Συγγραφείς και βιβλία που άλλαξαν τον κόσμο

Το βιβλιοπωλείο ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ
σας προσκαλεί στο νέο κύκλο εκδηλώσεων
ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

ο Δρ. Φιλοσοφίας – Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων

Δημήτριος Τζωρτζόπουλος

θα ανοίξει τον κύκλο παρουσιάζοντας το θέμα

ΠΛΑΤΩΝ

από τους Σωκρατικούς διαλόγους στην πολιτεία

τη Δευτέρα 9 Φεβρουαρίου 2009, στις 8:15 μ.μ.,
στο βιβλιοπωλείο ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ
(Δημάρχου Ι. Ανδρεαδάκη 49, πρώην Πεσ. Μαχητών, Λιβαδειά).
Θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό.

Ένα νέο φιλόδοξο εγχείρημα εγκαινιάζεται με την εκδήλωση της Δευτέρας. Θα ασχοληθούμε σε ένα κύκλο περίπου 15 ομιλιών με συγγραφείς που τα έργα τους άλλαξαν το ρου της ιστορίας. Υπολογίζουμε με κάποια θέματα που θα εισχωρήσουν εμβόλιμα και θα είναι απαραίτητα για να παίρνουμε και κάποιες διαφορετικές ανάσες, ο κύκλος αυτός να τελειώσει την Άνοιξη του 2010. Οπλιστείτε με διάθεση για μάθηση και υπομονή. Οι ομιλητές θα αποτελούν όπως πάντα εγγύηση για το καλύτερο. Ξεκινάμε λοιπόν χωρίς κανένα δισταγμό με Πλάτωνα. Δεν είναι η πρώτη φορά που ασχολούμαστε με τον Πλάτωνα για όσους μας παρακολουθούν. Κι ούτε βέβαια θα τελειώσουμε μαζί του μ’ αυτή την εκδήλωση. Σας θυμίζουμε ότι αγγίξαμε πτυχές της φιλοσοφίας του Πλάτωνα με τον Στέφανο Ροζάνη όταν μιλήσαμε για το πώς η θεωρία του γονιμοποίησε τη σκέψη του Πλωτίνου. Κι ακόμα παλιότερα η αιώνια έφηβη, ένας από τους λίγους ζωντανούς μύθους της Ελλάδας, η Έλλη Παππά, είχε δώσει τη δική της διάσταση στη πρόσληψη της Πλατωνικής θεωρίας από τον Μαρξισμό. Μια ομιλία και μια παρουσία για την οποία θα μιλήσουμε κάποια στιγμή διεξοδικότερα.
Προς το παρόν πάρτε μια πρόγευση από τα ακούσματα της Δευτέρας.

Πλάτων: για μια ενδολογική σχέση ηθικής και πολιτικής

Ο Πλάτων είναι ο φιλόσοφος που αναζητά την αυθεντικότητα της πολιτικής στο βαθύ δεσμό της με την ηθική. Από τους σωκρατικούς διαλόγους ως και την Πολιτεία ερευνά την αληθινή φύση της πραγματικότητας και μέσα από τον διαλεκτικό λόγο αμφισβητεί τη φαινομενική ευφορία του εφήμερου. Ο διαλεκτικός λόγος μας εξοικειώνει έτσι και με μια ριζοσπαστική επικοινωνία: δεν αποβλέπει σε μια απλή συνάθροιση λέξεων ή αντιπαράθεση εχθρικών λόγων, κάτι που συμβαίνει κατά κόρον στην εποχή μας, ούτε σε οποιαδήποτε εριστική εκμηδένιση του συνομιλητή αλλά σε μια δια-νοηματική συνεννόηση, η οποία χρωματίζει τους κοινούς τόπους όχι μόνο των εταίρων της συνομιλίας, αλλά και όλων των ανθρώπων. Αυτή η συνομιλία έχει ως αντικείμενο την έννοια της αρετής, κυρίως της πολιτικής αρετής, η οποία αποτελεί το μεγάλο ηθικό κεφάλαιο και εκπέμπει μικρές ή μεγάλες στιγμές ρήξης με φθαρμένες ή διεφθαρμένες συμπεριφορές της καθημερινότητας. Η έννοια επομένως της πολιτικής αρετής δεν κατανοείται ως ένα είδος χρηστομάθειας ή χρησιμοθηρίας ή ακόμη ως μια μυστική ουσία γνώσης, αλλά ως η εσωτερική ικανότητα του ανθρώπου να ενεργοποιείται μέσα στη ζωή με τη δέουσα φρόνηση και το ανάλογο ήθος του λόγου..
Έτσι βλέπουμε τον Σωκράτη να εφαρμόζει στη διαλογική πράξη αυτό το ήθος: αντιμετωπίζει ισότιμα τους συνομιλητές του, καλλιεργεί τον κριτικό ορθολογισμό και κατορθώνει να μετασχηματίσει την απλή συνομιλία σε φιλοσοφική ενασχόληση γύρω από ζωτικά θέματα της κοινωνίας και της πολιτείας. Ο διαλεκτικός φιλόσοφος δείχνει τρόπους στους συνομιλητές του, μαζί και στον αναγνώστη, για να αποδεσμεύονται από τη νεκρή ύλη της δοκησισοφίας, του δογματισμού, του στείρου υποκειμενισμού, του αποτρόπαιου πολιτικαντισμού. Μας γνωρίζει με ενδιαφέρουσες συζητήσεις σχετικά με το πώς και το γιατί. Πώς να σκεφτόμαστε, την αρετή, ειδικά την πολιτική αρετή, και γιατί να τη σκεφτόμαστε έτσι. Πώς να κατανοούμε τον κόσμο και γιατί να τον κατανοούμε έτσι. Πώς να διεκδικούμε την πολιτική και πολιτισμική αναγέννηση της κοινωνίας και γιατί να την διεκδικούμε έτσι. Το έργο του Πλάτωνα και πιο ειδικά η Πολιτεία του μας απελευθερώνει από το θόρυβο της μαζικής κουλτούρας, από κάθε μορφής ματαιοδοξία ή ιδιοτυπία και μας μαθαίνει όχι να μιλάμε ανέξοδα για το καλό, αλλά να πράττουμε το καλό, όχι να μιλάμε εικονικά περί φιλίας, αλλά να είμαστε φίλοι μεταξύ μας. Αναλογικά μας διδάσκει να μην συγκατανεύουμε με νωθρότητα στην κάθε είδους κατασκευασμένη αυθεντία, να μην ανταλλάσσουμε τη ζωτικότητά μας με έναν ηθικό εφησυχασμό, αλλά να καλλιεργούμε το πνεύμα της αμφισβήτησης και να αυτονομούμαστε από τη βαριά σκιά του πολιτικού ανορθολογισμού.

Ο Δημήτριος Τζωρτζόπουλος

είναι Δρ. Φιλοσοφίας – Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων