Μεγάλη η επιτυχία της εκδήλωσης με τον καθηγητή Φιλοσοφίας στο Παν/μιο Αθηνών Θεοδόση Πελεγρίνη τη Δευτέρα 31-3-2008 στο βιβλιοπωλείο μας στην παρουσίαση του βιβλίου του "Η ΑΙΩΝΙΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ" και την ομιλία με θέμα "Ο άνθρωπος και η εποχή του".Την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εισήγηση ακολούθησε ζωηρός διάλογος ο οποίος καθήλωσε το ακροατήριο για ένα δίωρο.
Η ομιλία του κ. Πελεγρίνη θα εκδοθεί στα γνωστά φυλλάδια του βιβλιοπωλείου ΣΥΝ – ΟΜΙΛΙΕΣ.
Προς το παρόν σας δίνουμε μια γεύση από αποσπάσματα του λόγου του.
Η εποχή μας – οι τελευταίες δεκαετίες, πιο συγκεκριμένα – είναι, όπως θα έλεγε ο Σοπενχάουερ, σαν ένα ρολόι που του έφυγε μια βίδα και τρέχει ασταμάτητα...
...Κατά την δεκαετία του 1960, διαμορφώθηκε μια φιλοσοφική κίνηση, η περιγραφιοκρατία, σύμφωνα με την οποία είναι δυνατόν, χωρίς να χαθεί τίποτε από τον πολιτισμό μας, να διαγραφεί η ηθική γλώσσα, να απαλειφθούν, δηλαδή, οι λέξεις και οι εκφράσεις που μεταχειριζόμαστε για να χαρακτηρίσομε ηθικά τις πράξεις και την συμπεριφορά των ανθρώπων. Η ηθική πρόταση, για παράδειγμα, «αυτός είναι καλός πατέρας», κατά τους οπαδούς της περιγραφιοκρατίας, μπορεί κάλλιστα, δίχως να απολέσει τίποτε από το νόημά της, να αντικατασταθεί από την πρόταση, ας πούμε, «αυτός φροντίζει για τα παιδιά του να μην πεινάνε, να μην κρυώνουν, να μορφωθούν, να περνάνε καλά κ.ά.τ.», η οποία δεν είναι ηθική, καθόσον δεν περιλαμβάνει κανέναν ηθικό όρο, αλλά συνιστά μια περιγραφική πρόταση, αφού περιγράφει απλώς γεγονότα –όπως η πρόταση, για παράδειγμα, «αυτός είναι κοντός», η οποία, περιγράφοντας απλώς ένα γεγονός, ότι αυτός είναι κοντός, δεν μπορεί να θεωρηθεί ηθική. Σύμφωνα με την θεωρία της περιγραφιοκρατίας, το ίδιο ισχύει με όλες τις θεωρούμενες ως ηθικές προτάσεις: είναι δυνατόν όλες τους να αντικατασταθούν από αντίστοιχες περιγραφικές προτάσεις, τουτέστιν από προτάσεις που περιγράφουν γεγονότα και δεν περιέχουν ηθικές λέξεις. Αν, όμως, όπως διατείνονται οι οπαδοί της θεωρίας της περιγραφιοκρατίας, δεν υπάρχουν ηθικές προτάσεις, τότε δεν υπάρχει και ηθική γλώσσα, οπότε, αν, πράγματι, δεν υπάρχει ηθική γλώσσα, δεν υπάρχει κατ’ ανάγκην και ηθική...
...Σε μια εποχή, όπως η δική μας – όπου αμφισβητείται ότι υπάρχουν ο Θεός και η ηθική, που άλλοτε συνιστούσαν τους υπέρτατους κριτές για το είδος των απόψεων και των εκφράσεων οι οποίες θα έπρεπε να υιοθετηθούν –, «το καθετί», όπως είπε ο Χάβελ ορίζοντας την έννοια του μεταμοντερνισμού, «είναι δυνατό και σχεδόν τίποτε δεν είναι βέβαιο»...
...Πράγματα που άλλοτε φαίνονταν εξωφρενικά, σήμερα τα προσπερνάμε σαν τελείως φυσιολογικά, και εκείνα που σήμερα τα αντιμετωπίζομε σαν βέβαια είναι βέβαιο ότι αύριο θα ανατραπούν...
Αυτήν την τάση αμφισβήτησης της ηθικής, μάλιστα, έρχονται να εντείνουν οι ραγδαίες εξελίξεις των επιστημών κατά τελευταία χρόνια. Έννοιες που διαδραμάτιζαν άλλοτε πρωταγωνιστικό ρόλο στην ηθική συμπεριφορά των ανθρώπων μοιάζουν να εκφυλίζονται κάτω από το βάρος των επιστημονικών ανακαλύψεων.
... Αυτή, είναι η εποχή μας: αλλού ισορροπημένη και αλλού ατίθαση και αντιφατική – οπωσδήποτε, όμως, όχι μονοσήμαντη ούτε ένα αρμονικό ολοκλήρωμα. Σε αυτήν την εποχή βρεθήκαμε και σύμφωνα με την εποχή αυτή οφείλομε να ρυθμίζομε την ζωή μας, και να μην επιδιώκομε το αντίστροφο: να προσαρμόζομε την εποχή στην ζωή μας. Γιατί, όπως είπε ο Νίτσε, «η ζωή δεν είναι επιχείρημα», για να την χρησιμοποιούμε προκειμένου να αποδείξομε τις εμμονές μας. Τι κάνομε, αλήθεια, εμείς; Φτιάχνομε από μόνοι μας έναν δικό μας κόσμο, έναν κόσμο όπου τα πράγματα που τον αποτελούν έχουν ιδιότητες πίσω από τις οποίες υφίσταται η ουσία τους που υποτίθεται ότι τις συγκρατεί κει του επιτρέπει να συνυπάρχουν, έναν κόσμο όπου υφίσταται η ποθητή αντικειμενική αλήθεια, προς την οποία όλοι μας οφείλομε να συμμορφωθούμε, έναν κόσμο όπου υπάρχει το καλό, έναν κόσμο που τον διευθύνει ο Θεός κ.ο.κ. Κι όλα αυτά, προς τι; Για να μπορούμε να ζούμε. «Καν
ένας», λέει ο Νίτσε, «δεν θα άντεχε σήμερα την ζωή χωρίς αυτά τα άρθρα της πίστης», χωρίς όλα αυτά που υποθέτομε ότι είναι ο κόσμος, τον οποίο σχηματίσαμε εμείς για να βολευτούμε. «Αυτό, όμως, δεν αποδεικνύει τίποτε», καταλήγει ο Νίτσε, γιατί «στους όρους της ζωής περιλαμβάνεται [και] η πλάνη». Αν το κατανοήσομε αυτό, ότι, δηλαδή, δεν αποκλείεται για τις πίστεις που σχηματίσαμε μόνοι μας ή μας επιβλήθηκαν από τους άλλους να πλανηθήκαμε, αυτό μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία για την πορεία μας να έλθομε πιο κοντά στην εποχή μας και να την καταλάβομε καλύτερα –όπως είναι: γεμάτη από αποκλίσεις, αντιφάσεις και συγκρούσεις, απαλλαγμένη από την ψευδαίσθηση της εναρμόνισης! 
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου