Παρουσίαση του νέου μυθιστορήματος της Σοφίας Νικολαΐδου «Χορεύουν οι ελέφαντες» με επίκεντρο τη δολοφονία του αμερικανού δημοσιογράφου Πόλκ, Κυριακή βράδυ στη ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ

Οι εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ και το βιβλιοπωλείο ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ
σας προσκαλούν
στην παρουσίαση του νέου μυθιστορήματος
της Σοφίας Νικολαΐδου

ΧΟΡΕΥΟΥΝ ΟΙ ΕΛΕΦΑΝΤΕΣ

την Κυριακή, 25 Νοεμβρίου 2012, στις 8 μ.μ.,

στο βιβλιοπωλείο ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ
(Δημάρχου Ι. Ανδρεαδάκη 47, πρώην Πεσ. Μαχητών, Λιβαδειά).

Η συγγραφέας θα μιλήσει για το νέο της βιβλίο
και θα συνομιλήσει με το κοινό.
Προλογίζει ο ποιητής Γιώργος Χ. Θεοχάρης.

Λίγα λόγια για το βιβλίο

 
1948-1949: Ένας αμερικανός δημοσιογράφος δολοφονείται στη Θεσσαλονίκη. Η κυβέρνηση αναστατώνεται, ξένοι διπλωμάτες επεμβαίνουν. Ένας αθώος μπαίνει φυλακή. Η υπόθεση κλείνει.

Σχολικό έτος 2010-2011: Ένας μαθητής αρνείται να δώσει Πανελλαδικές. Ο αγαπημένος του καθηγητής του αναθέτει να ερευνήσει την παλιά υπόθεση. Ο πρώην άριστος μαθητής αρχίζει να ψάχνει.

Πόσο έτοιμοι είναι οι ενήλικες να ακούσουν τι έχει να πει;

Το Χορεύουν οι ελέφαντες συνδυάζει ιστορία και επινόηση. Αναφέρεται στη δίκη και την καταδίκη του Στακτόπουλου, στον οποίο αποδόθηκε ο φόνος του αμερικανού δημοσιογράφου Πολκ, έγκλημα που συντάραξε τη χώρα την περίοδο του Εμφυλίου. Παράλληλα, το βιβλίο χαρτογραφεί τη σύγχρονη καθημερινότητα στην Ελλάδα του 2011. Ιδίως στο σχολείο. Αποτυπώνει την ελληνική περιπέτεια, σε μια πόλη με πολλά και αιματηρά ιστορικά στρώματα, όπως η Θεσσαλονίκη.

Ο Μανώλης Πιμπλής έγραψε για το βιβλίο στην εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ"

Η Σοφία Νικολαΐδου ακτινογραφεί τον φόνο του Τζορτζ Πολκ

Ξορκίζοντας άλλο ένα φάντασμα

Η δολοφονία του αμερικανού δημοσιογράφου και η άδικη καταδίκη του Γρηγόρη Στακτόπουλου βρίσκονται στο επίκεντρο του νέου μυθιστορήματος της Σοφίας Νικολαΐδου που αναδεικνύει όλες τις ανθρώπινες και κοινωνικές πτυχές ενός μείζονος πολιτικού γεγονότος.

Η Θεσσαλονίκη - η «πόλη των φαντασμάτων», κατά τον ιστορικό Μαρκ Μαζάουερ - προσπαθεί να ξορκίσει κάποια από τα πιο πρόσφατα φαντάσματά της. Το 2010 ο Θωμάς Κοροβίνης κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα «Ο γύρος του θανάτου», που εξιστορούσε λογοτεχνικά την υπόθεση Παγκρατίδη, του 23χρονου που συνελήφθη στα τέλη του 1963, καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε ως ο Δράκος του Σέιχ Σου, κάτι που και τότε αμφισβητήθηκε ενώ ποτέ δεν τεκμηριώθηκε επαρκώς. Το βιβλίο του Κοροβίνη πήρε μάλιστα το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2011.

Σήμερα μία άλλη Θεσσαλονικιά, η Σοφία Νικολαΐδου, πηγαίνει λίγο πιο πίσω τον χρόνο και τα βάζει με ένα άλλο φάντασμα της πόλης: αυτό του αμερικανού δημοσιογράφου Τζορτζ Πολκ που μια μαγιάτικη Κυριακή του 1948 βρέθηκε νεκρός από σφαίρα να επιπλέει δεμένος χειροπόδαρα στα νερά του Θερμαϊκού.

Η υπόθεση προκάλεσε μεγάλη αναταραχή, ο αμερικανικός Τύπος την είχε πρωτοσέλιδη επί οκτάμηνο, ο πρωθυπουργός Θεμιστοκλής Σοφούλης «είχε επιληφθεί προσωπικώς». Το αποτέλεσμα ήταν να ριχτεί άρον άρον η ευθύνη στους κομμουνιστές και να καταδικαστεί ο δημοσιογράφος Γρηγόρης Στακτόπουλος (ο οποίος ελάχιστη σχέση είχε μαζί τους) σε ισόβια κάθειρξη ως βασικός υπαίτιος της δολοφονίας, μαζί με δύο μέλη του ΚΚΕ που καταδικάστηκαν ερήμην, τους Αδάμ Μουζενίδη και Βαγγέλη Βασβανά. Στην περίπτωση του Στακτόπουλου δεν υπάρχει πια κανένας που να αμφιβάλλει για την αθωότητά του· έχουν γραφτεί άλλωστε πολλά βιβλία γι' αυτό, ανάμεσά τους και ο «Φόνος στον Θερμαϊκό» του Εντμουντ Κήλυ. Η ελληνική Δικαιοσύνη έχει όμως σθεναρά αποκρούσει τις αιτήσεις για αναψηλάφηση της δίκης, τρεις από τις οποίες έγιναν μετά το 2001.

Η Θεσσαλονίκη έχει βέβαια και άλλα φαντάσματα. Πολιτικές δολοφονίες είχαν γίνει και στην Αθήνα - 15 ημέρες προτού βρεθεί το πτώμα του Πολκ δολοφονήθηκε στον Αγιο Γεώργιο Καρύτση ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Χρήστος Λαδάς -, αλλά η Θεσσαλονίκη παίρνει στον τομέα αυτόν επάξια τον τίτλο του πρωταθλητή. Αρχίζοντας από τη δολοφονία του βασιλιά Γεωργίου Α' τον Μάρτιο του 1913 στη Βασιλίσσης Ολγας και περνώντας στη δολοφονία του στελέχους του ΚΚΕ και του ΕΑΜ Γιάννη Ζέβγου τον Μάρτιο του 1947 έξω από το ξενοδοχείο Αστόρια, έως βέβαια τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη τον Μάιο του 1963 από τους Γκοτζαμάνη και Εμμανουηλίδη στη μέση του δρόμου.

Η περίπτωση του Παγκρατίδη είναι η λιγότερο πολιτική, εντάσσεται ωστόσο στο ευρύτερο κλίμα αναταραχής, καθώς η σύλληψή του έγινε έξι μήνες μετά τη δολοφονία Λαμπράκη και ενώ η Αστυνομία αναζητούσε οπωσδήποτε έναν ένοχο για να κατευνάσει τα πάθη - κατά άλλους, να στρέψει και αλλού την προσοχή.

Η Σοφία Νικολαΐδου, όπως έκανε και ο Θωμάς Κοροβίνης στην περίπτωση του Παγκρατίδη, βάζει πολλά πρόσωπα να μιλούν: μιλά η πόντια μάνα του Στακτόπουλου, η αδελφή του, η νεαρή ελληνίδα χήρα του Πολκ και η αμερικανίδα μητέρα του, ο καθηγητής αγγλικών του καταδικασθέντος, ο διευθυντής της Ασφάλειας Θεσσαλονίκης, ένα στέλεχος του Φόρεϊν Οφις, ο δικηγόρος του Στακτόπουλου κ.ά. Τα ονόματα είναι αλλαγμένα - ο Στακτόπουλος λέγεται εδώ Μανόλης Γκρης και ο Πολκ είναι ο Τζακ Τάλας -, αλλά όλα τα άλλα βασικά στοιχεία αποτυπώνουν με ακρίβεια την πραγματικότητα.

Ομως η Νικολαΐδου προχωρά συνδέοντας το χθες (2008) με το σήμερα όπως είχε κάνει και το 2010 με το μυθιστόρημά της για τους δωσίλογους στην ακαδημαϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης («Απόψε δεν έχουμε φίλους», εκδ. Μεταίχμιο). Τώρα εκτυλίσσεται μια παράλληλη ιστορία, τοποθετημένη το 2010: ένας έφηβος της Γ' Λυκείου, ο Μηνάς, ενώ ήταν πάντα ο καλύτερος μαθητής της τάξης, αιφνιδίως αλλάζει ρότα, σταματά να κυνηγά τους βαθμούς και αρνείται να δώσει Πανελλαδικές Εξετάσεις. Οι ελπίδες των δικών του εναποτίθενται στον σχολικό καθηγητή του της Ιστορίας, τον Μαρίνο Σουκιούρογλου, πρώην πανεπιστημιακό που ήρθε σε ρήξη με άλλους καθηγητές στο Αριστοτέλειο και αποχώρησε. Ο Σουκιούρογλου (ήρωας και στο προηγούμενο μυθιστόρημά της) είναι σκληρός αλλά και ο καθηγητής που θαυμάζουν όλοι οι μαθητές - ιδιαίτερα ο Μηνάς. Για να τον κάνει να επιστρέψει στο διάβασμα του αναθέτει, αντί οποιασδήποτε άλλης εξέτασης στο μάθημα, να γράψει μια εργασία για την υπόθεση Πολκ. Ο Μηνάς, ο οποίος έχει πατέρα δημοσιογράφο με καλό αρχείο και γνωρίζει μέσω της φιλενάδας του τον γηραιό δικηγόρο του Στακτόπουλου-Γκρη, μπαίνει για τα καλά στο παιχνίδι.