Για να δει τη θάλασσα

Ευγενία Φακίνου
Για να δει τη θάλασσα
Καστανιώτης, Αθήνα 2008

Βιβλιοπαρουσίαση : Τασούλα Τσιλιμένη

Η Ευγενία Φακίνου δεν χρειάζεται συστάσεις ως συγγραφέας. Από την εποχή της παιδικότητας (Τενεκεδούπολη κ.α.) πέρασε δυναμικά στη συγγραφική ωριμότητα χωρίς να χρειαστεί να διανύσει το στάδιο της «εφηβείας».
Από τα πρώτα της βιβλία (Αστραδενή, Το έβδομο ρούχο κ.α.) μέχρι και το τελευταίο της (Για να δει τη θάλασσα) καταφέρνει να κρατά τον αναγνώστη δέσμιο στις σελίδες της. Με μαγικό, παραμυθιακό τρόπο, διαθέτει τη μαεστρία και την τεχνική ενός προφορικού αφηγητή, δηλαδή ενός παραμυθά, που μαγεύει το ακροατήριο με τη φωνή και την έκφρασή του. Ξέρει πότε να το χαλαρώσει, πότε και πόσο να ανεβάσει την αδρεναλίνη του, ώστε στο τέλος να του χαρίσει τη λύτρωση.
Η αφηγηματική της δεινότητα, αποδεικνύεται και στο βιβλίο Για να δει τη θάλασσα. Βιωματική αφήγηση με ενδοσκόπηση στην πραγματική και στη μυθοπλαστική της ζωή, η Φακίνου ανασύρει ήρωες παλαιότερων βιβλίων της, συνδέοντάς τους με μαεστρία με καινούργιους χαρακτήρες, εμπλέκοντας τον αναγνώστη σε ένα ελκυστικό και ενδιαφέρον παιχνίδι μνήμης και αναγνώρισης. Δεν είναι η συγγραφέας που αναμετράται με τις «σκιές» του συγγραφικού της παρελθόντος, ούτε η βασική ηρωίδα της που επιζητεί τη συνάντηση με τον εαυτό της σε ένα παρελθόν που αγνοεί, αλλά είναι ο αναγνώστης που συναντάται με πρόσωπα του μυθιστορηματικού κόσμου της Φακίνου και συνομιλεί μαζί τους για τα όρια του φανταστικού και του πραγματικού.
Η συγγραφέας αφήνει να αναδυθεί η εμμονή της περί της παντοδυναμίας του δημιουργού-συγγραφέα, που την έχει απασχολήσει και στο παρελθόν και την έχει εκφράσει και στο βιβλίο της Η Μερόπη ήταν το πρόσχημα.
Σε τούτο το μυθιστόρημα η κεντρική ηρωίδα, βρίσκεται σε μια μετεγχειρητική περίοδο και έχει χάσει τη μνήμη της. Η μνήμη λειτουργεί αυστηρά επιλεκτικά αφού θυμάται μόνο να μαγειρεύει. Από ένα λάθος, θα βρεθεί μαγείρισσα σε ένα ταβερνείο που το ορίζει ένας άνδρας με το γυναικείο όνομα Ρούλα. Εκεί στο μικρόκοσμο της ταβέρνας θα συναντηθεί με διάφορους χαρακτήρες, πραγματικούς και μυθιστορηματικούς και μέσα από τις μυρωδιές των μπαχαρικών και τις συνταγές, θα προκύψει η σταδιακή επαναφορά της μνήμη της.
Τη δύναμη της εξιστόρησης ουσιαστικά θίγει η συγγραφέας, αφού οι γεύσεις ανασύρουν μνήμες, οι μνήμες εικόνες και λόγια, που φτάνουν στα χείλη των ηρώων και γίνονται ιστορίες που γιατρεύουν ή ανοίγουν πληγές. Αλλά σηματοδοτούν πάντα την ύπαρξή τους.
Δυνατοί και ολοκληρωμένοι, όπως πάντα χαρακτήρες του βιβλίου, ακόμη και τα «φαντάσματα» του παρελθόντος, η φύση δυναμικά παρούσα, μολονότι η ιστορία εξελίσσεται στο εσωτερικό της ταβέρνας, και οι διάλογοι μεστοί, υφαίνουν το στημόνι της ιστορίας και σφιχτοδένουν τους χαρακτήρες.
Η συντομία των κεφαλαίων, η αφηγηματική λιτότητα και μεστότητα «παγιδεύει» τον αναγνώστη σε ένα αναγνωστικό κυνήγι δίχως διάλειμμα.
Τόποι του παρελθόντος, γεωγραφικοί αλλά και πολυπολιτισμικοί μπερδεύονται αρμονικά για να δώσουν ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα.

Η Τασούλα Τσιλιμένη είναι Επίκουρος Καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, στο οποίο διδάσκει θέματα Παιδικής και Νεανικής λογοτεχνίας. Τα ενδιαφέροντά της εστιάζουν στη θεωρία και διδακτική της λογοτεχνίας. Απόψεις και προβληματισμοί της έχουν ανακοινωθεί σε Συνέδρια και άρθρα της δημοσιευθεί σε συλλογικά και ατομικά βιβλία. Ταυτόχρονα ασχολείται και με τη συγγραφή λογοτεχνικών βιβλίων για παιδιά.