Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ από την Αγία Τριάδα Βοιωτίας. Μια συγκλονιστική μαρτυρία για τις ελληνικές εκστρατείες (1918-1922)

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ 

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ

από την Αγία Τριάδα Βοιωτίας

(1918-1922)

Μια συγκλονιστική μαρτυρία για τις ελληνικές εκστρατείες 

Τιμή πώλησης € 12,50

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ-ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ

Ο Χρήστος Καραγιάννης πολέμησε στο Μακεδονικό Μέτωπο στο τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Συμμετείχε με το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα εναντίον των Μπολσεβίκων στην Ουκρανία (1919). Η εκστρατεία κατέληξε σε πανωλεθρία, γεγονός που δεν έχει φωτίσει η επίσημη Ιστορία μας. Μετά την επιστροφή στη γενέτειρά του, η πατρίδα κάλεσε τον Χρήστο Καραγιάννη και πάλι στα όπλα, για να φτάσει στη Σμύρνη, που τη διεκδικούσε η Μεγάλη Ιδέα. Λίγο αργότερα, ο λαός καταψήφισε τον Βενιζέλο και επανέφερε στο θρόνο τον βασιλιά Κωνσταντίνο. Η εκστρατεία της Μικρασίας το 1921, που ξεκίνησε ως θρίαμβος, κατέληξε σε ήττα στον ποταμό Σαγγάριο και στην καταστροφή της Σμύρνης.

Οι μαρτυρίες και τα χρονικά εκείνης της περιόδου δεν είναι λίγα. Κανένα όμως δεν έχει τη συνέχεια των γεγονότων από το 1918 ως το 1922. Το ημερολόγιο του Αρβανίτη Χρήστου Καραγιάννη αποτελεί μια σπάνια συνεισφορά στην Ιστορία. 

Ο Φίλιππος Δρακονταειδής αντιμετώπισε με σεβασμό το κείμενο του Καραγιάννη, το ανέδειξε και το φώτισε με πλούσιες και αναγκαίες υποσημειώσεις.

Αναρίθμητα είναι τα προσωπικά ημερολόγια και οι αναμνήσεις πρωταγωνιστών και αφανών πολεμιστών της περιόδου 1918-1922, τότε που η χώρα μας τάσσεται στο πλευρό των Συμμάχων (Αντάντ), παίζει κορυφαίο ρόλο στο Μακεδονικό μέτωπο εναντίον των Βουλγάρων και των Γερμανών (1918), εκστρατεύει στην Ουκρανία (1919), υποστηρίζοντας γαλλικές δυνάμεις προς ανάσχεση του Μπολσεβικισμού, εγκαθίσταται στη Μικρά Ασία (1919-1920), από όπου εξορμά υπέρ "της Ελλάδας των πέντε θαλασσών και των δύο ηπείρων" (1920-1921), με κατάληξη την καταστροφή της Σμύρνης (1922).

Δεν έχουμε άμεσες μαρτυρίες για το σύνολο εκείνων των αγώνων. Λείπουν οι περιγραφές όλης εκείνης της περιόδου από τον ίδιο στρατευμένο. Λείπουν οι λεπτομέρειες της καθημερινότητας των στρατοπέδων, των κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων, οι οποίες πάντως καθόρισαν εκείνο το παρόν, αλλά και το μέλλον του τόπου. Μοναδική εξαίρεση -ως σήμερα- το Ημερολόγιο του Χρήστου Καραγιάννη.

Ελάχιστες οι πληροφορίες για αυτόν τον αυτοδίδακτο γραμματιζούμενο. Γνωστό το έτος της γέννησής του, άγνωστος ο βίος του μετά την αποστράτευσή του το 1922, άγνωστος ο τόπος και ο χρόνος της συγγραφής του Ημερολογίου του, το οποίο κυκλοφόρησε πολυγραφημένο (και κατ' ουσία δυσανάγνωστο) μετά το 1970.

Άξιο θαυμασμού το ανεπιτήδευτο της γραφής, ενόχληση η περιττολογία για δευτερεύοντα και ασήμαντα περιστατικά, που διασπούν την ενότητα του κειμένου. Η επιλογή του Φίλιππου Δρακονταειδή ήταν να εξασφαλίσει τη ροή της αφήγησης, να διευκρινήσει σε υποσημειώσεις ουσιώδεις λεπτομέρειες της εποχής, να επιβεβαιώσει τα γεγονότα χάρη στον Γιάννη Σκαρίμπα, που έλαβε μέρος στο Μακεδονικό μέτωπο (1918), να τα συνδυάσει με ξένες πηγές, όπως αυτή του Γάλλου Συνταγματάρχη Μπυζάκ, να τα οριοθετήσει μέσα από δημοσιεύσεις της Διοίκησης Ιστορίας Στρατού του Ελληνικού Γενικού Επιτελείου.

Η έκδοση του Ημερολογίου του Χρήστου Καραγιάννη αποτελεί εκδοτικό γεγονός και είναι δυνατό να αποτελέσει αφορμή για επανεκτίμηση εκείνων των γεγονότων, που διαμόρφωσαν τις επιλογές της Ελλάδας ως τις μέρες μας.
Ο Χρήστος Καραγιάννης, του Ιωάννη και της Παγώνας, γεννήθηκε το 1895. Κράτησε ημερολόγιο του στρατιωτικού του βίου, όπου βρίσκονται διάσπαρτες πληροφορίες για την οικογένειά του. Φαίνεται ότι μετά την αποστράτευσή του το 1923 εργάστηκε σε οικοδομές. Η αξία του ημερολογίου του είναι μοναδική. Δεν έχουμε στη διάθεσή μας άλλο κείμενο που να περιγράφει το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1918), την ελληνική εκστρατεία στην Ουκρανία κατά των Μπολσεβίκων (1919), την άφιξη ελληνικών στρατευμάτων στη Σμύρνη (1920), την πορεία προς τα βάθη της Μικρασίας ως την καταστροφή της Σμύρνης (1921-1922).

Παραθέτουμε μερικές χαρακτηριστικές σελίδες από το βιβλίο:

Με τους Βούλγαρους. "Δεν φταίτε όμως εσείς, ούτε εμείς. Φταίνε τα μεγάλα κέρατα, φταίει ο πόλεμος".

Στη Μικρά Ασία. «Κόλαση του Δάντη»

Βιαιότητες Ελλήνων στρατιωτών. "Μπαίναμε σαν αλεπούδες σε κάθε κοτέτσι, πέσαμε όλοι πάνω σε κάθε θηλυκό και γινόταν περατζάδα ..."

Βιαιότητες Τούρκων ."Τόσα είχαν δει τα μάτια μου, εκείνο όμως που έβλεπαν δεν το είχαν ξαναδεί, ούτε επρόκειτο να το ξαναδούν". 

Ο Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής γεννήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 1940 στη Χαλκίδα. Ο πατέρας του, ενεργό μέλος της Εθνικής Αντίστασης, εκτελέστηκε τον Απρίλιο του 1944. Αποφοίτησε από το Βαρβάκειο (1958), πέτυχε στις εισαγωγικές εξετάσεις για την Ανωτάτη Εμπορική (1958), αλλά δεν ολοκλήρωσε, εξαιτίας οικονομικών δυσκολιών, τις σπουδές του εκεί. Έγινε δεκτός στο Προπαιδευτικό Έτος της Σορβόννης και, μετά από εξετάσεις, εγγράφηκε στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, όπου ολοκλήρωσε πτυχιακές σπουδές φιλολογίας και ιστορίας (1968). 

Το 1993, έγινε δεκτός στο Πανεπιστήμιο του Μονπελλιέ Paul Valéry (Montpellier III), όπου έλαβε μεταπτυχιακό δίπλωμα στα κλασσικά γράμματα (1995) και διδακτορικό δίπλωμα (1997, έδρα Αδαμάντιος Κοραής) για τη διατριβή του Οι φιλόσοφοι της ελληνικής Αρχαιότητας και οι πηγές τους στα Δοκίμια του Μισέλ ντε Μονταίνι.

Εμφανίστηκε στα γράμματα το 1962 και έχει δημοσιεύσει μυθιστορήματα, νουβέλες και συλλογές διηγημάτων. Το δοκιμιακό έργο του αναφέρεται σε σύγχρονα προβλήματα, όπως η πολιτική του τρόμου στον 20ο αιώνα (Ο Φεβρουάριος αιών), η εξέλιξη της λογοτεχνίας από την Αναγέννηση ως τις μέρες μας (Παραμύθι της λογοτεχνίας), οι αλλαγές που κομίζει η τεχνολογία στην αντίληψη της προσωπικής και συλλογικής μνήμης (Μνήμη και μνήμη), η αντιμετώπιση του ερωτήματος τι; ως υποχρέωσης του σκέπτεσθαι (Λόγος ερειπίων).

Οι μεταφράσεις του, από τα γαλλικά και ισπανικά, φέρνουν για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό τα πλήρη και σχολιασμένα κείμενα του Μισέλ ντε Μονταίνι (Δοκίμια), του Φρανσουά Ραμπελαί (Γαργαντούας και Πανταγκρυέλ), του Ισπανού ιερωμένου και στοχαστή Μπαλτάσαρ Γκρασιάν (Χρησμολόγιο και τέχνη της φρόνησης, Ο Ήρωας), του Πορτογάλου ποιητή Φερνάντο Πεσσόα (Τα ποιήματα του Αλμπέρτο Καγιέιρο), του Μεξικανού πεζογράφου Χουάν Ρούλφο (Η πεδιάδα στις φλόγες). Επιπλέον, μετέφρασε για το Θέατρο Τέχνης- Κάρολος Κουν το έργο του Ραμόν Μαρία δελ Βάγιε Ινκλάν Θεϊκά λόγια, το οποίο ανέβηκε στη σκηνή της οδού Φρυνίχου.

Ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, Ιππότης της Τάξης Τεχνών και Γραμμάτων της Γαλλίας, Ιππότης της Τάξης της Ισαβέλλας της Καθολικής (Ισπανία), μέλος της Ελληνικής Λέσχης Αστυνομικής Λογοτεχνίας, β’ κρατικό βραβείο μυθιστορήματος (1981), συνεργάζεται με λογοτεχνικά έντυπα και παρουσιάζει βιβλία Ελλήνων και ξένων συγγραφέων και στοχαστών σε περιοδικά και εφημερίδες.

Ο φίλος του βιβλιοπωλείου Λουκάς Αργυρίου συγκινημένος μας έφερε αντίτυπο της πρώτης έκδοσης του βιβλίου που υπήρχε στη βιβλιοθήκη τους, από το οποίο σκανάραμε και σας παρουσιάζουμε την πρώτη του εμφάνιση.
Το αρχικό εξώφυλλο.

Το σημείωμα του πρώτου εκδότη που προλογίζει το βιβλίο

Το οπισθόφυλλο με χειρόγραφη επιστολή του Χρήστου Καραγιάννη