Τίτλοι τέλους και αγορά βιβλίων

Μια συνέντευξη του βιβλιοπώλη Νίκου Λαμπρόπουλου στα ΝΕΑ πριν λίγο καιρό που φιλοξενήθηκε αποσπασματικά λόγω περιορισμένου χώρου στη στήλη αλλά οι καιροί επιβάλλουν να τη δημοσιεύσουμε ολόκληρη.

1.    Πως υποδέχεται καταρχήν τα νέα για τον Παπασωτηρίου (και τον Ελευθερουδάκη) ένα βιβλιοπωλείο στη Λιβαδειά; Ήταν κάτι αναμενόμενο αλλά δυσάρεστο (ή το ανάποδο); Επηρεάζεται η Σύγχρονη Έκφραση από μια τέτοια εξέλιξη και με ποιο τρόπο;

Το κλείσιμο ενός βιβλιοπωλείου όπως και να το κάνουμε δημιουργεί κατ' αρχήν άσχημα συναισθήματα. Στις περιπτώσεις Παπασωτηρίου, Ελευθερουδάκη όμως, πέρα από τις όποιες θυμικές αντιδράσεις, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι πρόκειται για επιχειρήσεις οι οποίες ασκούσαν επιθετική πολιτική στο χώρο μας. Ήταν από τους θιασώτες της επικράτησης μιας ολιγοπωλιακής τακτικής και παράλληλα θύμα της από την ώρα που το συρρικνωμένο μερίδιο της αγοράς αναπόφευκτα οδήγησε το αγοραστικό κοινό σε ισχυρότερους παίκτες της ίδιας νοοτροπίας.

  

2.    Αν έπρεπε να ψηλαφίσουμε τις αιτίες του κλεισίματος τι θα λέγαμε; Έφταιγε η κρίση ή ο ανταγωνισμός; Τα λάθη κακοδιαχείρισης ή η υπερβολικά μεγάλη ανάπτυξη σε ολόκληρο τον κλάδο στη δεκαετία του 2000 –μια ανάπτυξη ενδεχομένως ασύμβατη με την μικρή ελληνική αγορά και ευνοϊκή μόνο για σκληρούς παίχτες;

Για την κακοδιαχείριση δεν μπορώ καν να έχω άποψη. Σίγουρα όμως, όπως ήδη υπαινίχτηκα πάρα πάνω, κυρίαρχο ρόλο έπαιξε η κρίση και δοθείσης αυτής της ευκαιρίας, η κλιμάκωση της επίθεσης των οικονομικά πιο εύρωστων επιχειρήσεων να ελέγξουν απόλυτα την αγορά περνώντας σε καθαρά μονοπωλιακές συνθήκες.

  

3.    Πως έχει επηρεάσει τα πράγματα στα βιβλιοπωλεία η κατάργηση της Ενιαίας Τιμής με την ως έχει εφαρμογή της;

Καταλυτικά. Γιατί αν εφαρμοζόταν η ενιαία τιμή βιβλίου, δεν θα μπορούσαν να επικρατήσουν τα μονοπώλια στην ελληνική βιβλιοαγορά.

  

4.    Ένα βιβλιοπωλείο σαν το δικό σας και ένα σαν του Παπασωτηρίου, είναι σύμμαχοι ή όχι στην κρίση του βιβλίου; Μπορεί δηλαδή το κλείσιμο του δεύτερου να ιδωθεί και σαν επιβεβαίωση μιας τάσης που ευνοεί το μικρό και ανθρώπινο βιβλιοπωλείο, απέναντι στα μεγάλα αθηναϊκά που μπορούν να κυριαρχούν ακόμα και στην περιφέρεια με τις διαδικτυακές παραγγελίες;

Μια αλυσίδα βιβλίου που διεισδύει ανεξέλεγκτα - με την ίδια ευκολία - στο κέντρο της Αθήνας αλλά και στις πιο απομακρυσμένες συνοικίες της ή σε μικρές πόλεις στηριζόμενη κυρίως στην εκπτωτική πολιτική της σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί σύμμαχος του μικρού βιβλιοπωλείου.

Όσο για τη δήθεν τάση που “ευνοεί το μικρό βιβλιοπωλείο” ας είμαστε πιο συγκρατημένοι. Το γεγονός ότι δημιουργήθηκαν κάποια μικρά πανέμορφα και ενημερωμένα βιβλιοπωλεία σε μια χαοτική πόλη όπως η Αθήνα σε καμιά περίπτωση δεν δημιουργεί τάση, γιατί παράλληλα έκλεισαν εκατοντάδες άλλα. Και ακόμα θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε αν θα αντέξουν - πράγμα που ευχόμαστε με όλη μας την καρδιά – απέναντι στον αθέμιτο ανταγωνισμό των κολοσσών.

  

5.    Είναι μεταβατική η περίοδος για το βιβλίο διεθνώς και αν ναι, προς ποια κατεύθυνση; Ποιες κινήσεις θεωρούνται αναγκαίες;

Οι αναγκαίες κινήσεις παγκοσμίως είναι να παραδειγματιστούν από την κρατική πολιτική βιβλίου χωρών όπως η Γαλλία ή η Γερμανία και να αντιμετωπίσουν το βιβλίο ως πολιτιστικό προϊόν και όχι απλά ως καταναλωτικό είδος.

  

6.    Τι θα έπρεπε να είχε κάνει ή τι προλαβαίνει ακόμα να κάνει η πολιτεία;

Νομίζω θα είναι πολύ αργά για τους περισσότερους όταν και αν αντιμετωπιστεί αυτή η λαίλαπα. Παρ' όλα αυτά υπάρχει μια μικρή ελπίδα να διασωθούν κάποια βιβλιοπωλεία με την άμεση εφαρμογή της ενιαίας τιμής, αλλά και με την χάραξη πολιτικής βιβλίου μέσα από ένα νέο φορέα που θα ενσωματώσει την εμπειρία του ΕΚΕΒΙ και θα στελεχωθεί από ανθρώπους με γνώση και όραμα.

Συνέντευξη στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ (2016) του Νίκου Λαμπρόπουλου