυγε τότε στον παππού του Αίολο, ο οποίος και τον υιοθέτησε. Όταν διαδέχτηκε τον παππού του έχτισε πόλη, την οποία ονόμασε Άρνη προς τιμήν της μητέρας του και την κατέστησε πρωτεύουσα της χώρας, η οποία προς τιμήν του ονομάστηκε Βοιωτία.

Δεν υπάρχουν σχόλια: